توقف اولین راهکارنجات دریاچه ارومیه

دنیای‌اقتصاد، ارومیه، امیررضا علیار: چرخه مخالفت برخی مسوولان استان آذربایجان غربی از استقرار ستاد احیای دریاچه ارومیه در دانشگاه صنعتی شریف تهران تا متوقف شدن نخستین راهکار عملیاتی احیای این دریاچه با عنوان طرح نکاشت در مدت کمتر از یک‌سال تامل برانگیز است. بیش از یک‌سال از روی کار آمدن دولت یازدهم و قول رئیس‌جمهور در مورد احیای دریاچه ارومیه می‌گذرد. قریب به یکسالی هم هست که ستاد احیای این دریاچه با مسوولان جدید آن تشکیل شده است. درچند ماه گذشته بارها مسوولان استانی در آذربایجان غربی با استقرار ستاد احیای دریاچه ارومیه در دانشگاه صنعتی شریف تهران اعلام مخالفت کردند بی‌آنکه این ابراز مخالفت‌ها اثری در تصمیم‌گیری‌ها داشته باشد.

در این مدت چند باری دبیر ستاد احیای دریاچه ارومیه به آذربایجان غربی سفر کرده و دو، سه جلسه این ستاد در ارومیه برگزار شده و البته چند جلسه هم در تهران به انجام رسیده است اما حاصل این جلسات کفن سفید را از چهره دریاچه ارومیه حتی نیم سانتی متر کنار نزده است. هنوز زمان زیادی از اعلام عملیاتی سازی نخستین راهکار اجرایی و اجتماعی احیای دریاچه ارومیه نمی‌گذرد ولی هیچ اتفاقی که در حال و روز دریاچه ارومیه تغییر ایجاد کند نیفتاده است البته این به استثنای رحمت الهی است که از آغاز فصل خزان تا کنون سه بار دریاچه ارومیه را مرطوب کرده است.

چندی پیش نخستین مخالفت برای استقرار ستاد احیای دریاچه ارومیه در دانشگاه صنعتی شریف تهران از سوی نماینده ولی فقیه آذربایجان غربی در خطبه‌های نماز جمعه مطرح شد که در آن حجت‌الاسلام سیدمهدی قریشی این کار را مثبت ارزیابی نکرد. همان زمان قربانعلی سعادت، استاندار آذربایجان غربی در این رابطه که از وی نظر صریحش در این مورد را جویا شده بود، از برخورداری این دانشگاه از استادان برجسته و ارتباطات بین‌المللی گسترده آن صحبت کرد و گفت: تاکنون این ستاد ریالی از دولت برای انجام تحقیقات مربوط به دریاچه ارومیه دریافت نکرده و همه مخارج آن از منابع داخلی دانشگاه صنعتی شریف تامین شده است.

گرچه به گمان تحلیلگران و منتقدان استقرار ستاد احیای دریاچه ارومیه در تهران، اصولا مسائل مالی جایگاهی در انتقاد آنها ندارد چراکه شخص رئیس‌جمهور اطمینان خاطر داده برای این کار قرار نیست ستاد احیا را درگیر فقدان منابع مالی کند و از دیگر سو دانشگاه صنعتی شریف هر چقدر هم استادان برجسته داشته باشد و ارتباطات بین‌المللی گسترده نیز در پس آن باشد ناگزیر است دست به دامان استادان دانشگاه ارومیه به عنوان مجاوران درد کشیده دریاچه ارومیه بشود و البته تاکنون نیز جز این نبوده است.

نادر قاضی پور، نماینده مردم ارومیه در مجلس شورای اسلامی در هر تریبونی که منجر به رسیدن صدایش به مسوولان موثر باشد به صراحت مخالفت خود را با استقرار ستاد احیای دریاچه ارومیه در دانشگاه صنعتی شریف تهران عنوان کرده و گفته است که این دانشگاه برای اطلاعاتی که از خود ما به دست آورده‌اند رقم بالایی دستمزد مطالبه می‌کند.

