پیشنهاد سه شعبه شدن کمیسیون مالیه

گروه تاریخ و اقتصاد: آنچه می‌خوانید بخش نخست از مذاکرات نمایندگان مجلس شورای ملی است در روز سه‌شنبه، ۸ اردیبهشت ۱۲۸۷ شمسی: رئیس: وزیر داخله، وزیر جنگ و وزیر امور خارجه امروز بر حسب دعوت جناب حاج امام جمعه به مجلس خواهند آمد براى دادن توضیحات در خصوص سرحد ارومى. حالا خوب است تا آمدن ایشان در باب اینکه کمیسیون مالیه دو شعبه یا سه شعبه باشد مذاکره شده تصویب و کسرى اعضا انتخاب شود.

وکیل‌الرعایا: روز یکشنبه در خصوص جاى رئیس و نایب رئیس خیلى صحبت شد و قرار دادند که جاى رئیس و نایب‌رئیس و منشیان معلوم باشد و نیم ذرع فاصله بین رئیس و نایب رئیس باشد که نجوا نشود هنوز یک روز نگذشته به کلى فراموش شده.

رئیس: این ایراد شما صحیح است. باید مکان هیات رئیسه معین باشد. انشاءالله بعدها همین‌طور رفتار خواهد شد.

وکیل‌التجار: در باب سه شعبه بودن کمیسیون مالیه بنده تصویب می‌کنم که یک شعبه براى بودجه سالانه باشد که هنوز ترتیب داده نشده. یک شعبه هم براى بودجه وزارتخانه‌ها که دقت کامل شود تا اینکه همه ساله دیگر اسباب زحمت نشود. دیگر اینکه عرایض زیاد و فوق‌العاده است از قبیل محاسباتى که راجع به نایب‌السلطنه می‌باشد و تاکنون مانده و مطالب دیگر است که باید رسیدگى شود و گمان می‌کنم که به جهت این مساله اخیر هم یک شعبه معین نمایند بهتر است. حالا عددش ۱۸ یا ۲۴ نفر باشد آن را باید ملاحظه کرد ولى سه شعبه بودنش اهمیت دارد.

حاج معین‌التجار: از بابت بودجه پریروز مختصرى بنده عرض کردم و جناب مخبرالملک هم مفصلا گفتند که امسال نباید دست زده و به همان ترتیب که بوده باید برقرار باشد و عقیده بنده این است که مجلس رأى بدهد مستوفیان مشغول نوشتن بودجه باشند به همان ترتیب که هست و اگر بخواهند دست بزنند آن به درد امسال نخواهد خورد.

دکتر ولى‌الله خان: این ترتیبات در نظامنامه داخلى که نوشته می‌شود مشروحا با شرایطش نوشته شده خوب است این مذاکرات باشد بعد از اتمام آن مذاکره شود.

حسام‌الاسلام: به عقیده بنده اعضای کمیسیون مالیه باید کاملا انتخاب شوند و تقسیم به دو شعبه یا سه شعبه یا کمتر کردن تکلیف رئیس کمیسیون مالیه است.

حاج میرزا آقا: فعلا باید اعضای کمیسیون مالیه براى دو شعبه انتخاب شوند و اگر براى سه شعبه لازم شد قرارى گذاشته می‌شود.

ساعدالوزرا: به عقیده بنده بیش از این صحیح نیست هر روز اوقات مجلس را به جهت انتخاب اعضای کمیسیون مالیه معطل کرد. خوب است آن حالا آن عده که لازم است انتخاب شوند و بعد ترتیب دو شعبه یا سه شعبه بودن معلوم شود.

حاج امام جمعه: تصدیق کردند به اینکه کمیسیون مالیه دو شعبه یا سه شعبه باشد یا رد نمودن آن بسته به این است که فعلا کارهاى موجود کمیسیون مالیه را به نظر بیاورند آن وقت تصدیق یا رد نمایند. گمانم این است که اگر کار را به نظر نیاورند تصدیق و رد آن از روى متانت کامل نخواهد بود. الان چند کار مهم در آنجا است؛ یکى بودجه قشون است که از پارسال همین‌طور مانده ملاحظه نشده است که باید به زودى اصلاح شود. حالا کار به این ندارم به قول حاج معین‌التجار که دست زدن به بودجه امسال به درد امسال نخواهد خورد در هر صورت مجلس حق دارد که ببیند و یکى دیگر بودجه هفت وزارتخانه است که مدتى است آورده‌اند و همین‌طور مانده باید خیلى زود تصحیح و تصویب شود و علاوه کارهاى متفرقه راجع به مالیه است که رسیدگى به آنها خودش یک شغل بزرگى است. به عقیده بنده اگر کمیسیون مالیه دو شعبه باشد باز کارها ناقص خواهند ماند همان سه شعبه باشد خوب است و اعضا هم همان هجده نفر یا بیست و چهار نفر انتخاب شوند کافى است.

بحرالعلوم کرمانى: کمیسیون مالیه یک کمیسیون است و منشعب ساختن او به شعبات بسته به خود اهالى کمیسیون است هر اندازه که لازم دانستند قرار می‌دهند، ولى آنکه مذاکره شد که چطور باید بودجه مملکت را اصلاح نمایند آن را نفرمودید اگر لازم است جماعتى در آن خط باید سیر کنند.

وکیل‌الرعایا: البته وزیر مالیه آنچه لازمه وزارت است دیگر بعدها به کمیسیون مالیه رجوع نخواهند کرد، ولى همان‌طور که گفتند حالا براى این سه کار سه شعبه باشد بهتر است.

آقا میرزا ابوالحسن خان: کمیسیون دو قسم است؛ موقتى و دائمى. اینکه گفتند کمیسیونى به جهت ملاحظه کردن بودجه وزارتخانه‌ها لازم است صحیح است، ولى این کمیسیون موقتى است چند روزى می‌توانند آن را ملاحظه کنند و اما کمیسیون براى بودجه مملکت و ملاحظه کردن آن دائمى است که پیش از وقت باید بودجه بیاید در کمیسیون و آنها ملاحظات خودشان را بنمایند و یک کمیسیون دیگر براى اینکه مالیات را چه نحو خواهند اخذ کرد و اصلاح آن به طوری که لازم است و ملاحظات خودشان را در آن کرده این هم دائمى است پس دو کمیسیون دائمى است و این هم باید معین باشد کمیسیون باید دخالت در کار وزرا مسوول نکند و به وظایف خود عمل نمایند.

رئیس: اگر براى ملاحظه بودجه‌ وزارتخانه‌ها کمیسیون لازم است اکثر از آنها آمده و حاضر است، در این صورت نیز لازم است که یک شعبه کمیسیون مالیه براى این کار انتخاب شود.