کالبدشکافی تکنولوژی از پیام خونین ویدئویی

دنیای اقتصاد: استفاده از اینترنت و شبکه‏های اجتماعی برای ارسال پیام‏های تروریستی سابقه نسبتا طولانی دارد. رهبران القاعده و به‌خصوص بن‏لادن در کنار ارسال پیام‏های ویدئویی به شبکه‏های تلویزیونی از این مسیر هم برای ارسال پیام خود استفاده می‏کردند ولی حالا به نظر می‏رسد که گروه‏های نوظهورتری مثل داعش یک استراتژی تبلیغاتی مشخص برای این شبکه‏ها دارند.

استفاده از فیلم‏های با کیفیت (در مقایسه با فیلم‏های بی‌کیفیتی که از سخنرانی بن‏لادن منتشر می‏شد)، بهره‏گیری از هش‏تگ (#) اختصاصی و تلاش برای جذب نیرو و انحراف افکار عمومی از مهم‌ترین استراتژی‏های این گروه است.

پیام‏هایی از یک ویدئوی تکان‌دهنده

چند روز قبل ویدئوی سربریدن جیمز فولی روزنامه‏نگار آمریکایی توسط این گروه موجی از انزجار و نفرت را در سراسر جهان برانگیخت. اما این ویدئو اطلاعات قابل توجهی را هم در خود داشت که امیدهایی برای به دست آمدن سرنخ‏هایی از هویت واقعی قاتلان وی زنده کرد.

در این ویدئو جیمز فولی ابتدا بیانیه‏ای را علیه آمریکا و برخی افراد خانواده خود می‏خواند که مشخص است به وی دیکته شده و سپس مرد نقاب پوشی از گروه داعش که کنار او ایستاده این اعدام را به حمله اخیر آمریکا به گروه داعش در عراق نسبت می‏دهد و اوباما را به تکرار چنین اقداماتی تهدید می‏کند. این ویدئو سپس در لحظه حمله مرد نقاب پوش به سمت روزنامه‏نگار زانو زده در تصویر قطع می‏شود و لحظاتی بعد پیکر در خون غلتیده او روی زمین نمایان می‏شود.

کیفیت بالای این ویدئوی پنج دقیقه‏ای و جزئیات آن و خصوصا لهجه انگلیسی مرد نقاب‌پوش مشخص کننده اطلاعات قابل توجهی است. چندین زبان شناس ساعاتی پس از پخش این ویدئو گفته‏اند که صاحب این صدا لهجه‏ای لندنی دارد.

مهم‌ترین اطلاعات موجود در این ویدئو صدای قاتل است. الیزابت مک‏کلند یک متخصص گفتار که در پرونده‏های زیادی در دادگاه‏های انگلیس به‌عنوان کارشناس مورد مراجعه قرار گرفته می‏گوید مردی که در این ویدئو نقاب بر چهره دارد اهل جنوب لندن است. او می‏گوید متخصصان احتمالا به وسیله یک برنامه کامپیوتری صدای او را با صداهایی که در اختیار دارند مقایسه خواهند کرد. اما کامپیوتر قادر به شناسایی دقیق صدا نخواهد شد و یک گوش انسانی تمرین دیده برای نتیجه‌گیری نهایی لازم است.

مک‏کلند می‏گوید: تحلیلگران به تن و آهنگ صدا گوش می‏دهند و همچنین به نحوه تاکید یا عدم تاکید روی سیلاب‏ها. آنها همچنین به نحوه به‌کارگیری گرامر و لهجه نیز متمرکز می‏شوند.

با این حال پیدا کردن مکان یک شخص در انگلیس از روی صدای او امروزه کار سختی است، چراکه بسیاری از جوانان حاشیه شهرها لهجه‏های محلی را با به هم ریختن نوع گویش عملا تخریب کرده‏اند.

منابع امنیتی همچنین به روزنامه تلگراف گفته‏اند که صدای مرد نقاب پوش روی تصویر او دوبله یا صداگذاری مجدد نشده است.

