اعتراض به مزایده تلفن اینترنتی

سونیتا سراب‌پور

در این چند ماه اخیر خبرهای زیادی در مورد Voip یا همان تلفن اینترنتی شنیده می‌شود که شاید انتشار این انبوه خبر، بسیاری از خوانندگان را کسل کرده باشد، اما آنچه باعث شد که اکثر خبرگزاری‌ها بیش از پیش به این موضوع توجه نشان دهند، خبری بود که چند هفته گذشته شرکت زیرساخت اعلام کرده بود. در این خبر مدیرعامل شرکت ارتباطات زیرساخت از مشخص و اعلام شدن برندگان نهایی مزایده voip در اواخر خرداد ماه سال‌جاری خبر داده بود.

محمدباقر طهوری‌فر گفته بود: به جز شرکت ارتباطات زیرساخت هیچ نهاد دیگری مجوز مبادله کردن ارتباطات بین‌الملل (صادره و وارده) را ندارد و این مجوز فقط در اختیار ما است و از طرفی فعالیت در این حوزه به سرمایه‌گذاری، بازاریابی و تعامل با شرکت‌های خارجی نیاز است که ما مذاکره و تعامل با شرکت‌های خارجی را به شرکت‌های خصوصی محول کردیم تا ورودی و خروجی ارتباطات بین‌الملل را بر مبنای عملکرد شرکت‌ها به آنها واگذار کنیم. طهوری‌فرد همچنین در ادامه تاکید کرده بود که فعالیت این شرکت و فراخوانی که اعلام شده، مغایرتی با اصل۴۴ قانون اساسی نداشته و در این رابطه نیز فقط شرکت‌ ما تصمیم گیرنده نبوده است و این موضوع از جمله تصمیمات دولتی بود که در جای دیگر گرفته شده و برای اجرایی کردن به ما ابلاغ شده است.

گردهمایی برای جلوگیری از مزایده

با انتشار این خبر از طرف شرکت زیرساخت، انجمن شرکت‌های اینترنتی با چالشی خبری روبه‌رو شدند. چرا که برگزاری این مزایده از طرف این شرکت ضربه بزرگی به این صنف وارد خواهد کرد و به گفته کارشناسان باعث بیکاری بیش از ۵هزار نیروی متخصص در این حوزه می‌شود. آنچه که تعجب اکثر فعالان این حوزه را برانگیخته است، این موضوع است که چطور هنوز تکلیف آیین‌نامه voip مشخص نشده است، شرکت زیرساخت قصد برگزاری مزایده را دارد. به اعتقاد علی توسلی، مدیرعامل شرکت نیونت حضور زیرساخت در این حوزه غیرقانونی است؛ چرا که voip به هیچ وجه جزو حیطه شرکت زیرساخت نیست.

به گفته مدیران ارشد، شرکت‌های اینترنتی این انجمن بارها با مدیران و مسوولان وزارتخانه، سازمان تنظیم مقررات و شرکت ارتباطات زیرساخت جلساتی برای حل این موضوع تشکیل داده بودند اما به نتیجه قابل توجهی نرسیده بودند. در همین راستا انجمن شرکت‌های اینترنتی در آخرین تلاش خود روز ۲۹اردیبهشت دست به برگزاری همایشی زدند تا با حضور مسوولان این حوزه راه‌حل منطقی برای این مشکل پیدا کنند. هر چند که تا پایان همایش هیچ یک از نمایندگان وزارت ICT، شرکت زیرساخت و سازمان تنظیم مقررات در این جلسه حضور پیدا نکردند و به نوعی حس ناامیدی را در میان این صنف تقویت کردند.

علیرضا علمی، نایب رییس انجمن شرکت‌های اینترنتی، هدف از برپایی این نشست را صحبت‌های کارشناسانه، علمی و حقوقی عنوان کرد و یادآور شد که برای حفظ منافع ملی و سرنوشت شغل شرکت‌ها بیانیه‌ای را برای ارائه به وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات و رییس جمهور آماده کرده است.

