درآمدزایی با اجاره‌داری املاک شهر
رئیس کمیسیون برنامه و بودجه شورای شهر تهران درباره الزامات، سیاست‌های کلی و اولویت‌های تعیین شده از سمت شورا برای شهرداری تهران درباره نحوه تدوین لایحه بودجه سال 95 به «دنیای اقتصاد» اعلام کرد: هزینه‌های غیرضرور باید در شهر کاهش پیدا کند. گفت‌وگو با علیرضا دبیر، رئیس کمیسیون برنامه و بودجه پارلمان محلی پایتخت را بخوانید.



شما در الزامات تدوین بودجه 95، به حذف هزینه‌های غیرضرور اشاره کردید؛ از نظر کمیسیون برنامه و بودجه شورای شهر، چه نوع اقدامات شهرداری، هزینه‌های غیرضرور برای شهر محسوب می‌شود که نباید دیگر هزینه شود؟

هر آنچه در اولویت‌های اولیه شهر نباشد مشخص است ضرورت ندارد. به‌عنوان مثال توسعه ناوگان حمل‌ونقل عمومی و کاهش آلودگی هوای تهران از اولویت‌های اصلی شهر تهران است. توسعه خطوط مترو و اتوبوسرانی به‌طور مستقیم در کاهش آلودگی هوای شهر موثر است و بنابراین قطعا جزو ضرورت‌ها و اولویت‌های شهر و بالطبع سیاست‌های بودجه محسوب می‌شود. از سوی دیگر اقداماتی که بر اساس برنامه پنج ساله دوم شهرداری تهران از اولویت خارج شود هزینه‌های غیرضروری شهر محسوب می‌شود. به‌عنوان مثال برگزاری سمینارها و همایش‌های متعدد شهری نه تنها در اولویت برنامه‌های شهرداری نیست بلکه باید به‌طور کلی از دستور کار شهرداری خارج شود. ترمیم جداول و آسفالت‌هایی که هنوز سه، چهار سال هم از عمرشان نگذشته نیز نباید در برنامه‌های شهرداری باشد. البته در سیاست‌های بودجه پرداخت دیون و بدهی شهرداری به پیمانکاران و بانک‌ها در کنار توسعه حمل و نقل عمومی و کاهش آلودگی هوا در اولویت قرار گرفته است.


تاکید شما در خط اول این سه صفحه بر «تدوین لایحه بودجه ۹۵ با عنایت به توصیه رهبری درخصوص اولویت بخشیدن به حفظ باغات» حاوی یک نکته مهم است، اینکه احتمالا قرار است دست شهرداری در تغییرکاربری اراضی سبز از سال آینده، به شکل واقعی بسته شود. اگر در لایحه بودجه ۹۵، مجددا ردیف بودجه‌ای جداگانه برای «تغییرکاربری» تعریف شد، آیا شورا ابزاری بازدارنده برای جلوگیری از تخریب باغ‌ها در سال ۹۵ دارد که بتواند جلوی انحراف از سیاست‌های بالادست شورا را بگیرد؟

اول اینکه برای حفظ باغات باید فرهنگسازی شود و شهروندان نگاه اقتصادی خود نسبت به باغات را تغییر بدهند. ما ساکنان شهرها باید اهمیت وجود تنفسگاه‌های شهرمان را درک کنیم ولی از سوی دیگر مدیریت شهری باید در راستای تدوین قوانین بازدارنده برای حفظ باغات تلاش کند. برخورد مجرمانه با شهروندانی که به تخریب باغات اقدام می‌کنند و افزایش نظارت بر حفظ باغات از جمله اقداماتی است که شورای شهر می‌تواند در این راستا انجام دهد.


شهرداری چه میزان به پیمانکاران و مالکان معارض، بدهکار است؟

عدد و رقم بدهکاری پیمانکاران به شهرداری ثابت نیست. در مجموعه شهرداری تهران چند نوع آمار منتشر شده و آمار مربوط به طلب پیمانکاران یکدست نیست. از این رو در سیاست‌های بودجه سال آینده تاکید شده که میزان دقیق بدهی شهرداری همراه با اسناد به شورای شهر تهران ارائه شود. ضروری است این آمار به روز باشد و به صورت ماهانه اعلام شود.


به کاهش درآمدهای ناپایدار در بودجه و افزایش درآمد پایدار اشاره کردید؛ انتظار دارید در سال آینده نسبت این دو، چند-چند شود؟ الان بیش از ۶۰ درصد، ناپایدار است؟

در سال‌های گذشته شهرداری با فروش حجم بالای تراکم در سال چند صد هزار متر مربع تراکم می‌فروخت اما از زمانی که نرخ عوارض تراکم متناسب با تورم و بعد از چند سال، تعدیل واقعی شده شهرداری با حجم کمتری از فروش مجوز تراکم به همان منبع مالی موردنظر می‌رسد یعنی متراژ فروش تراکم کمتر شده است. به عبارت دیگر با واقعی‌سازی نرخ عوارض تراکم میزان بارگذاری ساختمانی نسبت به قبل کم می‌شود اما میزان منابع حاصل از عوارض تراکم آنچنان تغییر نمی‌کند. این موضوع باعث می‌شود در یک حجم ثابت از وصول درآمد ناشی از عوارض تراکم، میزان صدور تراکم در عمل کاهش پیدا کند.


مجددا برای چندمین سال پیاپی، به اجاره املاک و مستغلات شهرداری به جای فروش آنها اشاره کردید! اما ظاهرا شهرداری علاقه‌ای به اجاره داری ندارد و دنبال مصرف آنی و کوتاه‌مدت از سرمایه‌گذاری‌های مستقیم خود در شهر است. شهرداری الان در بسیاری از مال‌ها، مشارکت دارد. تحلیل شما از منافع اجاره داری و تبعات فروش این املاک برای شهر تهران و شهرداری چیست؟

یکی از کارهای بزرگی است که شهرداری تهران باید انجام دهد و به جای فروش ملک و زمین، باید در موضوع اجاره داری سرمایه‌گذاری کند. خیلی از شهرهای دنیا با اجاره‌داری خود را اداره می‌کنند اما این بخش از درآمدزایی از املاک سطح دارد و شهرداری نباید در سطح خرد وارد شود. یعنی اجاره‌داری املاک کوچک مقیاس خود باعث تالی فاسد می‌شود. اما اجاره‌داری اماکنی مثل پروژه تفریحی- گردشگری هزار و یک شهر خوب است و می‌تواند به درآمدهای پایدار شهرداری تهران کمک کند. البته در مورد قراردادهای این موضوع مسائلی وجود دارد که باید رفع شود. رعایت قوانین و تعهد به اجرای مزایده از مهم‌ترین شروط اجاره داری در شهرداری‌ها است. به‌عنوان نمونه در مورد مراکز تجاری بزرگ یا تپه‌های عباس‌آباد شهرداری به سادگی می‌تواند به جای فروش، خودش در اجرای پروژه مشارکت کند که چنین تخلفات گسترده‌ای اتفاق نیفتد.


فکر می‌کنید در صورت اجاره‌داری املاک موجود شهرداری، سالانه حدودا چه میزان درآمد و عایدی نصیب شهر می‌شود؟

هر چقدر سطح کار را بالا ببریم به نفع شهر است به شرط اینکه ضوابط آن را طوری تعیین کنیم که اجاره‌بها به قیمت روز گرفته شود تا هم باعث تولید کار شده و هم رونق اقتصادی را موجب شود.