تابستان داغ و الک دولک دیجیتالی

م.ر.بهنام رئوف

یادش بخیر دوران بچگی. امتحانات ثلث سوم که تمام می‌شد، تمام فکر و ذکر خانواده‌ها به چگونه پر کردن اوقات فراغت فرزندانشان متمرکز می‌شد. یادش بخیر تابستونای دوران بچگی. هفت سنگ، استخر، گل کوچیک، دزد و پلیس، زوو، دوچرخه، روپولی، منچ و مارپله. یادش بخیر دوران بچگی، بچه‌هایی که از صبح تا شب تو کوچه‌ها بازی می‌کردند و همسایه‌ها بر سرشان فریاد می‌زدند که بچه‌ها یواش‌تر.

دیگر این روزها خبری از بازی‌های کودکانه نیست. دیگه کمتر محله‌هایی را می‌توان دید که پسراش تو کوچه‌هاش از صبح تا شب دنبال یه توپ پلاستیکی فریاد بزنند و دخترهاش هم تو حیاط خونه‌ها، برگ درخت‌ها رو بچینند و تو عالم خودشان قورمه سبزی درست کنند.

یادش بخیر اون زمان‌هایی که تازه بازی‌های ویدیویی، تک و توک جاشونو تو بعضی از خونه‌ها باز کرده بودند. یادمه دو سال، تمام پول تو جیبی‌هامو جمع کردم و با جایزه‌ای که پدرم برای امتحانات آخر سال بهم هدیه داد تونستم یه آتاری بخرم.

از آن روز به بعد تمام آرزوهای کودکانه‌ام توی بازی دزد و پلیس و مسابقه ماشین و هواپیما خلاصه می‌شد. خودمو می‌کشتم تا معدلم بیست بشه و با پدرم برای خریدن فیلم ۱۶،۸ یا ۳۲ لبه آتاری بریم پشت شهرداری و خیابان لاله‌زار.

عجب کیفیتی داشت بازی‌های اون زمان. دو تا خط که مثلا آدم بودند توی صفحه تلویزیون می‌افتادند دنبال یه نقطه که بهش می‌گفتن توپ. یه هواپیما بود که تقریبا توی یه کانال باید پرواز و موانعی مثل تانک و کشتی رو نابود می‌کرد. هر وقت هم که بنزینش تموم می‌شد راحت می‌رفت روی پمپ بنزین و سه سوت سوخت گیری می‌کرد. یادمه هر وقت باک هواپیمام پر بود پمپ بنزین‌ها رو هم منفجر می‌کردم. اگر اون زمان می‌دانستم که قراره یه روزی برای زدن بنزین مثل این روزها این همه سختی بکشم هیچ وقت این کار رو نمی‌کردم.

تقریبا با آمدن هر تابستان بازی‌ها هم عوض می‌شدند. البته فقط بازی‌ها عوض نمی‌شدند، بلکه لوازم جانبی دستگاه‌ها هم عوض می‌شدند.

به تدریج نسل دستگاه‌ها و بازی‌ها عوض شدند. کومودور ۶۴، آمگا، نینتندو، میکروجینیوس، سگا، سونی و... . دیگه لازم نبود برای خرید بازی کلی هزینه صرف کنی. می‌تونستی از ویدیوکلوپ سر کوچه بازی کرایه کنی و یه هفته تمام با بچه‌ محل‌ها بشینی پای تلویزیون و بازی کنی.

به تدریج کیفیت بازی‌ها از خط و نقطه به بازی‌های گرافیکی افزایش یافت. نسل دستگاه‌ها عوض شد. نسل ما هم عوض شد. دیگه از آتاری و تی وی گیم خبری نبود. کنسول‌ها وارد بازار شدند و دستگاه‌های قدیمی‌ رفتند کنج کمد.

این روزها دیگه از دستگاه‌های قدیمی‌خبری نیست. حتی از مراکز اصلی فروش این دستگاه‌ها که زمانی محدود به لاله زار و پشت شهرداری می‌شدند هم دیگر خبری نیست.

PSP، PS۲، PS۳، XBOX۳۶۰، Wii و نینتندو دی‌اس، کنسول‌های بازی هستند که تقریبا تمام بچه‌های امروزی آنها را می‌شناسند و بازی‌کردن با آنها را تجربه کرده‌اند.

هرچند که قدیم‌ها آغاز فصل تابستان آغاز فروش مراکز بازی‌های ویدیویی بود اما امروزه و به گفته فروشندگان بازی‌های کامپیوتری تمام چهار فصل سال، کنسول‌ها و بازی‌ها از فروش خوبی برخوردار هستند.

در حال حاضر قیمت کنسول‌های بازی رایج در بازار مانند ۲ ۲۰۰PS هزار تومان، ۳۰۰PSP هزار تومان، ۴۰۰Wii هزار تومان، نینتدو دی‌اس، ۱۷۰هزار تومان، ایکس باکس ۵۰۰‌هزار تومان و۳ ۷۰۰PS‌ هزار تومان است.

محمد، فروشنده مرکز صوت و تصویر پایتخت که فقط در زمینه فروش کنسول‌های بازی فعالیت دارد اول مهر را پرفروشترین زمان برای کنسول‌ها می‌داند. به اعتقاد او بازگشایی مدارس باعث می‌شود تا بچه‌ها تجربه‌های خود از بازی‌ها و کنسول‌های مختلف را با هم درمیان بگذارند و چون تا زمان امتحانات فاصله زیادی باقی مانده فروش‌این تجهیزات افزایش می‌یابد.

