لویی کان، چهره بزرگ معماری مدرن

لوئی کان معمار استونی تبار روز هفدهم مارس سال ۱۹۷۴ در ۷۳ سالگی درگذشت. او یکی از بزرگ‌ترین چهره‌های معماری و ساختمان سازی مدرن است. کان یک ماه قبل از مرگش به تهران آمد تا به همراه کنزو تانگه، معمار ژاپنی، روی یک پروژه عظیم توسعه شهرسازی محله عباس‌آباد تهران کار کنند. لوئی کان در میان صحبت‌هایش گفته بود دلش می‌خواهد ادعا کند که در رگ‌هایش مقداری خون ایرانی جریان دارد. خانواده کان در ۱۹۰۵ به آمریکا مهاجرت کرد. او از ۱۹۲۰ تا ۱۹۲۴در دانشگاه پنسیلوانیا درس خواند. مدت چند سال با شرکت‌ها و دفترهای معماران حرفه‌ای همکاری داشت. بعد از چند سفر طولانی به کشورهای اروپایی در سال ۱۹۳۷ به پنسیلوانیا رفت و دفتر معماری خود را در این شهر راه‌اندازی کرد. بین سال‌های ۵۷- ۱۹۴۷ در دانشگاه ییل به تدریس پرداخت. از سال ۱۹۵۰ تا ۱۹۵۱ به رم رفت و روی معماری آنجا تحقیق کرد. زمان اجرای اولین ساختمان‌های کان به سال ۱۹۲۵ بر می‌گردد او تا دهه ۵۰ با اجرای چند اثر توجه آمریکا و جهان را به خود جلب کرد. در آثار کان نشانه‌ها و اثرپذیری از معماری مدرن، معماری یونان و قرون وسطی و معماری اسلامی را می‌توان دید. در کل می‌توان گفت او در بیشتر آثارش تحت تاثیر مکتب بوزار بود و از همین روست که در کارهای او یک نوع نگرش به تاریخ دیده می‌شود. تعدادی از کارهای او در حد پروژه باقی مانده است، پروژه‌ها در بالاترین حد و با پیچیدگی تمام طراحی شده‌اند، ولی در زمان اجرا، فرم‌ها با انتخاب مصالح مناسب و غالبا طبیعی و سنتی ساده می‌شوند.

در بناهایی که لوئی کان طراحی کرده کاربرد دقیق و تنوع استفاده از مصالح مشهود است.لوئی کان نخستین معمار آمریکایی روسی تبار بود که بعد از جنگ جهانی دوم برخاست و نیز اولین معمار شاخص بود که از مکتب جهانی «فرم تابع عملکرد است» فاصله گرفت. معماری کان نه در قالب معماری ارگانیک فرانک لوید رایت جای می‌گیرد و نه در قالب دیگر نهضت‌های معماری مدرن، مثل مکتب معماری مدرن لوکوربوزیه و میس وندروهه. کان اغلب از فرم، نور و روشنایی و از فضاهایی که عملکردی بر آنان مترتب است، صحبت می‌کرد. او درباره نور و روشنایی نوشته است: «نور و روشنایی حضور همه چیز را باعث می‌شود. اجسام از نور مشتق می‌شوند یا به تعبیری دیگر، هر‌گاه نور مصرف شود جسم حاصل می‌آید. اجسام همان‌ها هستند که به سبب وجودشان سایه به‌وجود می‌آید و سایه به نور تعلق دارد. نور به جانب جسم حرکت می‌کند و جسم به جانب نور و این امر محیط و جو سازندگی را به‌وجود می‌آورد. فرم به خود می‌گوید: من باید چیزی بسازم.» در آثار کان همواره احساسی یکسان از قدمت و تازگی وجود دارد. او خود گفته است: «آینده همان امروز است.» از جمله آثار این معمای بزرگ می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

مجلس ملی بنگلادش در داکا ۱۹۶۲

موسسه اداری در احمدآباد - هند - ۱۹۶۳

موزه ملی کیمبل ۷۲-۱۹۶۶

بیمارستان مرکز ایوب در داکا ۱۹۶۳

گالری هنری دانشگاه یل ۵۴-۱۹۵۰

بنای یادبود ۶ میلیون یهودی ۶۹-۱۹۶۷

ساختمان آزمایشگاه‌های پزشکی ریچاردز، پنسیلوانیا ۶۱-۱۹۵۷

طرح توسعه شهر سازی محله عباس آباد تهران با مشارکت کنزوتانگه ۱۹۷۱

لویی کان، چهره بزرگ معماری مدرن

لویی کان، چهره بزرگ معماری مدرن