تحقق رشد ۵ برابری مراکز اقامتی با سرمایه۵۷ هزار میلیارد تومان
برآورد مالی ساخت هتل‌ها در برنامه ششم
حسین رازقی، علیرضا خانی: بر اساس بند ۵۰ سیاست کلی در سر فصل امور اجتماعی برنامه ششم توسعه (۱۳۹۹ - ۱۳۹۵) که از سوی مقام معظم رهبری به دولت ابلاغ شد، بر این موضوع مهم در گردشگری تاکید شده که توسعه پایدار صنعت ایرانگردی باید به‌گونه‌ای باشد که تعداد ایرانگردهای خارجی تا پایان برنامه ششم به حداقل پنج برابر افزایش یابد.
بر همین اساس، بیش از ۲۵ میلیون نفر گردشگر نیز تا پایان این تاریخ باید وارد ایران شوند که مهمترین زیرساخت مورد نیاز برای آنها، اماکن اقامتی است. برآوردها نشان می‌دهد برای رسیدن به هدف پنج برابر شدن تاسیسات اقامتی طی سال‌های برنامه ششم نیاز به ۵۷۶هزار و ۳۸۰ میلیارد ریال (۶/ ۵۷ هزار میلیارد تومان) سرمایه‌گذاری است که دولت به تنهایی از عهده این هزینه‌ها بر نخواهد آمد.
بر همین اساس، بیش از ۲۵ میلیون نفر گردشگر نیز تا پایان این تاریخ باید وارد ایران شوند که مهمترین زیرساخت مورد نیاز برای آنها، اماکن اقامتی است. برآوردها نشان می‌دهد برای رسیدن به هدف پنج برابر شدن تاسیسات اقامتی طی سال‌های برنامه ششم نیاز به ۵۷۶هزار و ۳۸۰ میلیارد ریال (۶/ ۵۷ هزار میلیارد تومان) سرمایه‌گذاری است که دولت به تنهایی از عهده این هزینه‌ها بر نخواهد آمد.
حسین رازقی، علیرضا خانی: بر اساس بند 50 سیاست کلی در سر فصل امور اجتماعی برنامه ششم توسعه (1399 - 1395) که از سوی مقام معظم رهبری به دولت ابلاغ شد، بر این موضوع مهم در گردشگری تاکید شده که توسعه پایدار صنعت ایرانگردی باید به‌گونه‌ای باشد که تعداد ایرانگردهای خارجی تا پایان برنامه ششم به حداقل پنج برابر افزایش یابد.
بر همین اساس، بیش از 25 میلیون نفر گردشگر نیز تا پایان این تاریخ باید وارد ایران شوند که مهمترین زیرساخت مورد نیاز برای آنها، اماکن اقامتی است. برآوردها نشان می‌دهد برای رسیدن به هدف پنج برابر شدن تاسیسات اقامتی طی سال‌های برنامه ششم نیاز به 576هزار و 380 میلیارد ریال (6/ 57 هزار میلیارد تومان) سرمایه‌گذاری است که دولت به تنهایی از عهده این هزینه‌ها بر نخواهد آمد. از این رو کارشناسان معتقدند لازم است راهکارهای جدی از هم‌اکنون به‌کار گرفته شود تا با به‌کار انداختن سرمایه‌‌گذاران بخش خصوصی و سرمایه‌های ایرانیان خارج از کشور تا حد زیادی بتوان این کاستی را جبران کرد.
چگونگی تامین هزینه‌های ساخت اماکن اقامتی
بر همین اساس، بیش از 25 میلیون نفر گردشگر نیز تا پایان این تاریخ باید وارد ایران شوند که مهمترین زیرساخت مورد نیاز برای آنها، اماکن اقامتی است. برآوردها نشان می‌دهد برای رسیدن به هدف پنج برابر شدن تاسیسات اقامتی طی سال‌های برنامه ششم نیاز به 576هزار و 380 میلیارد ریال (6/ 57 هزار میلیارد تومان) سرمایه‌گذاری است که دولت به تنهایی از عهده این هزینه‌ها بر نخواهد آمد. از این رو کارشناسان معتقدند لازم است راهکارهای جدی از هم‌اکنون به‌کار گرفته شود تا با به‌کار انداختن سرمایه‌‌گذاران بخش خصوصی و سرمایه‌های ایرانیان خارج از کشور تا حد زیادی بتوان این کاستی را جبران کرد.
