خطر سوء استفاده از انباشت انتظارات در پساتحریم عکس: نرگس امامی
گروه نفت و پتروشیمی، نسیم علایی: «ایران در یک قدمی رفع تحریم‌ها قرار گرفته است». این جمله شاه‌بیت اظهارات همه سخنرانان دوازدهمین همایش بین‌المللی پتروشیمی بود. به گزارش «دنیای اقتصاد» روز گذشته دوازدهمین همایش بین‌المللی پتروشیمی (IPF) در مرکز همایش‎های صدا و سیما با حضور برخی مقامات عالی کشور و بسیاری از فعالان پتروشیمی ایران و همچنین حضور نماینده برخی شرکت‌های پتروشیمی خارجی که علاقه‌مند به سرمایه‌گذاری در ایران هستند، برگزار شد. محمد حسین پیوندی، معاون مدیرعامل شرکت ملی پتروشیمی ریاست این همایش را بر عهده داشت. بعد از سخنرانی رئیس همایش، عباس شعری‌مقدم مدیرعامل شرکت پتروشیمی، محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه و همچنین بیژن زنگنه وزیر نفت و اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس‌جمهوری به ترتیب به ایراد سخن پرداختند.

مقامات حاضر در همایش روز گذشته با توجه به حضور تعداد کثیری از شرکت‌های خارجی و نزدیک بودن به ورود به دوران پساتحریم بیش از هرچه به فرصت‌های سرمایه‌گذاری در ایران اشاره داشتند. وزیر امور خارجه با اشاره به اینکه جمهوری اسلامی ایران امروز با طی مراحل قانونی برجام در آستانه ورود به بازه زمانی اجرا و به عبارتی دیگر در آستانه دوران پساتحریم قرار گرفته است، به مشکلاتی که تحریم‌ها برای صنعت نفت به وجود آورد، اشاره کرد. محمد‌جواد ظریف راهبرد صنعت پتروشیمی ایران در پسا‌تحریم را تنوع بخشی به تولید محصولات پتروشیمی و افزایش مقاصد صادراتی اعلام کرد. در این بین اظهارات معاون اول رئیس‌جمهوری نیز بسیار حائز اهمیت بود. جهانگیری با اعلام اینکه در دوران تحریم انتظارات مردم انباشته شده است و انتظار دارند که در پسا‌تحریم همه مشکلات اقتصادی کشور حل شود، گفت: در این بین برخی سعی می‌کنند که تلاش‌های دیپلماسی دولت را در حل مشکلات بین‌المللی کوچک جلوه‌دهند. از این رو در تلاش برای افزایش دامنه انتظارات مردم هستند. به گفته وی عده‌ای برای اینکه نگذارند شیرینی لغو تحریم‌ها به کام مردم بنشیند، سعی می‌کنند انتظارات و توقعات مردم را به شکل غیرمعقول بالا ببرند تا اتفاقات مثبت برای مردم ناچیز تلقی شود.

جهانگیری: تلاش برای بی ارزش کردن کار دیپلماسی دولت
معاون اول رئیس‌جمهوری بر این باور است که برخی در حال تلاش برای گسترش دامنه انتظارات اقتصادی پسا‌تحریم هستند و با سوءاستفاده از انباشته شدن انتظارات در مدت تحریم‌ها سعی در بی ارزش کردن کار دیپلماسی کشور دارند. به گفته جهانگیری ایران در مقطع زمانی مهمی است و باید با همه توان وارد دوران پساتحریم شود. وی در این خصوص تصریح کرد: این هفته، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، قطعنامه خود را مبنی بر بسته شدن پرونده PMD ایران صادر می‌کند و پس از این اقدام می‌توانیم به‌صورت شفاف‌تر صحبت کنیم و باید تا آن زمان صبر کرد تا معلوم شود چه کار بزرگی انجام شده است. معاون اول رئیس‌جمهوری بر این باور است که بازار ایران در دوران پساتحریم نباید بازار مصرف کالاهای خارجی شود اما این موضوع به این معنا نیست که از ورود شرکت‌های خارجی به این بازار جلوگیری می‌شود. بلکه شرکت‌ها می‌توانند در یک چارچوب مشخص سرمایه‌گذاری و از بازار بزرگ ۸۰ میلیونی ایران استفاده کنند. وی همچنین از عملکرد برخی از شرکت‌های خارجی در دوران تحریم اعلام ناراضی کرد و گفت: تجربه تحریم‌ها به ما نشان داده که در انتخاب شرکا دقت نظر بیشتری داشته باشیم. شرکای ما نباید با کوچکترین تهدیدی از میدان خارج شوند، کاری که با شروع تحریم‌ها برخی شرکت‌ها انجام دادند.

