صنعت پوشاک مزیت دارد، ‌رمق ندارد

گروه بازرگانی- «صنعت نساجی در ایران مزیت دارد، رمق ندارد». این جمله را از یک فروشنده عمده پوشاک در بازار استانبول شنیدیم. بازاری که سرشار از تنوع و کیفیت بود و هزاران نوع البسه را در رنگ‌ها و مدل‌های مختلف به نمایش گذاشته بود. عمده خریداران آن بازار هم توریست‌هایی بودند که از کشورهای مختلف آمده بودند، برای سیاحت و تجارت. بنا بر آمار رسمی، صنعت پوشاک ترکیه سالانه ۲۰میلیارددلار درآمد ارزی دارد که سهمی چشمگیر از کل صادرات ۸۰میلیارد دلاری این کشور را در بر می‌گیرد.

آن فروشنده عمده که دستی در واردات مواد اولیه نساجی از ایران داشت، نمی‌توانست خوشحالی خود را از زمینگیر شدن صنایع پوشاک در ایران پنهان کند و کلام آخرش این بود: «ما تولید می‌کنیم و شما بخرید» اما مزیت نسبی در اختیار شما است». وقتی صادرات سالانه پوشاک و نساجی ایران روی محور ۳۰۰میلیون دلار متوقف شده و به گفته رییس اتحادیه صنف پوشاک، سرنوشت ۷۰درصد واحدهای تولیدی به تعطیلی ختم شده، جایی برای امکان‌پذیری رقابت و تولید کیفی باقی نمی‌ماند. رییس اتحادیه صنف پوشاک در گفت‌وگو با «ایسنا» به موضوعی اشاره کرده که در واقع چشم اسفندیار این صنعت است، «خلاء در طراحی و مد». ناگفته پیدا است که حیات پوشاک همچون یک کالای مصرفی، با تنوع در طراحی، بستگی دارد و هنگامی که روند تولید اتوماتیزه شود و از خلاقیت و تنوع فاصله بگیرد بدترین حادثه یعنی «رکود در بازار» رخ می‌دهد که این معادله در نهایت به سود بازارهای رقیب خواهد بود.

براساس آمار، گردش مالی، صنعت نساجی و پوشاک در سال ۲۰۰۵ به ۴۳۹۵ میلیارد دلار رسید و ارزش تجارت جهانی آن در همین سال ۳۶۵میلیارد دلار بود.

سهم ایران از این گردش مالی و تجارت جهانی چه قدر بوده است؟ آمار نشان می‌‌دهد که ۴۰درصد پوشاک مورد نیاز کشور از خارج وارد می‌شود، از چین، ترکیه، کره و... پس از آزادسازی تجارت جهانی نساجی از ژانویه سال ۲۰۰۵، تولیدکنندگان شرقی جانی دوباره یافتند و به استقبال فرصت‌ها رفتند.

به گزارش یورواستات، در سال ۲۰۰۵ صادرات پوشاک و نساجی چین به اتحادیه اروپا از نظر ارزش و حجم به ترتیب ۴۲درصد و ۳۶درصد افزایش یافت.

صادرات هند و ترکیه هم ۱۸درصد و ۴درصد بیشتر شد. اما صادرات کشورهای آفریقایی رو به کاهش نهاد، که دلیل اصلی آن رقابت تنگاتنگ کشورهای شرق آسیا در بازار اروپا و آمریکا بود.

در چهار ماهه اول سال ۲۰۰۶ اوضاع به گونه‌ای دیگر رقم خورد و صادرات جهانی انواع پوشاک به اتحادیه اروپا ۱۱درصد کاهش یافت که سختگیری مدیریت تجاری این اتحادیه در خصوص تعرفه‌ها و اختلاف با چین نقش موثری در این زمینه داشته است.

با این حال صادرات پوشاک چین به اتحادیه اروپا به‌رغم موانع موجود، کماکان رو به افزایش دارد و از نظر حجم ۱۶درصد در چهار ماهه اول سال‌جاری میلادی رشد داشته است. در گزارش یورو استات کیفیت و تنوع، مهم‌ترین مولفه‌های افزایش صادرات چین و ترکیه به اتحادیه اروپا عنوان شده است.

رییس اتحادیه پوشاک در ایران هم خلاء طراحی را عامل رویکرد جوانان به البسه خارجی دانسته است که بخش عمده آن از راه قاچاق وارد می‌شود اکنون شاید وقت آن باشد که در جمله آن فروشنده ترک تامل کنیم.