رو به رویت کامپیوتری می‌گذارم
ندا لهردی - شاید کسی انتظارش را نداشت که شرکت آلمانی Reichspot در سال 1936 اولین سرویس ویدئوفون عمومی‌را به بازار معرفی کند.

اما تنها چند سال بعد و به دنبال آشنایی بیشتر کاربران با این تکنولوژی، توفانی از تکنولوژی‌ها و محصولات جدید سیستم‌های تماس تلفنی از طرف شرکت‌های مختلف به بازار معرفی و روانه شدند. با این اوصاف بود که موجی از محصولات مرتبط با تکنولوژی‌های ویدئویی، تماس‌های ویدئویی و حضور از راه‌دور (Telepresence) وارد بازارهای مصرفی شده و مورد استقبال کاربران و خریداران قرار گرفتند. با این همه اما روز ششم ماه اکتبر امسال یک اتفاق مهم در بازار این محصولات افتاد. این اتفاق در واقع معرفی سیستم تماس تلفنی شرکت Cisco برای اتاق‌های نشیمن بود. این سیستم که با نام Ùmi Telepresence به بازار معرفی شده‌است، در حقیقت رویکرد جدیدی در سیستم‌های تماس تلفنی به حساب آمده و این سیستم‌ها را به خانه کاربران هم آورده است. درست به همین دلیل هم هست که این خبر هنوز هم به خبر طلایی و جالب بسیاری از رسانه‌ها تبدیل شده است.
موج محصولات تماس ویدئویی
این در حالی است که درست در همان روز ششم اکتبر شرکت Logitech هم تلویزیونی را برای Google به بازار معرفی کرد که این تلویزیون می‌تواند به عنوان یک ویدئوفون هم مورد استفاده قرار بگیرد. از طرف دیگر گویا کنسول بازی جدید شرکت Microsoft هم مجهز به چنین سیستمی است. اخبار نشان می‌دهند که Xbox جدید این شرکت که قرار است در ماه نوامبر به بازار معرفی شود، قابلیت ویدئو کنفرانس را در اختیار کاربرانش قرار می‌دهد.
با این اوصاف است که بازار محصولات ویدئویی حرفه‌ای هر روز شاهد حضور محصولات و تکنولوژی‌های جدید است. شرکت Skype هم که به خاطر سرویس ویژه‌اش برای برقراری تماس تلفنی از طریق کامپیوترهای شخصی کاربران شناخته می‌شود، در حال حرکت به سمت بازار این محصولات است. جالب است بدانید که شرکت بزرگ HP هم قرار است به زودی کامپیوترهای شخصی مجهز به نرم‌افزار ارتباط ویدئویی شرکت Vidyo را به بازار معرفی و عرضه کند تا برقراری تماس‌ها و ارتباطات ویدئویی را برای کاربرانش ساده‌تر کند. روند طراحی و تولید محصول جدید و جنجالی شرکت Cisco که هفته گذشته به بازار معرفی شد، در حقیقت بعد از انجام یک خرید استراتژیک توسط این شرکت در اوایل سال شکل گرفت. به این ترتیب شرکت Cisco در ماه آوریل گذشته شرکت Tandberg را که یک شرکت تولیدکننده محصولات ویدئویی است، با قیمت 3/3 میلیارد دلار خرید تا اهدافش را برای تولید این محصول جدید به واقعیت نزدیک کند.
تمام این فعالیت‌ها و اتفاقات در واقع واکنشی هستند به افزایش محبوبیت ارتباطات ویدئویی. آخرین تحقیقات و آمار در این زمینه نشان می‌دهند که تماس‌های ویدئویی حدود ۴۰ درصد از ۹۵ میلیارد دقیقه زمان صرف شده افراد در سرویس تماس‌های Skype را در نیمه اول سال ۲۰۱۰ به خودشان اختصاص داده‌اند. از طرفی بد نیست بدانید که با وجود آنکه سیستم‌های حضور از راه دور یا telepresence معمولا گران قیمت هستند، اما همچنان پر طرفدارند. به عنوان مثال یک سیستم حضور از راه دور شرکت Cisco قیمتی در حدود ۳۵۰ هزار دلار دارد، اما فروش خوبی را هم داشته است. این در حالی است که محصولات ارتباطات ویدئویی شرکت‌های کوچکی مانند Polycom هم از این روند بی نصیب نبوده و آنها هم سهم خوبی از بازار این محصولات را در اختیار دارند. این موضوع به عقیده کارشناسان به خاطر تغییر نگرش کاربران به ارتباطات ویدئویی و درک جایگاه آن در زندگی مدرن مربوط می‌شود. «اسکات موریسون» یکی از تحلیل‌گران شرکت تحقیقاتی Gartner در این مورد می‌گوید: «این روزها مادران شاغل برای کنترل کودکانشان که در خانه هستند از این سیستم‌های حضور از راه دور بهره برده و به راحتی خودشان را در محیط خانه حس می‌کنند. مشابه این اتفاق در ادارات و سازمان‌ها هم در حال روی دادن است. در واقع تماس‌های ویدئویی حالا دارند به یکی از اجزای ثابت زندگی روزمره افراد تبدیل می‌شوند».
