نخستین کنفرانس کشورهای صادرکننده نفت

در جریان معاملات نفتی در دهه‏های میانی قرن بیستم برخلاف معمولِ معاملات تجاری که قیمت کالا را فروشنده یا تولیدکننده تعیین می‏کنند، این کارتِل‏ها (اتحادیه‏ها) و شرکت‏های نفتی بودند که قیمت نفت را در بازارهای جهانی تعیین می‏کردند و بر این مبنا، سهم ناچیزی به صاحبان اصلی نفت پرداخت می‏شد.

در این میان، شرکت‏های نفتی براساس منافع خود حتی مبلغ کمتری از قیمت اعلام شده را پرداخت می‏کردند که این امر باعث ضرر کشورهای صادر کننده نفت شد.

از این رو در دهم سپتامبر ۱۹۶۰، یک ماه پس از آخرین کاهش یک‌جانبه قیمت نفت، توسط کارتل‏های عظیم نفتی وابسته به غرب، نمایندگان پنج کشور صادرکننده نفت شامل ایران، عراق، عربستان، کویت و ونزوئلا در بغداد گرد هم آمدند و برای حفظ منافع خود در برابر اقدامات خودسرانه کارتل‏های نفتی، سازمانی با نام سازمان کشورهای صادرکننده نفت موسوم به اوپک را به وجود آوردند.

هماهنگی و یکنواخت ساختن سیاست کشورهای عضو و تعیین بهترین روش به منظور حفظ منافع کشورهای مزبور، تثبیت قیمت‌های نفت خام در بازارهای جهانی و جلوگیری از نوسانات غیرمعقول و زیان‏آور قیمت‌ها و اداره سازمان براساس تساوی کشورهای عضو و... از جمله اهداف تشکیل این سازمان بود. با تشکیل دومین کنفرانس اوپک در کاراکاس پایتخت ونزوئلا در نیمه ژانویه ۱۹۶۱م، اوپک رسما مشغول به کار شد و با ورود اعضای جدید، به‌صورت رقیب قدرتمندی در عرصه‏های بین‏المللی بازار نفت وارد شد.