معاون اول رئیس‌جمهوری در ادامه به پنج رویکرد اصلی در سیاست اقتصاد مقاومتی اشاره کرد و گفت: پنج رویکرد اصلی در سیاست اقتصاد مقاومتی گفته شده که باید تمامی دستگاه‌ها و شرکت‌ها آنها را مد نظر داشته باشند، زیرا اگر فاقد این رویکردها باشند دچار مشکل خواهند شد. وی افزود: مهم‌ترین این رویکردها در سیاست اقتصاد مقاومتی عبارت است از درون‌زایی، برون‌گرایی، عدالت بنیانی، مردمی کردن اقتصاد و دانش بنیانی. جهانگیری در ادامه به افت قیمت نفت در یک سال اخیر اشاره کرد و گفت: برخی کشورها اقداماتی را انجام می‌دهند که علاوه بر ضربه‌ای که به منافع کشورهای مسلمان دارای ذخایر نفتی و گازی وارد می‌کنند، منافع خود را نیز از بین برده‌اند. وی در ادامه دو وزیر حاضر در همایش، زنگنه و ظریف را مامور تحقیق درخصوص افت قیمت نفت و به کارگیری راهکارهای دیپلماسی لازم در جهت رشد قیمت‌ها کرد. جهانگیری در ادامه به تدوین برنامه ششم توسعه در دولت اشاره کرد و گفت: تا دو هفته آینده پیش‌نویس این برنامه از سوی سازمان مدیریت در دولت مطرح می‌شود. وی همچنین شایعات مربوط به ادغام وزارتخانه‌های مختلف در رسانه‌ها را رد کرد و گفت: این مباحث هم‌اکنون در حد پیشنهاد است و دولت در برنامه ششم توسعه هیچ تصمیمی در این خصوص ندارد. بخشی از اظهارات معاون اول رئیس‌جمهوری به شرایط اقتصادی کشور در دهه گذشته اختصاص داشت.

به گفته وی در دهه گذشته، خالص شغل ایجاد شده در کشور در حد صفر یا در نهایت سالی ٥٠ هزار شغل بوده، همچنین درآمد سرانه خانواده‌های شهری و روستایی طی مدت زمان یادشده ١٥ و ٢٩ درصد کاهش یافته است. وی در ادامه افزود: ایجاد شغل یکی از مزیت‌های اصلی صنعت پتروشیمی به شمار می‌آید. در عین حال ایران در ١٠ سال آینده سالانه شاهد ورود ٨٩٠‌هزار فارغ التحصیل از دانشگاه‌های کشور خواهد بود، بنابراین صنعت پتروشیمی می‌تواند نقش بسزایی برای ایجاد شغل آنها داشته باشد. به گفته وی در برنامه ششم توسعه، اقتصاد کشور باید رشد ٦ درصدی را تجربه کند که برای تحقق این امر باید سالانه ٩٠٠ هزار میلیارد تومان سرمایه‌گذاری صورت بگیرد. به باور معاون اول رئیس‌جمهوری ایران با توجه به پتانسیل‌های موجود می‌تواند در دهه آینده نه تنها مشکلات خود، بلکه گره‌گشای مشکلات اقتصادی جهانی باشد.

زنگنه: امید به تحقق چشم‌انداز 20 ساله با رفع تحریم‌ها
وزیر نفت نیز مانند دیگر سخنرانان این همایش به رفع تحریم‌ها و چشم‌انداز جدیدی که پیش روی ایران در پساتحریم قرار دارد اشاره کرد و گفت: با لغو تحریم‌ها صنعت پتروشیمی ایران قدم به دوران جدیدی خواهد گذاشت و می‌توان به تحقق کامل برنامه‌های موجود در چشم انداز ٢٠ ساله کشور امیدوار باشیم. زنگنه اطمینان از تامین خوراک و ایجاد زیر‌ساخت‌‍‌های‌ لازم را دو موضوع مورد نظر در برنامه‌ریزی برای جهش بزرگ بعدی توسعه صنعت پتروشیمی دانست.

به گفته وی ایران وضعیت مناسبی در تامین خوراک دارد و با تکمیل فازهای پارس جنوبی تا سال ٢٠١٧، اتان، بوتان، پروپان و نفتا به اندازه کافی برای طرح‌های جدید صنعت پتروشیمی به‌عنوان خوراک وجود خواهد داشت. زنگنه در ادامه افزود: همچنین با تکمیل طرح‌های پالایشگاهی کشور ظرف ٣ سال آینده، نفت‌سفید و مازوت مازاد بر نیاز کشور وجود خواهد داشت که می‌تواند به‌‌عنوان خوراک صنایع پتروشیمی استفاده شود.

