گروه تاریخ و اقتصاد: عنوان «طمغا» در دوره مغولان جایگاه خاصی داشته است. چنانچه درباره مهر خان مغول (چنگیز خان)، در متون و منابع تاریخی آمده است که آن مهر، دو نوع بوده و برای تشخیص و تعریف آن، دو نوع اصطلاح ترکی؛ «آل طمغا» (مهر سرخ) و «کک طمغا» (مهر آبی) به کار می‏رفته است. در این باره به اصطلاح «آل طمغا» بسیار برمی‏خوریم و مهر آبی (کک طمغا) ظاهرا تنها در موارد کاملا رسمی و تشریفاتی و اغلب در اسنادی که برای افراد خاندان سلطنتی صادر می‏شده، به کار می‏رفته است.بنابراین، این عنوان در دوره حکمرانی ایلخانان مغول رواج بیشتری داشته است.

از جمله اصلاحات مالیاتی غازان خان مغول این بود که در هر ولایت طمغا را به قرار معین بر لوح بنویسند و از روی آن وصول کنند و زیاده از آن چیزی نستانند؛ برای همین، حتی سلاطین ممالیک در مصر هم در نوع و چگونگی به کارگیری طمغاها با غازان هماهنگی‏های لازم را انجام می‏دادند.

منبع: حول نظام خاتم و نشان در تشکیلات اسلامی‏، سیدمهدی جوادی، فصلنامه تخصصی تاریخ داسلام

زمستان ۱۳۸۴، شماره ۲۴