درج بند 50 و انتخاب گردشگری به عنوان موضوع خاص در سیاست‌های کلی برنامه ششم توسعه، نشان‌دهنده اهمیت و اهتمام دولتمردان نسبت به بخش گردشگری است که به درستی به آن توجه ویژه شده است. در این راستا ضروری است تصویر روشنی از الزامات و منابع مورد نیاز برای رسیدن به هدف برنامه در بخش گردشگری داشته باشیم تا در برنامه‌ریزی‌ها و سیاست‌گذاری‌ها مد نظر قرار گیرد.
تامین زیرساخت‌های اولیه
این گزارش با بررسی آمار و اطلاعات موجود و با در نظر گرفتن روند گذشته و وضع موجود، اهداف کمی و منابع مورد نیاز برای رسیدن به هدف پنج برابر شدن گردشگران در برنامه ششم، در نظر دارد صرفا منابع مالی و اعتباراتی که برای ایجاد اماکن اقامتی در طول برنامه مورد نیاز است را محاسبه و ارائه کند.
تسهیل و افزایش ورود گردشگران خارجی به کشور نیازمند زیرساخت‌های اولیه‌ای از جمله فرودگاه‌های استاندارد و بین‌المللی، حمل و نقل مناسب جاده‌ای و ریلی، بانکداری الکترونیک، امنیت گردشگران، مجتمع‌های خدماتی رفاهی، سرویس‌های بهداشتی و مهمتر از همه اماکن اقامتی مناسب برای پذیرایی از مهمانان است.
در سال ۹۳ تعداد گردشگران ورودی به کشور حدود ۰۴/ ۵ میلیون نفر بوده است که با الزام بند ۵۰ سیاست کلی، در سال ۹۹ باید به ۲/ ۲۵ میلیون نفر برسد. با توجه به دوره پنج ساله برنامه ششم (۹۹ - ۱۳۹۵) سال پایه در محاسبات باید سال ۹۴ باشد اما به‌دلیل اینکه هنوز سال به پایان نرسیده امکان شمارش آمارها در سال ۹۴ وجود ندارد.
نکته قابل‌توجه اینکه بر اساس تکلیف سند چشم‌انداز، در سال ۱۴۰۴ باید به عدد ۲۰ میلیون گردشگر ورودی برسیم که با هدف‌گذاری انجام شده در برنامه ششم، پنج سال زودتر و در سال ۹۹ باید ۵ میلیون نفر بیشتر از هدف افق چشم‌انداز گردشگر وارد کشور شوند.
رسیدن به هدف ۲/ ۲۵ میلیون نفر، هرچند به نظر می‌رسد بسیار آرمانی باشد اما الزامات و منابع مالی موردنیازی دارد که در صورت تامین آن، دستیابی به هدف برنامه تسهیل خواهد شد.
در سال ۹۳، درآمد حاصل از گردشگران ورودی بوده که ۶درصد از GDP کشور را شامل می‌شود و در سال ۹۹ باید به ۵/ ۴۳ میلیارد دلار برسد. اشتغال کشور در این بخش نیز باید از ۴۱۵ هزار نفر در سال ۹۳ به حدود یک میلیون نفر برسد.
لزوم ۵برابر شدن مراکز اقامتی
همان‌گونه که ذکر شد، با ورود 25 میلیون گردشگر خارجی به کشور و همچنین با در نظر گرفتن رشد گردشگران داخلی، نخستین و مهمترین زیرساخت‌های مورد نیاز، اماکن اقامتی در سطح کشور است.
در این راستا و با فرض ثابت بودن سایر شرایط، در ساده‌ترین حالت، اماکن اقامتی نیز باید حداقل به پنج‌برابر افزایش یابد تا جوابگوی پذیرش مسافران باشد. البته ذکر این نکته ضروری است که هر چند گردشگران خارجی غالبا در هتل‌های 4 و 5 ستاره و مجتمع‌های اقامتی درجه یک اقامت می‌کنند اما ایجاد سایر هتل‌ها و اماکن اقامتی با درجات پایین‌تر برای پوشش سفر داخلی و در راستای همگانی کردن و ارزان‌سازی سفر ضروری خواهد بود. بنابراین در این گزارش برآوردها برای همه نوع تاسیسات گردشگری انجام شده است.