با این همه، اما دو شرکت Cisco و Logitech گویا تصمیم دارند این تکنولوژی‌ها را به خانه کاربران آورده و شکل عمومی‌تری به آنها بدهند، اما به گفته فعالان و کارشناسان بازار این محصولات، محصول جدید Cisco کمی‌ پیشرفته‌تر بوده و به این دلیل انتظار می‌رود با استقبال بیشتری هم در بازار مواجه شود. این محصول در بسته‌ای دارای یک دوربین و یک کنسول است که هر دو به صورت یکجا و با قیمت 599 دلار به فروش می‌رسد. علاوه بر این، اما کاربران این محصول باید به صورت ماهانه 25 دلار برای استفاده از خدمات تماس‌های نامحدود هم بپردازند. اما این کاربران برای استفاده بهتر از این سیستم به یک تلویزیون HD که امکان نمایش تصاویر با وضوح بالا را دارند، همراه با خدمات اینترنت پر سرعت هم نیاز دارند.
چالش‌های پیش رو
با این همه اما این تکنولوژی جدید مانند هر تغییر دیگری مشکلاتی را هم در سر راه خودش دارد. ارتباطات ویدئویی در حالی قرار است دنیا را در اختیار بگیرند که هنوز استاندارد مشخصی نداشته و به این دلیل با بسیاری از تکنولوژی‌های دیگر سازگار نیستند. از طرفی کارشناسان معتقدند که هنوز مشخص نیست که این نوع ارتباطات با چه سرعتی رواج پیدا می‌کنند. موسسه تحقیقاتی Gartner در این مورد پیش بینی کرده است که رشد سیستم‌های حضور از راه دور حرفه‌ای این فضا را برای شرکت‌ها به وجود آورده است تا کارمندان را بیشتر پشت میزهایشان حفظ کرده و تا سال 2012 تعدا سفرهای هوایی تا 1/2 میلیون سفر کاهش پیدا کند. این در حالی است که این اتفاق می‌تواند هزینه حمل و نقل را تا حد چشمگیری کاهش دهد تا جایی که بسیاری از منتقدان می‌گویند این تکنولوژی رانندگان را می‌خواهد به کجا ببرد. علاوه بر اینها، یکی از مهم‌ترین چالش‌های پیش رو در این تکنولوژی‌ها قیمت سیستم‌های ارتباط ویدئویی است. بسیاری از منتقدان معتقدند حالا که این سیستم‌ها قرار است در دسترس کاربران خانگی قرار بگیرند، باید با قیمت ارزان‌تری به بازار عرضه شوند.
یک تکنولوژی به صرفه و در حال رشد
با وجود مشکلات نه چندان بزرگ پیش روی سیستم‌های ارتباطات ویدئویی، اما این سیستم‌ها به تدریج با افزایش آگاهی و آشنایی کاربران با آنها در میان کابران حرفه‌ای و حتی خانگی در حال رواج پیدا کردن هستند. در حقیقت مزایای استفاده از تکنولوژی حضور از راه دور یا Telepresence این روزها در میان کاربران تجاری آنقدر شناخته شده است که دیگر اغلب شرکت‌ها و موسسات یا از این سیستم‌ها استفاده می‌کنند یا در حال فراهم آوردن مقدمات برای کار با آنها هستند.
آخرین تحقیقی که موسسه تحقیقاتی IDC با همکاری شرکت Cisco در این زمینه انجام داده است، نشان می‌دهد که ۲۳ درصد از کاربران تجاری سیستم‌های حضور از راه دور را به خاطر صرفه‌جویی در هزینه سفرهای کاری خودشان انتخاب و استفاده می‌کنند. از طرفی موسسه IDC از قبل پیش‌بینی کرده بود که سال ۲۰۰۹، سال خوبی برای تجربه ارتباطات ویدئویی خواهد بود. این پیش‌بینی هم درست از آب درآمد تا بازار جهانی سیستم‌های ویدئویی حضور از راه دور در سال ۲۰۰۹ رشد سالانه ۷/۱۶ درصدی را تجربه کند؛ این در حالی است که پیش‌بینی کارشناسان نشان از رشد چشمگیر بازار این محصولات تا پایان سال ۲۰۱۰ دارد، تا جایی که شرکت Cisco مدعی شده است رشد سالانه درآمد حاصل از فروش سیستم‌های ویدئویی حضور از راه دور این شرکت تا پایان سال ۲۰ ۱۰ به ۱۰۰ درصد خواهد رسید.