وی سیاست وزارت نفت را حمایت از بخش خصوصی و تعاونی‌های فعال در صنعت پتروشیمی دانست و گفت: از جمله تصمیم‌های مهم در این زمینه واگذاری اجرای طرح‌های NGL به بخش خصوصی و تعاونی است. به گفته زنگنه دولت همزمان با حمایت از سرمایه‌گذاران داخلی تمایل دارد سرمایه‌گذاران خارجی نیز در صنعت پتروشیمی حضور داشته باشند، چراکه سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی می‌تواند زمینه توسعه این صنعت را فراهم کنند. وی در ادامه رو به علاقه‌مندان به سرمایه‌گذاری در ایران گفت: بدانید که ایران پس از تحریم با ایران پیش از تحریم بسیار متفاوت است و پیشنهاد می‌کنم شرکت‌های خارجی که پیش از این در ایران حضور داشته‌اند به نام خودشان در ایران شعبه تاسیس کرده یا با حمایت ما به انتخاب شرکای راهبردی ایرانی اقدام کنند. وی همچنین با بیان اینکه از اجرای واحدهای پروپیلن در داخل سرزمین حمایت می‌کنیم، افزود: اصرار داریم تاسیس این واحدها همراه با ایجاد صنایع پایین دستی باشد؛ ضمن اینکه به دنبال این نیستیم تا پروپیلن را صادر کنیم، بلکه تاکید داریم تا از آن محصولات دیگری را ساخته و صادر کنیم.

ظریف: ایران در آستانه رفع تحریم‌ها
وزیر امور خارجه کشورمان با اعلام اینکه ایران با طی مراحل قانونی در آستانه رفع تحریم‌ها قرار گرفته است دو راهبرد جدید ایران در صنعت پتروشیمی در دوران جدید را تنوع در تولید محصولات پتروشیمی و پیدا کردن مقاصد جدید صادراتی اعلام کرد. به گفته وی برجام می‌تواند رفع‌کننده بسیاری از موانع و ایجادکننده بستری مناسب برای تعامل ایران با شرکت‌های بین‌المللی باشد.

ظریف در دوازدهمین همایش بین‌المللی صنعت پتروشیمی ایران با اشاره به اینکه این همایش فرصت خوبی برای آشنایی شرکت‌ها و موسسات مالی جهانی با بخش انرژی و توانمندی‌های ایران است، گفت: این فرصتی است تا آنها با طرح‌های در دست اجرای صنعت پتروشیمی کشور آشنا شوند تا در پسابرجام و بعد از آن پساتحریم امکان حضور در این طرح‌ها را داشته باشند. به گفته رئیس دیپلماسی کشور با توجه به مزیت‌های بالقوه و توان بومی کشور می‌توان میان بزرگان صنعت پتروشیمی جهان قرار گرفت و موفقیت‌ صنعت پتروشیمی یک آرزو نیست بلکه حقیقت است.

ظریف با اشاره به نزدیکی به دوران پسا‌تحریم گفت: دوران پسا‌تحریم فرصت‌های بی بدیلی را برای شکوفایی صنعت پتروشیمی در منطقه و جهان نوید می‌دهد. به گفته وزیر امور خارجه کشورمان در دوران پسا‌تحریم‌، محدودیت‌های اعمال شده در زمینه انتقال فناوری، صدور محصولات و فرآورده‌های پتروشیمی جمهوری اسلامی ایران به خارج از کشور، جذب سرمایه گذار خارجی به‌طور کلی و به‌طور خاص در این حوزه پتروشیمی تعاملات و تبادلات بانکی و پولی و مشکلات حمل‌و‌نقل برطرف خواهد شد. رئیس دستگاه دیپلماسی افزود: دوران پساتحریم، ضمن کاهش ضریب ریسک و میزان آسیب پذیری کشور در حوزه‌های مختلف اقتصادی، فرصت‌های کم نظیری را برای فعال‌تر شدن دستگاه‌های تولیدکننده از جمله صنعت پتروشیمی ایران در عرصه‌های داخلی، منطقه‌ای و بین‌المللی به ارمغان می‌آورد.

ظریف با بیان اینکه تحریم‌ها در واقع به‌طور مستقیم صنعت پتروشیمی کشور را مورد هدف قرار داد، گفت: به‌دلیل اهمیت ملی و بین‌المللی صنعت پتروشیمی از جمله بخش‌هایی بوده که از ابتدای مذاکرات مورد توجه تیم دیپلماسی کشور قرار گرفت به‌طوری‌که با توافق موقت لغو تحریم فروش محصولات پتروشیمی از اولین تحریم‌های لغو شده کشور بوده است. وی بر این باور است که با لغو تحریم‌های غیرقانونی علیه پتروشیمی دو راهبرد جدید در دستور کار ایران قرار خواهد گرفت، اول تنوع تولید محصولات و دیگری مقاصد جدید صادراتی.

