لیدا ایاز: بازار کامپیوتر در بیش از ۱۱ ماه گذشته فراز و نشیب‌های بسیاری به خود دیده است. بازاری که به تبع دیگر بازارهای داخلی در کشور وابسته به عواملی همچون نرخ ارز، افزایش یا کاهش واردات کالا و نیز افزایش و کاهش میزان خرید است و با هر تغییر در این حوزه‌ها هربار واکنش خاص خود را نشان داده است. در چندماه گذشته اما مهم‌ترین اتفاق در بازار کامپیوتر داخل به اعتقاد فعالان این صنف، لغو تحریم‌ها و امیدواری‌ها نسبت به ورود سرمایه‌گذاران خارجی به بازار ایران، تاسیس نمایندگی‌هایی که شعبه اصلی شرکت‌های خارجی هستند و سامان یافتن خدمات پس از فروش بود؛ چراکه در سال‌های اخیر این فعالان بازار کامپیوتر بودند که با تمام مسائل در بازار کامپیوتر کنار آمده و در این صنف باقی ماندند و چشم به تحولات مثبت پس از برداشته شدن تحریم‌های علیه ایران دوختند. پس از آن ساماندهی بازار خدمات پس از فروش و گارانتی با مشارکت اتحادیه رایانه و سازمان نظام صنفی رایانه‌ای تهران مهم‌ترین اقدام عملی بدنه غیر دولتی این بازار محسوب می‌شود.

پرداخت مالیات

مهم‌ترین رویداد در ابتدای سال مربوط به اتفاقات در زمینه پرداخت مالیات صنف رایانه در سال ۹۳ بود که بر اساس آن اصناف رایانه مشمول افزایش مالیات بر ارزش افزوده بیش از ۹ درصد شدند که این موضوع مورد اعتراض فعالان این صنف قرار گرفت تا جایی که رئیس اتحادیه رایانه تهران با اعلام اینکه سود فروش در این بازار به شدت کاهش یافته به دنبال توافق با سازمان مالیاتی کشور بود که در نهایت در به نتیجه رساندن این موضوع ناکام ماند. پس از آن در شرایطی که تیم سیاست خارجی دولت در حال رایزنی با ۶ کشور غربی برای برداشته شدن تحریم‌ها بودند. بازار کامپیوتر تحت تاثیر این موضوع و خوش‌بینی نسبت به کاهش قیمت‌ها در رکود فرو رفت.‌ این موضوع که از ابتدای سال ۹۴ بیش از پیش خودش را نشان داده بود برای فعالان بازار کامپیوتر امری غیر مترقبه بود تا جایی که برخی از آنها به دلیل سررسید هزینه‌های مالی شان اقدام به فروش محصولاتشان زیر قیمت واقعی کردند. این مساله در حالی انجام می‌شد که اغلب مصرف‌کنندگان در انتظار نتیجه بخش بودن مذاکرات و تاثیر آن بر این بازار خریدهایشان را موکول به روزهای بهتر می‌کردند.

