چیزی که در انقلاب مشروطه اهمیت دارد و جالب است، این که ببینیم چگونه مردم در جریان مشروطیت ایفای نقش می‌کنند؛ یعنی از مردمانی که انقلاب مشروطه را تجربه می‌کنند، سخن بگوییم. منظور رهبران، خواص، جریان‌های کلان و یا حوزه‌های دعوی و مخالفان روشنفکران با مشروعه خواهان نیست، کسانی هستند که مسائل را آگاهانه می‌سنجند و فهم می‌کنند، مردمانی که در سطوح و لایه‌های پایین جامعه درحال زندگی هستند و مسائل، دغدغه‌ها، بحث‌ها، گفت‌وگوهایشان و آنچه به‌عنوان بیم و امید از آن یاد می‌کنیم، کاملا با خواص متفاوت است. در این حوزه اسناد نقش کلیدی و محوری در ارائه فهم متفاوت از جریان‌های معاصر ما به دست می‌دهند. در مورد تاریخ مشروطیت، شماری از اسناد وجود دارد که اگر مطالعه شود، زندگی روزانه در دوران مشروطیت را به تصویر خواهد کشید.

بخشی از گفت‌وگوی معصومه آقاجانپور با شهرام یوسفی‌فر، معاون اسناد ملی سازمان اسناد