ظریف با اشاره به اینکه با جذب سرمایه‌های خارجی در صنعت پتروشیمی انتقال تکنولوژی و اشتغال نیز فراهم می‌شود، گفت: باید با ایجاد شبکه‌ای از تولیدکننده‌های داخلی موجب بقای ایران در سطح بین‌المللی در صنعت پتروشیمی شویم؛ این امر با افزایش کیفیت و رعایت استانداردهای جهانی میسر می‌شود؛ برای دستیابی به چنین سطحی نیازمند برنامه‌ریزی در این بخش هستیم تا هرجا کمبودی هم وجود داشته باشد بتوانیم از توانمندی‌های بین‌المللی استفاده کنیم. به گفته وی حضور سرمایه‌گذاران خارجی و استفاده از منابع مالی آنها در طرح‌های توسعه‌ای کشور علاوه بر حل مشکلات مالی طرح‌ها، کاهش‌دهنده ریسک بین‌المللی سرمایه‌گذاری از دید موسسات بین‌المللی است.

آمادگی سرمایه‌گذاران خارجی برای ورود به پتروشیمی ایران
رئیس همایش بین‌المللی پتروشیمی ایران با اعلام اینکه صنعت پتروشیمی دومین صنعت بزرگ منطقه است، گفت: به مسوولان پیشنهاد می‌دهم که برای ایجاد زیر‌ساخت‌های لازم اقدام کنند چراکه موفقیت در توسعه این صنعت ارتباط مستقیمی با ایجاد زیر‌ساخت‌ها دارد. به گفته پیوندی سواحل خلیج‌فارس و دریای ‌عمان بهترین و ایده‌آل‌ترین مکان برای توسعه صنعت پتروشیمی هستند، چراکه تجربه نشان داده سرمایه‌گذاری در این مناطق ریسک پایین و بازگشت سرمایه بالایی دارد. وی در ادامه افزود: دولت می‌تواند سایت‌های مناسبی در این مناطق ایجاد کند و این مساله نیاز حیاتی کشور برای شروع موج دوم توسعه صنعت پتروشیمی محسوب می‌شود.

در ادامه این همایش عباس شعری مقدم نیز به توسعه صنعت پتروشیمی با رفع تحریم‌ها تاکید کرد و گفت: هم‌اکنون ظرفیت تولید محصولات پتروشیمی ۶۰ میلیون تن در سال است در حالی که اگر تحریم‌های غرب نبود این ظرفیت به ۱۰۰ میلیون تن در سال می‌رسید.به گفته شعری مقدم پیش از برگزاری دوازدهمین همایش بین‌المللی پتروشیمی شرکت‌های متعدد اروپایی و آسیایی مراجعه و خواستار کسب اطلاع از وضعیت صنعت پتروشیمی در ایران بودند و این شرکت‌ها اعلام آمادگی کردند که پس از لغو تحریم‌ها در ایران سرمایه‌گذاری کنند. وی مزایای صنعت پتروشیمی ایران را داشتن ۱۵۸ میلیارد بشکه ذخایر نفتی و ۳۴ تریلیون متر مکعب ذخایر گازی، وجود ۲هزار کیلومتر مرز آبی، جمعیت ۷۵ میلیون نفری، نیروی جوان تحصیلکرده و معافیت گمرکی و مالیاتی در مناطق آزاد دانست و گفت: هدایت، نظارت و سیاست گذاری از جمله وظایف شرکت ملی پتروشیمی بعد از خصوصی‌سازی است.معاون وزیر نفت در امور پتروشیمی اعلام کرد که تا پایان امسال حدود ۵/ ۴ میلیون تن به ظرفیت صنعت پتروشیمی اضافه می‌شود و ظرفیت تولید به ۷۰ میلیون تن در سال افزایش یابد که حدود ۲۷میلیارد دلار ارزش محصولات فروش رفته این صنعت در سال است.

امیر‌حسین زمانی‌نیا نیز سه‌شنبه همین هفته را روزی کلیدی برای ایران به لحاظ تصمیم آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در زمینه انجام تعهدات ایران براساس توافق برجام دانست و ابراز امیدواری کرد که بعد از قرائت گزارش آژانس به مرحله اجرای برجام برسیم. به گفته وی طی روزهای آینده با گزارشی که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره ایران و اجرای تعهدات برجام ارائه خواهد کرد، پرونده ایران از دستور کار سازمان ملل خارج شده و گام‌های اساسی برای لغو تحریم‌ها برداشته می‌شود. زمانی‌نیا همچنین زمان برگزاری دو کنفرانس بین‌المللی معرفی قراردادهای نفتی و همایش روز گذشته به دلیل قرار گرفتن در آستانه لغو تحریم‌ها مناسب دانست که نشان از موفقیت ایران در جذب سرمایه‌گذار دارد.

خطر سوء استفاده از انباشت انتظارات در پساتحریم