رکورد نرخ سود اوراق دولتی در پایان پاییز

گزارش بانک مرکزی از جزئیات آخرین مرحله فروش اوراق بدهی دولتی نشان می‌دهد نرخ بهره اوراق در این مرحله به بالاترین سطح خود از ابتدای سال جاری رسیده است. نرخ بهره موثر اوراق بدهی دولتی فروش رفته در هفته بیست‌ویکم معادل ۲۶.۳۵درصد بوده که این میزان نرخ سود از ابتدای سال جاری بی‌سابقه بوده است.

در این مرحله از فروش که برای هشتمین هفته متوالی بدون حضور بانک‌ها برگزار شد، اوراق با نمادهای «اراد۱۴۰»، «اراد ۱۴۵» و «اراد ۱۴۶» عرضه شد که تنها نماد «اراد۱۴۵» با نرخ سود بالاتر یعنی ۲۶.۳۵درصد و با سررسید طولانی‌تر (مهر ۱۴۰۵) به میزان ۳۰۰میلیارد تومان از سوی بازار سرمایه خریداری شد. ازآنجاکه نرخ سود بالاتر برای خریداران جذاب‌تر بوده و انتظار می‌رفت که میزان اوراق بیشتری در این مرحله به فروش برسد، به نظر می‌رسد دولت تمایلی به فروش اوراق هزینه‌برتر نداشته و پس از اخذ سفارش‌های خرید اوراق از متقاضیان تنها با فروش ۳۰۰میلیارد تومان موافقت کرده است. هر سال با هدف تامین منابع مالی دولتی، حراج اوراق بهادار بدهی در دو بازار پول و سرمایه، برگزار می‌شود.

به‌طور کلی بر اثر کسری بودجه ساختاری دولت طی سال‌های دراز، استفاده از بازار اوراق بهادار یکی از راهکارها برای کاهش فشار کسری بودجه بود. در این روش، انواعی از اوراق بهادار با نرخ سود و سررسید معین به حراج گذاشته می‌شود و سرمایه‌گذاران با اهدافی مانند کسب سود یا استفاده از امتیازات اوراق، اقدام به خریداری آنها می‌کنند. رشد اوراق کمتر از سرعت تورم، دولت‌ها را ملزم به کنترل هزینه‌های خود و درمان کردن کسری ساختاری بودجه می‌کند؛ چراکه به عقیده برخی اقتصاددانان تامین مالی از طریق اوراق صرفا یک درمان موقت و کوتاه‌مدت است و هزینه خواسته‌های امروز را به دوش آیندگان منتقل می‌کند. علاوه بر این موضوع مشاهده می‌شود که در سال‌های اخیر نرخ سود اوراق درحال افزایش بوده و از حدود ۲۱درصد در سال۱۴۰۰ به ۲۶درصد در سال جاری رسیده است. افزایش نرخ‌های بهره در اقتصاد، احتمالا نشانه‌ای از سیاست‌های ضدتورمی سال‌های اخیر بوده چراکه نرخ بهره دارایی‌های مختلف تقریبا همسو و هماهنگ با یکدیگر تغییر می‌کنند و افزایش یکی از آنها، احتمالا روند افزایش نرخ بهره در سایر بازارها را نیز نشان می‌دهد.