کم‌آبی بلای جان تالاب هویزه

دنیای اقتصاد- اهواز- محمد علاف‌پور: تالاب هویزه یا هورالعظیم در غرب استان خوزستان در انتهای رود کرخه و منطقه مرزی دشت آزادگان بین دو کشور ایران و عراق واقع شده است. در حاشیه این تالاب شهرستان بستان، هویزه و سوسنگرد قرار دارد. فاصله هور تا مرکز شهرستان سوسنگرد حدود ۲۰ کیلومتر و تا مرکز استان حدود ۷۵ کیلومتر است. پوشش گیاهی تالاب با عرصه‌های زیاد آب و آبگیرهای وابسته به تالاب و وجود آرامش محیطی از عوامل مهم و مفیدی است که به اتفاق شرایط بسیار مناسبی برای حضور انواع پرندگان آبزی و کنار آبزی و انواع ماهیان و آبزیان و همچنین رویش انواع گیاهان هوایی، شناور و غوطه ور در تالاب را ایجاد کرده و تنوع زیستی آن را تضمین و بر غنای اکوسیستم تالابی هورالعظیم افزوده است.

مدیرکل شیلات خوزستان درباره کمبود آب تالاب گفت: نام هویزه با نام تالاب گره خورده است و این تالاب دارای نقشی دیرینه در منطقه است که باید از این نعمت خدادادی کمال استفاده را برد و برای نسل‌های بعدی آن را حفظ کرد.

سیدرحیم مغینمی کاهش آب، شوری بیش از حد و بی‌سابقه آب و از بین‌رفتن جریان‌های آب را به دلیل عملیات حفاری از جمله عوامل تهدیدکننده آبزیان تالاب اعلام کرد و گفت: در مواردی شاهد تلفات ماهیان تالاب هستیم که دلایل یادشده در آن نمی‌تواند بی‌تاثیر باشد.

وی افزود: شیلات هم برای کمک به اشتغال پایدار صیادان هر ساله نسبت به رهاسازی ماهیان بومی در تالاب اقدام می‌کنند به طوری که در سال جاری تاکنون هفت میلیون و ۳۰۰ هزار قطعه بچه‌ماهی بومی در تالاب رهاسازی شده است و سالانه بطور متوسط ۱۰ میلیون بچه ماهی در آن رهاسازی می‌شود.

مدیرکل شیلات خوزستان یادآور شد: بیشتر حاشیه نشینان هور هویزه از طریق صید و ماهیگیری، دامپروری، کشاورزی، نی بری و حصیربافی امرار معاش می‌کردند، اما در حال حاضر اتفاقات پیش آمده از جمله جنگ تحمیلی، فعالیت‌های نفتی و کاهش نزولات آسمانی باعث محدود شدن وسعت تالاب شده و تاثیر مخربی بر اکوسیستم‌تالاب، مهاجرت پرندگان، مهاجرت اکثر ساکنان مناطق حاشیه‌نشین هور و منطقه شد و ذخائر آبزیان آن به شدت کاهش پیدا کرده است.

مدیرکل شیلات خواستار مدیریت جامع تالاب هورالعظیم با مشارکت تمامی دستگاه‌های اجرایی ذی‌ربط به منظور نجات این تالاب شد و ادامه داد: کل آورد کرخه قبلا وارد این تالاب می‌شد و این درحالی است که هم‌اکنون از سویی سدهای بالادست و از سوی دیگر پدیده خشکسالی باعث تهدید حیات این تالاب شده است.

وی بازگشت تالاب هورالعظیم را به موقعیت سابق در کوتاه‌مدت غیرممکن دانست و تصریح کرد: در حال حاضر همه باید کمک کنند تا تالاب هورالعظیم حفظ شود و از نابودی آن جلوگیری به عمل آید و همانگونه که در تالاب شادگان مدیریت جامع آن با تعریف تمام جنبه‌های زیست محیطی، اقتصادی و اجتماعی ازجمله صید و بازسازی ذخایر آبزیان باعث حفظ این ثروت ملی برای نسل‌های بعد شد همین کار نیز در مورد تالاب هویزه انجام شود.

وی خاطرنشان کرد: اگر برای تالاب هویزه چاره‌ای اندیشیده‌ نشود رهاسازی بچه‌ماهی در تالاب بی‌اثر است.

رییس سازمان جهاد کشاورزی استان خوزستان نیز گفت: ۴۰۰ هزار هکتار از زمین‌های مستعد و حاصلخیز دشت آزادگان و هویزه امسال با کمبود و نبود آب مواجه هستند.

کیخسرو چنگلوایی اظهار کرد: امسال در حالی کشت پاییزه را پشت سر می‌گذاریم که زمین‌های کشاورزی منطقه که یکی از قطب‌های کشاورزی استان به شمار می‌روند با مشکلی به نام کمبود یا نبود آب مواجه هستند و اغلب کشاورزان قصد ندارند زمین‌های خود را به زیر کشت ببرند.

وی افزود: مهم‌ترین دلیل این امر نداشتن برنامه از سوی وزارت نیرو برای تخصیص آب به زمین‌های کشاورزی منطقه است که باعث شده اکنون که کشاورزان به آب نیاز دارند تا زمین‌های خود را به زیر کشت ببرند، آب کافی در اختیار آنها قرار نگیرد.

وی با مطرح کردن معضل پایین آمدن سطح زیر کشت بیان کرد: با توجه به اینکه سال گذشته کاهش تولید داشتیم امسال نیز کاهش تولید را در دشت آزادگان و هویزه خواهیم داشت.

چنگلوایی با اشاره به سدسازی در حوزه رودخانه کرخه عنوان کرد: در حال حاضر هفت سد ساخته شده و چند سد دیگر نیز در منطقه در حال ساخت است که در صورت آبگیری آب منطقه و بخش کشاورزی کمتر می‌شود.

وی با بیان اینکه به دلیل خشکسالی‌های اخیر و عدم تامین حق‌آبه موردنیاز تالاب در سال‌های گذشته این تالاب مورد بی‌مهری قرار گرفت و به تدریج روبه خشکی می‌رود و پدیده گرد و غبار هم تشدید می‌شود، افزود: تالاب هویزه یک فیلتر طبیعی برای منطقه بوده که با احیای مجدد آن می‌توان امیدوار بود که بخشی از گرد و غبار مهار شود.