در باب دارالفنون

هزینه مدرسه و شاگردان را شاه (از خزانه خود) می‌دهد. این مدرسه خوابگاه ندارد و شاگردان شب‌ها به خانه‌شان می‌روند. گویا دوبار در سال به شاگردها لباس می‌دهند و یک وعده غذا در روز و هرشاگرد به حسب سال درسش قدری هزینه تحصیل می‌گیرد. داوطلبان تحصیل دراین مدرسه بی‌توجه به دین و وضع اجتماعی آنها (خواه اشراف باشند یا عامه) و سن‌شان، فقط بادانستن زبان وخط فارسی و بی‌گذراندن امتحان خاصی می‌توانند واردشوند. برای فارغ‌التحصیل شدن هم حد سنی نیست. شاگردان می‌توانند صبح‌ها هروقت می‌خواهند بیایند و عصرها ازمدرسه برگردند وحضور در درس‌ها الزامی نیست. اگرمدرسه‌های ژاپن چنین (آسانگیر) باشند، چند صدهزارشاگرد در آنجا ازدحام می‌کنند و باچند معلم انگشت شمار نمی‌شود به این همه شاگردعلم آموخت.

از سفرنامه فوروکاوا نماینده ژاپن درایران - سال 1260 خورشیدی