علمی در این همایش با انتقاد شدید نسبت به رویه‌ای که شرکت زیرساخت دنبال کرده است، گفت: در ابتدای کار که شرکت زیرساخت هم به عنوان یکی از متولیان صنعت voip وارد این بازار شد، در طول جلساتش که با این شرکت داشتیم زیرساخت بارها اعلام کرده بود که کاری به امور انجمن ما نداشته و سه اپراتور معرفی شده در سطح ملی کار خود را آغاز می‌کنند. علمی با انتقاد از مجموعه‌ها و شرکت‌های خصوصی که به هر شکل از بودجه عمومی و بیت‌المال تغذیه می‌شوند و با عنوان بخش‌خصوصی افکار عمومی و مسوولان را منحرف کرده، اظهار داشت: این نوع شرکت‌ها آبروی بخش‌خصوصی را برده‌اند و بخش عظیمی از فساد و سوء‌استفاده‌های دیده شده در این حوزه مربوط به همین بخش است. وی همچنین در ادامه گفت: هنگام تدوین آیین‌نامه جدید ارائه خدمات اینترنتی به مسوولان تاکید کردیم که تعریف شرکت خصوصی و غیردولتی را شفاف بیان کنند و راه رانت‌خواران را ببندند که با تاسف باید بگویم این امر رخ نداد.در ادامه مراسم نیز مسعود ریاضیات، رییس انجمن ISPها به شعار عدالت محوری دولت نهم اشاره کرد و گفت: با برگزاری این مزایده اصل عدالت زیر سوال می‌رود. در دولت نهم همیشه عدالت به عنوان شعار مطرح بوده و هست؛ اما به دلیل تفاوت دو مقوله شعار و عمل باید شعارهای عدالتی عملی شوند. وی همچنین به نقش رگولاتوری‌ها اشاره کرد و گفت: اساس رگولاتوری را در دنیا صدور مجوزها و نظارت بر آنها تشکیل می‌دهد و اگر قرار باشد کس دیگری در این چارچوب به ارائه مجوزها بپردازد، تداخل در وظایف محسوب می‌شود؛ به طوری که اگر شرکت مادر زیرساخت به صدور مجوزها اقدام کند، به گونه‌ای دخالت در سازمان رگولاتوری کشور محسوب می‌شود که مسوول این امر هم خود رگولاتوری است. ریاضیات همچنین به گفته مدیران وزارت ICT که صدور مجوز را بهانه‌ای برای جلوگیری از قاچاق می‌دانند اشاره کرد و گفت: این که به بهانه جلوگیری از قاچاق امور از دست شرکت‌های دارای مجوز فعالیت گرفته شود، معقول نیست. به گفته وی، واگذاری ترافیک به بخش‌خصوصی به سادگی قابل نگهداری، ارائه، کنترل و نظارت است و انحصار آن به دلایل امنیت مملکت و جلوگیری از قاچاق اشتباه است.ریاضیات به این توجیه که ترمینیشن به بازار شرکت مخابرات ضربه می‌زند، اشاره کرد و افزود: Voip به اعتقاد بازار آزاد و اصول آن مانع حرکت هیچ صنعتی نمی‌شود؛ به طوری که در هیچ جای دنیا Voip ممنوع نیست و ترمینیشن باعث اختلال در یک بخش از بازار نمی‌شود. ریاضیات در مورد موضع فعالان Voip و انجمن شرکت‌های اینترنتی گفت: اگر فراخوان از طرف شرکت‌ها در زیرساخت اعلام می‌شود نه برای اعطای مجوز، بلکه برای اعطای پیمانکاران باید باشد.

