دوبرول، طراح ساختمان بورس و استادیوم امجدیه

رولان مارسل دوبرول در سال۱۹۰۷ در شهر ارمانتیر واقع در شمال فرانسه متولد شد. او از سن ۱۷سالگی کارآموزی در دفاتر معماری و کارگاه‌های ساختمانی را آغاز کرد و در ۱۹سالگی با رتبه ممتاز وارد مدرسه هنرهای زیبای فرانسه شد. سابقه حرفه‌ای دوبرول حاکی از پرکاری و توان استثنایی اوست. از سال۱۹۳۲ در یازده کنکور مختلف معماری به‌عنوان کارآموز یا همکار شرکت کرد (بیمارستان زوریخ، شهرداری شانگهای، طرح جامع شهربرن، طرح جامع کاخ سلطنتی استکهلم و...) در سال۱۹۳۲ فارغ‌التحصیل شد، سال بعد هنگامی که به دلایلی غیرحرفه‌ای در مسابقه‌ای که در آن رتبه اول را کسب کرده بود برنده نشد، آن قدر سرخورده شد که پس از موفقیت در مسابقه طراحی ساختمان بورس تهران بی‌درنگ کشور خود را به قصد ایران ترک کرد.

دوبرول در شرکت ساختمانی باتینیول از شرکت‌های ساختمانی خارجی مستقر در تهران که در طرح های جدید دوران رضا شاه فعال بودند، کار خود را در ایران آغاز کرد. طبق مدارک موجود، طرح کازینوی رامسر را در سال۱۹۳۶ او برای این شرکت کشیده است. دوبرول در اداره کل ساختمان ایران نقشه‌های مقدماتی و اجرایی کاخ دادگستری را کشید و پس از انتقال دفترفنی این شرکت به وزارت صنایع و معادن، طراحی نقشه‌های ساختمان جدید وزارتخانه را نیز برعهده گرفت. دوبرول و فروغی دفتر فنی خود را در سال۱۹۳۸ تاسیس کردند.   او در تاسیس هنرستان صنعتی وزارت صنایع و معادن همکاری داشت و در آن به تدریس معماری پرداخت. بسیاری از شاگردانش در این هنرستان بعدا در دانشکده هنرهای زیبا به او پیوستند.

دوبرول در عین احراز مقام مشاور در وزارت امور خارجه حائز رتبه دوم مسابقه ساختمان جدید وزارتخانه شد و پس از اتمام مراحل سفتکاری، مسوولیت خاتمه کارهای اجرایی، مدیریت کارگاه و تهیه مبلمان وزارتخانه را به عهده گرفت (۱۹۳۸) او در سمت مهندس کنترل برای وزارت دارایی عملیات اجرایی یک بیمارستان را نیز سرپرستی کرد. دوبرول از سال۱۹۳۷ همکاری‌اش را با وزارت معارف وقت آغاز کرد و از سال۱۹۳۸ در سمت سرمهندسی در آنجا مشغول به کار شد. استادیوم ۳۰۰۰نفره منظریه، توسعه پارک ورزشی امجدیه و طرح‌های مربوط به دانشگاه تهران عمده فعالیت او برای این وزارتخانه است.  

او علاوه بر شرکت در تاسیس دانشکده هنرهای زیبا و ریاست یکی از آتلیه‌ها، ساختمان باشگاه دانشگاه تهران (باشگاه دانشجویان) و دانشکده هنرهای زیبا (1941-1940) را هم طراحی کرد و نظارت و مدیریت کلیه کارگاه‌های دانشگاه، از جمله دانشکده‌های فنی و حقوق را به عهده داشت. در سال1941 با همکاری طراح پروژه، مهندس فروغی، ساختمان دانشکده حقوق را به اتمام رساند و از سال1940 به مدیریت دفتر فنی این وزارتخانه برای احداث 12دستگاه مدرسه ابتدایی در تهران منصوب شد.  دوبرول در سال های آخر اقامت خود در ایران، طرح جامعی برای محله وزارتخانه‌ها تهیه کرد و در مسابقه محدود طرح ساختمان وزارت دارایی مقام دوم و در مسابقه جدید ساختمان بورس تهران رتبه اول را یافت. با آغاز جنگ در اواخر سال1939، دوبرول داوطلبانه به نیروی هوایی فرانسه ملحق شد. پنج ماه بعد به ایران بازگشت و در سال1942 ایران را برای همیشه ترک کرد. پس از آن به مدت سه سال در سمت ریاست اداره شهرسازی سوریه تحت‌الحمایه فرانسه به تدوین طرح جامع شهرهای عمده سوریه پرداخت.  دوبرول در این سمت جانشین فرانسوی دیگری شد که نام او نیز برای ما آشناست: میشل اکوشار.

در سال1945 به فرانسه بازگشت. با این همه تا سال‌های واپسین عمر دوستی خود را با بسیاری از همکاران خود در ایران حفظ کرد. اما دیگر پیشنهاد کار در ایران را نپذیرفت. تاثیر فعالیت مهندسان خارجی در ایران بحثی وسیع است. آنان از جهاتی مفاهیم جدیدی را به ارمغان آوردند؛ اما از طرف دیگر موج مدرنیسم، معماری سنتی ما را در نظر خودمان حقیر جلوه داد. این تاثیر تا به امروز هم باقی مانده است. کارهای دوبرول نیز با این دگرگونی همسو بوده است. در نگاهی اجمالی می‌توان نوع و شیوه کارهای او را مدرنیستی و ساخت‌گرا نامید. طرح‌های بزرگ‌تر دوبرول نظیر بناهای دولتی و ساختمان بورس، نمایی قرینه با تاکید بر بخش مرکزی دارند. سایر طرح‌های او که برنامه متنوع‌تری دارند (ویلاهای مسکونی، استادیوم‌های ورزشی و...) با وجود نقشه‌های کاملا کاربردی، در حجم و مصالح استفاده‌شده تنوع و ابتکار بیشتری را نشان می‌دهند.

حمیرا اتحادیه