مخترع دینامیت و طرفدار صلح

۲۱اکتبر (۲۹ مهرماه) سالروز به دنیا آمدن آلفرد نوبل، شیمیدان و مهندس سوئدی و مخترع دینامیت است. نوبل در سال ۱۸۳۳ در استکهلم چشم به جهان گشود. او در سال ۱۸۴۲ به همراه خانواده‌اش راهی سن‌پترزبورگ شد. پدرش که مهندس و مخترع بود‌، در آن زمان فردی متمول محسوب می‌شد و به همین دلیل معلم‌های خصوصی بودند که آلفرد را در خانه آموزش می‌دادند. او بدون حضور در مدرسه در درس شیمی و زبان‌های انگلیسی‌، فرانسوی،‌ آلمانی و روسی مهارت یافت. نوبل تنها به مدت ۱۸ ماه در مدرسه شرکت کرد. در سال ۱۸۵۰ راهی پاریس شد و پس از آن در سن ۱۸ سالگی برای تحصیل در رشته شیمی به آمریکا سفر کرد.

نوبل پس از تحصیل در رشته شیمی،‌ به روسیه رفت و پس از ورشکسته شدن پدرش به وطن بازگشت و خود را وقف تحقیق درباره‌ مواد منفجره کرد. او در سال ۱۸۶۷ دنیامیت را اختراع کرد. این چهره‌ سوئدی در طول عمر خود ۳۵۰ اختراع به‌ثبت رساند و در زمان مرگ مالک ۹۰ کارخانه‌ تولید سلاح بود. او بیشتر عمر خود را صرف سفر به کشورهای مختلف به منظور احداث کارخانه کرد‌، اما بین سال‌های ۱۸۷۳ تا ۱۸۹۱ در پاریس اقامت داشت. او هرگز ازدواج نکرد و دوره‌های متعدد افسردگی را تجربه کرد. زمانی‌که «لودویگ نوبل» برادر آلفرد در سال ۱۸۸۸ درگذشت، آلفرد نوبل برای دیدن شهر کن به فرانسه رفته بود که آگهی ترحیم برادرش را در یک روزنامه دید. این نشریه‌ فرانسوی لودویگ را به دلیل فعالیت‌هایش در زمینه‌ مواد منفجره متهم کرده و تیتر زده بود: «سوداگر مرگ مُرد.» آلفرد نوبل به فکر فرورفت. او هرگز نمی‌خواست پس از مرگش روزنامه‌ها چنین جمله‌ای را درباره او هم بنویسند. بنابراین او در ۲۷ نوامبر ۱۸۹۵ در باشگاهی سوئدی - نروژی آخرین وصیت‌نامه‌اش را امضا کرد و قسمت اعظم دارایی‌اش را برای بنیان‌گذاری جایزه‌ نوبل اختصاص داد.

او با تخصیص ۹۴ درصد میراثش مبلغ ۳۱ میلیون و ۲۲۵ هزار کرون را صرف راه‌اندازی پنج جایزه‌ نوبل پزشکی‌، شیمی‌، ادبیات‌، فیزیک و صلح کرد. این جایزه قرار شد هر ساله با در نظر گرفتن ملاک‌های آلفرد نوبل که در وصیت‌نامه‌اش قید شده به برترین شخصیت‌های جهان بدون درنظر گرفتن ملیت آنها اعطا شود. گفته می‌شود خصومتی که نوبل با یک ریاضی‌دان داشت، دلیل تخصیص داده نشدن جایزه‌ در رشته‌ ریاضی شد. به دلیل کامل نبودن طراحی‌ای که آلفرد نوبل در وصیت‌نامه‌ خود ارائه داده بود، تاسیس بنیاد نوبل پنج سال طول کشید و اولین جایزه‌ نوبل در ۱۰ دسامبر ۱۹۰۱ اعطا شد.

آلفرد نوبل که از بیماری آنژین (گلودرد) رنج می‌برد، سرانجام در سال ۱۸۹۶ درگذشت و در استکهلم به خاک سپرده شد.