مرادی، یک پدر ۳۶ ساله است که به قصد خرید کنسول بازی برای پسر ۶ ساله‌اش به پایتخت آمده. او درباره استاندارد سنی این بازی‌ها از فروشنده سوال می‌کند. برای فرزندش PS۲ به همراه دو بازی خریداری کرده و می‌گوید هر چیز تازه‌ای که می‌خری به فاصله یک‌ماه قدیمی‌ می‌شود.

می‌گوید وقتی ۸ سالش بوده فقط هفت سنگ‌بازی می‌کرده و دلش برای بازی‌های آتاری که در دوران نوجوانی‌اش آن را تجربه کرده تنگ شده. دلش از این می‌سوزد که خیلی زود به دنیا آمده است.

او می‌گوید نمی‌دانم ده سال دیگر پسرم ممکن است با چه وسیله‌ای بازی کند ولی این را می‌دانم که حتما نوه‌ام روزی با موشک شخصی‌اش به ماه سفر خواهد کرد.

زمانی که بازی‌های ویدیوی پا به عرصه سرگرمی‌های شخصی گذاشتند، کمتر کسی می‌توانست فکر کند که روزی این بازی‌ها به چهارمین صنعت درآمدزا در جهان و قبل از صنعت سینما تبدیل شود.

کنسول‌ها و بازی‌های آن اگرچه در شاخه وسایل دیجیتالی طبقه‌بندی می‌شوند اما یک تفاوت بسیار عمده با فناوری‌های دیجیتالی در آنها وجود دارد.

محمد در این باره می‌گوید: زمان ورود بازی‌های ویدیویی به بازار اروپا و آمریکا با بازار ایران تقریبا یکسان است و این مهمترین تفاوت ورود این تکنولوژی با سایر وسایل دیجیتالی است.

در حال حاضر تقریبا تمام کنسول‌های مطرح بازی در جهان در بازارهای دیجیتالی ایران هم موجود است که از مهمترین آنها می‌توان به PSP، PS۲، Wii، Gameboy، نینتندو دی اس، XBOX و PS۳ اشاره کرد.

قیمت کنسول‌ها هم تقریبا از ۱۵۰‌هزار تومان شروع شده و تا ۷۰۰‌هزار تومان ادامه دارد. البته این قیمت فقط مربوط به کنسول و لوازم اصلی آن بوده و اگر کاربر بخواهد لوازم جانبی تهیه کند باید متحمل هزینه‌های بیشتری شود.

قیمت بازی‌های این کنسول‌ها نیز با یکدیگر متفاوت است. به عنوان مثال قیمت یک بازی PS۲هزارتومان، PSP ۴۰‌هزارتومان، Wii‌ه۶۰هزارتومان، PS۳ ۷۰‌هزارتومان و کپی بازی ایکس باکس هم ۸‌هزار تومان است.

بازی‌های ویدیویی به رغم آنچه که در گذشته بیشتر مورد استفاده پسرها قرار می‌گرفته، اما این روزها دخترها هم از طرفداران آنها هستند.

به گفته محمد فروشنده بازی‌های ویدیویی مرکز صوت و تصویر پایتخت، PSP و PS۲ دو کنسول مورد علاقه دخترها هستند و بیشتر دخترهایی که به دنبال بازی‌های ویدیوی هستند به سراغ این دو کنسول می‌آیند، اما پسرها علاوه بر اینکه از این دو کنسول هم استفاده می‌کنند بیشتر طرفدار Wii، Gameboy، XBOX و PS۳ هستند.

محمد درباره آینده بازی‌های رایانه‌ای می‌گوید: مطمئنم که تا ۵ سال دیگر بازی‌های ویدیویی هیچ تفاوتی با واقعیت نخواهند داشت.

او به افزایش کیفیت و قطعات سخت‌افزاری در کنسول‌های بازی اشاره کرده و می‌گوید: با توجه به فراگیر شدن استفاده از تلویزیون‌های تخت و ال‌سی‌دی که از کیفیت بالایی در پخش تصاویر برخوردار هستند، قطعا آینده بازی‌های دیجیتالی بسیار زیباتر و جذاب‌تر از دوران فعلی خواهد بود. او در مورد مشتری‌هایش که بیشتر طیف سنی ۷ تا ۱۵ سال را شامل می‌شوند، می‌گوید: بچه‌های امروزی خیلی بیشتر از ما که به صورت حرفه‌ای سال‌هاست در این کار فعالیت می‌کنیم معلومات دارند. محمد به برخی از مشتریانش اشاره می‌کند که برخی از جدیدترین بازی‌ها و یا حتی کدهای بازی را برای او می‌آورند و می‌گوید: امروزه اینترنت کار را خیلی‌ها را راحت کرده‌است. به هر حال این روزها بازی‌های ویدیویی علاوه بر آنکه باعث تغییر در سنت‌ها و آداب و رسوم شده‌اند حرف اول را در پر کردن اوقات فراغت می‌زنند و از جایگاه ویژه‌ای در بین کودکان و نوجوانان برخوردارند. با توجه به پیشرفت روزافزون فناوری فکر فکر می‌کنید فرزندان و یا نوه‌های ما در آینده با چه وسایلی بازی‌ می‌کنند؟