در پرس و جویی که از مسوولان دانشگاهی و نمایندگان مجلس در رابطه با دلایل مخالفت‌شان درباره استقرار ستاد احیای دریاچه ارومیه به عمل آمد برخی به صراحت و برخی نیز با بیان اینکه با استقرار پژوهشکده تحقیقاتی دریاچه ارومیه در تهران مخالف هستند به ابراز مخالفت خود پرداختند و در نهایت اینکه در آخرین جلسه‌ای که چندی پیش در رابطه با مخالفت مردم و نمایندگان مجلس شهرهای حوضه آبریز دریاچه ارومیه با طرح نکاشت برگزار شد باردیگر استاندار آذربایجان غربی از مزیت ارتباطات بین‌المللی دانشگاه صنعتی شریف تهران سخن گفت. حال پرسش اینجا است آیا بهتر نبود بخش ارتباطات بین‌المللی ستاد دریاچه ارومیه در دانشگاه صنعتی شریف تهران مستقر می‌شد و خود ستاد احیای دریاچه نیز در دانشگاه ارومیه استقرار پیدا می‌کرد تا همه رویدادهای پیرامون این دریاچه در جوار خود آن سرانجام می‌یافت و هر چهره بین‌المللی که برای اظهار نظر در مورد دریاچه ارومیه به کشور سفر می‌کرد حداقل یک‌بار چهره کفن پوش دریاچه را از نزدیک می‌دید؟ تا به امروز تنها یک راهکار ملموس عملیاتی ستاد احیای دریاچه ارومیه و آن هم از چند هفته پیش قرار بود در حوضه آبریز دریاچه ارومیه آغاز شود که با زمزمه اجرایی کردن آن داد اعتراض مردم و نمایندگان آنها در مجلس شورای اسلامی در آمد و تا حدودی مانع از اجرای آن شد. این راهکاری بود که از ستاد مستقر شده در دانشگاهی که فرسنگ‌ها با دریاچه فاصله دارد ارائه شد و در اولین استارت نیز خاموش شد.

واقعیت این است که درک حال و روز کشاورزانی که شغل آبا و اجدادی‌شان را به خاطر تصمیم مرکزنشینان یک‌شبه از دست می‌دادند بسیار سخت بود و اتفاقا همین موضوع سبب شد پاسخگویی به این ناکارآمدی از عهده مسوولان استانی نیز بر نیاید چراکه خود این مسوولان به خوبی از عواقب ناهنجار این تصمیم در شهرستانی مثل میاندوآب آگاهند.

چون میاندوآب شهری است که هویت مردمش به آب‌های خروشان و افتخار به زلالی آن وابسته است و مردم این دیار سال‌ها است همین آب را نه فقط به دریاچه بلکه به اهالی تبریز بخشیده‌اند بی‌آنکه چشمداشتی داشته باشند حتی در مواقعی بر خود سخت گذرانده‌اند اما آب استان هم‌جوار را قطع نکرده‌اند. چنین مردمی اکنون چگونه می‌توانند کشاورزی‌شان را تعطیل کنند و باز میلیون‌ها مترمکعب آب شهر خود را راهی تبریز کنند و باقی مانده آن را نیز راهی شوره زاری نمایند که هیچ تضمینی برای اثر گذاری آن نمی‌یابند.

نماینده مردم میاندوآب، تکاب و شاهین دژ در مجلس شورای اسلامی که هر سه شهر حوزه انتخابیه این نماینده در حوضه آبریز دریاچه ارومیه و در چارچوب اجرای طرح نکاشت واقع شده است، گفت: کسانی که درباره خاک و آب این خطه از سرزمین ایران تصمیم می‌گیرند باید در کنار دریاچه ارومیه بوده و از نزدیک از وضعیت هر روزه آن مطلع باشند.

مهدی عیسی زاده بیان کرد: مسوولی که در کیلومترها فاصله با دریاچه ارومیه نشسته و از خشکی آن و تاثیرات نافرجام آن در زندگی و معیشت مردم خبر ندارد، نمی‌تواند تصمیم صحیحی در این باره اتخاذ کند و لازمه ارائه راهکارهای اصولی و راهبردی در این باره حضور دائمی در منطقه است.

اظهارات مذکور از دلایل محکم عیسی‌زاده برای استقرار ستاد احیای دریاچه ارومیه در دانشگاه ارومیه بود. وی با ابراز افسوس و حسرت گفت: ما نمی‌توانیم اجازه دهیم تا اصالت سرزمینی که مردم آن با آب و خاکش انس گرفته‌اند به این راحتی از دست برود. گرچه اکنون اجرای طرح نکاشت در حوضه آبریز دریاچه ارومیه برای انجام بررسی‌های بیشتر و کارشناسی تا اطلاع ثانوی متوقف مانده است اما استمرار استقرار ستاد احیای دریاچه ارومیه در جایی که گویا صدای مردم و نمایندگان آنها در تهران همچنان با مخالفت نمایندگان منطقه

رو به‌رو است.