در سال 93 تعداد هتل‌های موجود در کشور 1032 واحد بوده که در سال 99 باید به 5160 واحد برسد. هتل آپارتمان‌ها از 557 واحد به 2785، مجتمع‌های اقامتی از 93 به 465 واحد و مهمانپذیرها باید از 1436 واحد به 7180 واحد در سال پایان برنامه افزایش یابد. در مجموع، تعداد اماکن اقامتی از 3118 واحد باید به 15هزار و 590 واحد افزایش یابد.
چگونگی تامین هزینه‌های ساخت اماکن اقامتی
ایجاد این حجم مراکز اقامتی نیازمند هزینه و سرمایه‌گذاری عظیمی خواهد بود. برای برآورد منابع موردنیاز ایجاد اماکن اقامتی، ابتدا نیاز به اطلاعات آمار پایه بر مبنای تجربیات گذشته و متوسط هزینه‌کرد ایجاد تأسیسات گردشگری است که براساس ضوابط فنی و معماری ساخت هتل‌ها و همچنین مقایسه مقدار هزینه‌ای که در سال‌های اخیر برای ساخت تاسیسات و همچنین بازسازی و تجهیز هتل‌های موجود کشور مورد نیاز بوده، محاسبه شده است.
به عنوان نمونه، متوسط هزینه ساخت هتل پنج ستاره مبلغ ۵۰۰ میلیارد ریال برآورد می‌شود؛ برآوردی که به قیمت سال ۹۳ صورت گرفته است لذا برای ایجاد ۱۱۲ هتل ۵ ستاره طی سال‌های برنامه ششم نیاز به حداقل ۵۶هزار میلیارد ریال سرمایه‌گذاری است که با کسر۲۰درصد سهم آورده سرمایه‌گذار، حجم تسهیلات مورد نیاز برابر ۸/ ۴۴ هزار میلیارد ریال خواهد بود. برای سایر اماکن با درجات مختلف نیز به همین صورت برآورد شده است.
همان‌طور که در جداول مشاهده می‌شود برای رسیدن به هدف پنج‌برابر شدن تاسیسات اقامتی طی سال‌های برنامه ششم نیاز به ۵۷۶هزار و۳۸۰ میلیارد ریال برابر با ۶/ ۵۷ هزار میلیارد تومان سرمایه‌گذاری است.
چنین مبلغی بسیار بیشتر از توان دولت و تامین این منابع از عهده بانک و دولت خارج است، بنابراین از هم‌اکنون باید برنامه‌ریزی‌های دقیقی به‌منظور نحوه تامین این منابع صورت پذیرد.
این رقم صرفا اماکن اقامتی را شامل می‌شود و با لحاظ سایر تاسیسات گردشگری و زیرساخت‌های مورد نیاز از جمله ساخت مجتمع‌های خدماتی بین‌راهی، سرویس‌های بهداشتی، اماکن تفریحی، جاده، فرودگاه و... حجم سرمایه‌گذاری مورد نیاز بسیار بیشتر از این ارقام خواهد شد.
باید توجه داشت که این برآوردها بدون درنظر گرفتن تورم و رشد گردشگران داخلی و با حداقل هزینه صورت گرفته است. همچنین هزینه خرید زمین و هزینه‌های قبل از اجرا (اخذ مجوزها، تهیه نقشه، طرح توجیهی و...) لحاظ نشده است.
با بررسی وضعیت موجود کشور و ظرفیت‌ها و امکانات بالقوه و بالفعل و با توجه به حجم بالای اعتبارات موردنیاز، برنامه‌هایی همچون الزام جذب سرمایه‌گذاری خارجی (به‌ویژه سرمایه‌های ایرانیان خارج از کشور)، ایجاد نهادهای مالی جدید از جمله صندوق توسعه بخش، حمایت جدی بازار سرمایه برای کمک به تامین مالی توجیه کارشناسی بسیار دقیق برای جلب نظر مجلس و دولت به‌منظور تامین اعتبارات و تایید برنامه‌های عملیاتی بخش گردشگری در قانون برنامه ششم و فازبندی توسعه و ایجاد اماکن اقامتی همچون اهتمام جدی به تکمیل طرح‌های نیمه‌تمام و حمایت از ایجاد هتل‌های ۴ و ۵ ستاره و هتل آپارتمان ۳ ستاره جدید در فاز نخست، می‌تواند برای تامین سرمایه‌های مورد نیاز در این بخش مد نظر مسوولان و متولیان بخش گردشگری قرار بگیرد.
ارسال نظر