مجوزهای خاک خورده

رمضان‌علی صادق‌زاده، رییس کمیته مخابرات و ارتباطات مجلس در این مراسم با اشاره به مباحث خصوصی‌سازی مخابرات، به چالش‌های پیش رو اشاره کرد و گفت: در حال حاضر هنوز مرز بین حاکمیت و تصدی‌گری در لایه‌های اجرایی کاملا شفاف نشده و باید به طور واضح مشخص شود. وی با اشاره به مشکلات به وجود آمده در زمینه مجوزهای Wi Max,Pap، موبایل و Voip گفت: باید قبل از ورود به هر تکنولوژی ساز و کارهای مربوط به آن پیش‌بینی شود و لازم است سازمانی نظارتی به طور قوی این مسوولیت را بر عهده گیرد. وی به پروانه اپراتور سوم اشاره کرد و گفت: مسوولان مخابراتی اذعان می‌کنند که اپراتور سوم تلفن‌همراه می‌خواهد نسل سوم تلفن‌همراه را وارد ایران کند.

در حالی که ما هنوز در ارائه تکنولوژی‌های جدیدنسل ۵/۲ تلفن همراه مانده‌ایم و پس از گذشت نزدیک به ۲ سال از ورود mms در ایران مسوولان دولتی هنوز نتوانسته‌اند زیرساخت‌ها و امکانات لازم را برای ارائه این نوع خدمات پرکاربرد ارائه کنند. همچنین آنها با این همه شعار هنوز در همان خدمات ارتباطی ساده sms نیز دچار مشکل هستند. با چنین شرایطی کدام اپراتور خارجی حاضر به سرمایه‌گذاری در این حوزه است.

بسته پیشنهادی

در انتهای مراسم نیز «فرزانه» از اعضای هیات‌مدیره انجمن شرکت‌های اینترنتی، بسته پیشنهادی دپارتمان را به مدیران وزارت ارتباطات، سازمان تنظیم مقررات و شرکت ارتباطات زیرساخت ارائه داد که از جمله این پیشنهادها می‌توان به استفاده از الگوهای موفق کشورهای پیشرفته در زمینه استفاده از تلفن اینترنتی، استفاده از نظرات افراد صاحب تخصص در این حوزه، حفظ منافع شرکت‌های فعال، جلوگیری از انحصار و حفظ جنبه‌های رقابتی، تدوین طرح جامع مقابله با فعالان غیرمجاز و قاچاق این خدمات، تعامل فعال رگولاتوری با اعضای انجمن صنفی و دست‌اندرکاران فعالیت‌های خدمات تلفن بین‌الملل، گسترش اشتغال و فعالیت برای متقاضیان، تنظیم کارشناسانه جدول‌های تعرفه و نرخ‌های مربوط از جمله تعیین کف و سقف قیمت‌ها جهت رقابت سالم و تداوم ارائه خدمات فعالان صنعت و ... اشاره کرد.

مزایده‌کنندگان چه کسانی هستند

موضوع Voip در چند سال اخیر به یکی از بحث‌های داغ کشورمان تبدیل شده است؛ هرچند که دولت نهم سعی دارد که حداقل امسال این پروژه را برای همیشه بسته به اوضاع آن سر و سامان دهد. شاید به همین علت هم شرکت ارتباطات زیرساخت را مامور برگزاری این مزایده کرده است. گفته می‌شود نام برندگان این مزایده خرداد ماه اعلام خواهد شد. هرچند که علمی در گفت‌و‌گو با خبرنگار ما اعلام کرد که برگزاری همایش فعالان صنعت Voip تاثیر عالی داشته و درصدد است جلساتی را با وزیر وزارت ICT تشکیل دهد و آنها را از برگزاری این مزایده منصرف سازد.بنابر اطلاعات به دست آمده از یک منبع آگاه، از هفت شرکت حاضر در این مزایده سه شرکت به دلیل ناقص بودن مدارکشان کنار گذاشته شده‌اند؛ اما از جمله شرکت‌هایی که در این مزایده شرکت کرد و نام‌ آنها برده شده، می‌توان به شرکت زهاکیش (اپراتور ثابت)، ایرانسل، پرنام، سروش رسانه، تراشه‌سبز، پیشگامان و تکافام اشاره کرد که به همین منبع آگاه هیچ کدام از این شرکت‌ها جزو اعضای انجمن شرکت‌های اینترنتی نیستند.