اطلاعات دیگر

به نوعی با انتخاب یک بریتانیایی با لهجه لندنی که یکی از فجیع‏ترین قتل‏ها را مقابل دوربین انجام می‏دهد عملا دامنه اتهام را از سمت مردم خاورمیانه به قلب اروپا برمی‏گرداند. این موضوع که قاتل کسی است که در همین نزدیکی زندگی کرده تاثیر قابل توجهی در اذهان عمومی غرب دارد.

یک متخصص معتقد است ویدئو هم به شکل حرفه‏ای تدوین شده است. این فیلم توسط دو دوربین فیلمبرداری شده و حتی به یقه جیمز فولی نیز یک میکروفن نصب شده تا صدای او به وضوح شنیده شود. همچنین لباس نارنجی گوانتانامو هم به قربانی پوشانده‏اند که پیام خاص خود را دارد.

به گفته برخی متخصصان پیوستن بسیاری از افراد آموزش‌دیده در غرب توان IT و ویدئویی این گروه را بالا برده است. به‌رغم هشدارهایی که توئیتر داد و حتی حذف فیلم توسط یوتیوب لینک آن خیلی زود در سراسر جهان پخش شد.

به رغم این بسیاری از فعالان شبکه‏های اجتماعی به سرعت از مردم خواستند از به اشتراک‏گذاری این ویدئوی خونین خودداری کنند. با وجود تلاش‏های بسیاری از فعالان اینترنتی برای بایکوت کردن خبرهای مربوط به این گروه، پیامی چون سر بریدن روزنامه‌نگار آمریکایی به سرعت در سراسر اینترنت پخش شد و میلیون‏ها بار مورد مشاهده قرار گرفت. مهم‌ترین دلیل موفقیت ارسال این پیام اوج بی‌رحمی و قساوتی بود که در پیام مستتر شده بود.

مبارزه در زمین شبکه‏های اجتماعی

گروه‏های تروریستی چون داعش با سوءاستفاده از آزادی‏های موجود در شبکه‏های اجتماعی به انتشار پیام‏های خود می‏پردازند. هم‌اکنون صدها اکانت از جنگجویان یا پشتیبانان رسانه‏ای آنها در شبکه‏های اجتماعی فعال‏است.

آنها فیلم‏های خود از جمله فیلم سربریدن روزنامه‏نگار آمریکایی را روی یوتیوب قرار دادند و سپس از طریق توییتر اقدام به پخش آن کردند.

سایت‏هایی چون یوتیوب و توئیتر خیلی زود این فیلم‏ها و تصاویر را از روی شبکه خود حذف کردند. اما برخورد اصلی را فعالان اینترنتی و برخی شخصیت‏های مشهور انجام دادند آنها از کاربران اینترنتی خواستند از بازانتشار یا اشتراک این تصاویر فجیع خودداری کنند، اقدامی که تا اندازه‌ای جواب داد و بسیاری از افراد به جای اشتراک‌گذاری یا حتی دیدن این ویدئو به انتشار عکس عادی روزنامه‏نگار کشته شده پرداختند و قتل فجیع او را محکوم کردند.

با این حال نه شبکه‏های اجتماعی و نه دولت‏ها خواستار حذف کامل این افراد و طرفدارانشان از روی شبکه‏های اجتماعی نیستند و به همین دلیل انبوهی از اکانت‏های طرفداران آنها را می‏توان روی این شبکه‏ها یافت.

آنچه طی روزهای اخیر و پیش‏تر از این شبکه‏ها حذف شده عکس‌ها و تصاویر فجیع از خشونت‏هایی چون سر بریدن یک روزنامه‏نگار یا تصاویر اعدام‌‏های دسته‏جمعی

بوده است.

فعالان اینترنتی و گروه قابل‌توجهی از مردم حتی با استفاده از هشتگ‏هایی که این گروه‏ها برای تبلیغ خود از آن استفاده می‏کنند به مقابله‏ با آنها پرداخته‌اند. به نوعی به نظر می‏رسد افکار عمومی اینترنتی خود مسیر برخورد با این گروه‏ها را برگزیده است.

حجم مطالب انتقادی نسبت به اقدامات خشونت‌آمیز گروه‏های تروریستی عملا باعث انزوای بیشتر آنها شده است. این یعنی حتی یک استراتژی مدرن تبلیغاتی هم کمکی به مقبولیت تروریست‏ها نکرده است.