ساماندهی بازار گارانتی

از اواسط خردادماه سال جاری نیز اتحادیه رایانه تهران پس از اعلام خبری درباره فروش کارت‌های گارانتی تقلبی و ۱۰۰۰ تومانی در بازار کامپیوتر اقدام به ساماندهی این موضوع در بازار کامپیوتر کرد. مهلت قانونی برای مراجعه آن دسته از فعالان صنف رایانه که در حوزه خدمات پس از فروش و اعطای گارانتی به مصرف‌کننده به فعالیت می‌پرداختند تعیین شد؛ اما این مهلت عملا تا آذر ماه تمدید شد. همزمان اتحادیه رایانه تهران ضمن توافقی با سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان مسوول صدور معرفی‌نامه برای دریافت مجوز از سازمان حمایت نیز شد. بر این اساس چه فعالان دارای مجوز و چه بدون مجوز ملزم به دریافت مجوز خدمات گارانتی و خدمات پس از فروش شدند. اندکی پس از رسانه‌ای شدن این موضوع سازمان نظام صنفی رایانه‌ای استان تهران نیز با امضای تفاهم‌نامه همکاری با سازمان حمایت مصرف‌کنندگان از اعضای خود خواست تا نسبت به دریافت معرفی‌نامه برای مراجعه به سازمان حمایت اقدام کنند که این موضوع محل اختلافاتی بین سازمان نظام صنفی و اتحادیه رایانه تهران شد. رئیس اتحادیه رایانه معتقد بود که مسوولیت امور اجرایی در این حوزه برعهده اتحادیه است و سازمان نظام صنفی صرفا در حوزه نرم‌افزار و شبکه می‌تواند اقدام به اجرای امور کند.در نهایت با پایان مهلت قانونی برای دریافت این مجوز رئیس اتحادیه رایانه از برخورد با واحدهای متخلف خبر داد و اعلام کرد که با نزدیک به ۱۰۰ واحد صنفی متخلف برخورد شده و اقدام به پلمب آنها انجام شده است.

برداشته شدن تحریم‌ها و واکنش بازار

پس از برداشته شدن تحریم‌های اقتصادی ایران و آغاز اجرایی شدن توافق برجام بازارها نسبت به این مساله واکنش نشان دادند و در چند روز متوالی نرخ ارز نیز کاهش نشان داد. این واکنش‌ها که به‌صورت مقطعی بودند پس از تاثیر کوتاه‌مدت نتوانستند اثرات طولانی مدتی داشته باشند بنابراین دوباره اوضاع بازار به روزهای پیش از این واقعه بازگشت.

برگزاری نمایشگاه الکامپ

نمایشگاه الکامپ که بزرگ‌ترین رویداد تجاری در بازار ‌آی تی به خصوص بازار کامپیوتر محسوب می‌شود نیز تحت تاثیر لغو تحریم‌های ایران برگزار شد. نمایشگاهی که پس از چند سال دوباره میزبان شرکت‌های بزرگ خارجی بود که برای محک بازار ایران قدم به این نمایشگاه گذاشته بودند. برگزاری این نمایشگاه همچنین در سال جاری تفاوت دیگری با سال‌های اخیر داشت و آن اینکه برگزاری آن به سازمان نظام صنفی رایانه‌ای کشور که متولی غیر دولتی این حوزه بود، سپرده شد. امری که تا سال‌های اخیر از سوی دولت انجام می‌شد و متولیان دولتی خود را مسوول برگزاری چنین نمایشگاه‌هایی نشان داده بودند.

شایعه تاسیس اپل استور در ایران

پس از مذاکرات چند شرکت بزرگ اروپایی برای ورود به بازار ایران پس از لغو تحریم‌ها، بزرگ ترین خبری که در حد شایعه در بازار کامپیوتر باقی‌ ماند، موضوع گشایش اولین اپل استور یا فروشگاه مخصوص فروش محصولات شرکت اپل در ایران بود که تاکنون هیچ واکنشی در رد یا تایید آن از سوی شرکت اپل نداشته است. این خبر از سوی رئیس اتحادیه فناوران رایانه تهران اعلام شد هرچند کارشناسان به دلیل سابقه کذب بودن چنین اخباری که پیش از این نیز از سوی یک شرکت کامپیوتری اعلام شده بود آن را غیر واقعی دانستند.

بازگشت خوش‌بینی به بازار

اسفند ماه هرسال اما بازار خوبی برای خرید و فروش محصولات کامپیوتری محسوب می‌شود. ماهی که بیشترین نقدینگی در بین مردم مشاهده می‌شود و برنامه‌ریزی‌ها برای خرید وسایل تکنولوژیک رنگ واقعی‌تری به خود می‌گیرد. ۱۰روز ابتدای اسفند ماه جاری که مقارن با تحولات سیاسی داخلی نیز بود موجب شد تا برخی از فروشگاه‌‌های کامپیوتر خبر از تحرک مثبت در بازار بدهند و چشم انتظار تحولات مثبت در آستانه سال جدید باشند.