افزایش ارتفاع شاخص کل همزمان با رشد نرخ ارز

این روزها که بازار سهام روندی آرام و بی‌افت و خیز را در پی گرفته است، نرخ ارز آرام آرام مسیر رشدی خود را طی می‌کند. به عقیده کارشناسان بازار ارز دو اثر عمده بر بازار سهام دارد. از طرفی رشد نرخ ارز می‌تواند سودآوری شرکت‌های صادرات محور و همچنین شرکت‌های وابسته به قیمت‌های جهانی را افزایش دهد. از طرف دیگر دورنمای افزایشی از نرخ ارز، می‌تواند بازار ارز را به‌عنوان رقیب بازار سرمایه مطرح کند و منجر به خروج نقدینگی از بازار سهام شود. این روزها برخی از کارشناسان به یاد تجربه‌های گذشته از دولت قبل، محدودیت‌های ارزی و بودجه‌ای کشور را دلیلی برای انگیزه بانک مرکزی از افزایش دادن نرخ ارز مطرح می‌کنند. اتفاقی که همان‌طور که اشاره شد می‌تواند اثر دوگانه‌ای بر بازار سهام داشته باشد. یک کارشناس بازار سرمایه در این باره به «دنیای اقتصاد» گفت: افزایش نرخ ارز یکی از معدود راه‌های دولت برای برون رفت از رکود است. اگرچه به نظر می‌رسد که این راه آثاری منفی به همراه داشته باشد؛ اما این آثار نمی‌تواند چندان هم شدید باشد.

فراز مسافری راد ادامه داد: برای تحلیل تغییر متغیرهای پولی از جمله تورم، نرخ ارز و سود سپرده‌های بانکی باید یک نکته مهم را مدنظر قرار داد. تغییر این متغیرهای کلیدی اقتصاد می‌تواند دفعتا و به‌صورت شوک رخ دهد یا می‌تواند ملایم باشد. برای مثال اگر سود بانکی دفعتا کاهش یابد و به اقتصاد شوک وارد کند، فعالان اقتصادی رفتارهای غیرمنطقی نشان می‌دهند؛ چرا‌که دچار گمراهی می‌شوند. مدیر سرمایه‌گذاری صندوق آتی اندیشان مس افزود: اگر نرخ ارز با شوک افزایش می‌یافت، فرصت برای تحلیل از دست می‌رفت و فعالان اقتصادی هیجانی رفتار می‌کردند؛ چرا که فعالان بازار با این استدلال که از بازار جا نمانند، در وهله اول وارد بازار ارز می‌شدند و بعد از آن تحلیل می‌کردند؛ اما افزایش نرخ ارز در یک سال گذشته چندان با شوک همراه نبوده و به‌طور ملایم در حال رخ دادن است و همزمان با نرخ تورم شاهد افزایش نرخ دلار بوده‌ایم. وی افزود: ضمنا شرایط فعلی اقتصاد را نمی‌توان با سال‌های گذشته مقایسه کرد، چرا که دیگر در این اقتصاد نقدینگی سرگردان وجود ندارد. بنابراین نباید نگران این موضوع بود که بازار ارز به‌عنوان رقیبی برای بازار سهام قد علم خواهد کرد. بنابراین به نظر می‌رسد که سیاست افزایش دادن نرخ ارز بیش از آنکه برای بازار سهام زیان‌بار است، می‌تواند منجر به رشد سودآوری شرکت‌ها و در نتیجه رشد بازار سهام شود.

آمار معاملات

طی معاملات روز گذشته بازار سهام تهران، در کل 884 میلیون و 735 هزار ورقه بهادار به ارزش بیش از 200 میلیارد تومان و در 53 هزار و 381 نوبت در بورس و فرابورس دست به دست شد. از این میزان 80 میلیارد تومان به معاملات خرد سهام در بورس و 20 میلیارد تومان به معاملات خرد سهام در بازار اول فرابورس اختصاص یافت. همچنین ارزش معاملات عمده 54 میلیارد تومان رقم خورد که 27 درصد از کل ارزش معاملات دیروز را تشکیل می‌داد. داد و ستد اوراق بدهی نیز در روز گذشته به اندازه 17میلیارد تومان (8 درصد از کل ارزش معاملات) رقم خورد. آمار معاملات روز گذشته نشان می‌دهد که درجه نقدشوندگی بازار تا حدودی با رشد مواجه شده است. اگرچه ارزش معاملات روزانه بازار نسبت به روزهای خوب بورس هنوز بسیار پایین محسوب می‌شود؛ اما این رقم نسبت به روزهای گذشته تا حدودی رشد کرده است. به نظر می‌رسد که اعتماد اشخاص حقیقی رفته رفته به بازار بازمی‌گردد. طی دو سال گذشته، هرگاه بازار با رشد مواجه می‌شد، در واقع این اشخاص حقیقی بودند که با خریدهای امیدوارانه خود، نماگرهای بازار را سبزپوش می‌کردند؛ اما پس از ضرب الاجل‌های هسته‌ای و در این اواخر تا پیش از انتشار گزارش‌های 6 ماهه، میزان خالص خرید حقیقی‌ها به شدت منفی بود.

به عبارت دیگر هرگاه حقیقی‌ها از بازار ناامید می‌شوند، به‌طور متوسط بیش از آنکه خریدار باشند، در مقام فروشنده ظاهر می‌شوند. بنابراین رشد ارزش معاملات حقیقی و همچنین مثبت شدن خالص خرید، می‌تواند نشان از آن داشته باشد که اشخاص حقیقی چندان هم از کلیت بازار ناامید نیستند. به این ترتیب در روز گذشته، حقیقی‌ها به اندازه ۸۴ میلیارد تومان اوراق بهادار خریداری کردند. از آنجا که اغلب حقیقی‌ها در نمادهای عادی و به‌صورت خرد خرید و فروش می‌کنند، می‌توان به جرات ادعا کرد که درصد بالایی از این ۸۴ میلیارد تومان از بخش خرید و فروش سهام عادی صرف شده است. اما در طرف دیگر حقیقی‌ها به اندازه کمی بیش از ۸۴ میلیارد تومان سهام فروختند تا رفتار متعادلی از خود نشان داده باشند. در طرف مقابل حقوقی‌ها نیز در روز گذشته همانقدر که سهم فروخته بودند، خریدار هم بودند تا معاملات متعادل روز گذشته، منجر به رشد ناچیز ۲۵ واحدی شاخص کل شود. شاخص کل بورس تهران در معاملات روز گذشته در حالی ۲۵ واحد رشد کرد که همچنان روند روزانه آن در ابتدا نزولی و در ادامه و پایان معاملات به دلیل حمایت‌های حقوقی مثبت می‌شود. روز گذشته نیز نمادهای بزرگ و شاخص ساز در صدر فهرست اثرگذاران بر شاخص کل قرار گرفتند. به این ترتیب نمادهای جم، فولاد و تاپیکو هر یک به ترتیب شاخص کل را ۱۹، ۱۷ و ۱۵ واحد ارتقا دادند. همچنین نمادهای شبندر، خودرو و شپنا نیز از اثرگذاران مثبت در رده‌های بعدی قرار گرفتند. گفته می‌شود دلیل رشد محدود این نمادهای بزرگ، رشد نسبی قیمت‌های جهانی در روز گذشته بوده است.