گشتی در نخستین نمایشگاه باغبانی
با یک گل هم بهار می‌شود!
سارا صفاری - شوق دیدار از نخستین نمایشگاه بین‌المللی باغبانی و آنچه در ذهن تصور می‌کردم با دریافت هزینه پارکینگ و حقوق ورودی، هزینه خرید کتاب راهنمای نمایشگاه و ... اندکی فروکش کرد و این دلسردی با دیدن فهرست ۷۷ شرکت که در میان آنها تنها ۲شرکت خارجی حضور داشتند و در سالن ۳۵ که یکی از کوچک‌ترین سالن‌های نمایشگاه بین‌المللی است، غرفه زده بودند، افزون شد. به راستی عنوان بین‌المللی بر تارک این نمایشگاه و نمایشگاه‌های مشابه حامل چه معنایی است؟ وارد که می‌شوی خنکی مطبوع به صورتت می‌خورد .چند غرفه نزدیک به ورودی سالن را نشریات تخصصی کشاورزی اشغال کرده‌اند و پیش‌تر که می‌روی انواع و اقسام کودهای وارداتی، ماشین‌آلات و ادوات بزرگ باغبانی، کود فسفات و غرفه‌های مرکز تحقیقات و آموزش، وزارت جهاد کشاورزی، تولیدکنندگان و واردکنندگان و صادرکنندگان به چشم می‌خورد. گیاهان آپارتمانی، درختچه‌های کوچک چینی و انواع و اقسام رز، لاله، لیلیوم، گلایل، درختچه‌های آپارتمانی و گل‌هایی که اسمشان را نمی‌دانم، چشم‌نوازند و نکته قابل تامل اینجا است که از میان دانشگاه‌ها تنها دانشکده کشاورزی واحد خوراسگان حضور دارد!
گشتی در نمایشگاه می‌زنم و با عبداله صادقی کارشناس گل و گیاه که یکی از تولیدکنندگان و صادرکنندگان مازندران است به گفت‌وگو می‌نشینم. وی با بیان اینکه صادراتمان عمدتا به کشورهای خاورمیانه است، می‌گوید: وضعیت صادرات ایران نسبت به کشورهای رقیب بسیار ضعیف است که علت آن، فقدان امکانات ترانزیتی و نبود هر گونه سرویس‌دهی دولت برای صادرکنندگان گل است.
وی با اشاره به اینکه این شرکت از سال ۱۳۴۰ در کار تولید گل و گیاه بیرونی و باغچه‌ای است، توضیح می‌دهد: با وجود سابقه زیادی که در کار تولید و صادرات گل داریم، اما الان اگر صادراتی هر چند اندک داریم با زور و بازوی خودمان است که می‌توانیم. کامیون یخچال‌دار وجود ندارد و اگر هم وجود دارد تعرفه‌ها فوق‌العاده بالا است و مقرون به صرفه نیست. در گذشته با کشورهایی مثل ترکیه رقابت می‌کردیم با این تفاوت که کار صادرات در ترکیه با مدیریت و برنامه‌ریزی بوده است، به طوری که امروز دیگر به هیچ‌وجه توان رقابت با این کشور را نداریم.
این کارشناس گل و گیاه معتقد است: مهم‌ترین عامل برای پیشبرد صادرات گل، «زمان» است و کشورهای همسایه از این نظر از ما جلو افتاده‌اند. وی با اشاره به اینکه انجام امور گمرکی و ترانزیتی بیشترین انرژی و زمان را از صادرکننده گل در کشور می‌گیرد، می‌افزاید: ما تخصص را با این رشته همگام نکردیم، کشورهایی که بعد از ایران وارد کار تولید گل شدند از تکنولوژی و علم روز دنیا استفاده کردند و از ما بسیار جلوترند. روش‌های سنتی همچنان دست و پاگیر است و ما در تولید و تکثیر همچنان از روش‌های سنتی قلمه‌زدن و بذر استفاده می‌کنیم، در حالی که کشورهای مدرن دنیا برای دستیابی به صادرات انبوه، روش‌های پیشرفته و کم هزینه را به کار می‌گیرند.
صادقی توضیح می‌دهد: از نظر بررسی‌های ژنتیکی گیاه، ما اصلا کاری انجام نمی‌دهیم و با معیارهای ۵۰ سال پیش تولید می‌کنیم. کلاس‌های آموزشی از طریق وزارت جهاد کشاورزی برگزار نمی‌شود، در حالی که این سازمان باید علم روز دنیا را در میان تولیدکنندگان ترویج دهد که متاسفانه این چنین نیست.
رضا جامعی، دیگر صادرکننده گل به کشورهای حوزه خلیج‌فارس نظیر دبی مهم‌ترین عامل عدم توفیق صادرات و تولید گل در کشور را تولید به روش‌های سنتی می‌داند و معتقد است: تولیدکننده باید برای آگاهی از تولید علمی به جایی وصل شود و برای این اقدام دولت باید از طریق کلاس‌های آموزشی تولیدکننده را حمایت کند. وی تاکید می‌کند: مهندسین کشاورزی کشورمان که در گرایش گل و گیاه فارغ‌التحصیل شده‌اند، فرق علف را از گل تشخیص نمی‌دهند.
این تولیدکننده و صادرکننده گل در خصوص نمایشگاه اخیر و وضعیت بازدیدکنندگان می‌گوید: نمایشگاه بسیار عالی بود و استقبال خوبی هم شد و خیلی راضی هستیم، البته نباید فراموش کرد که اولین نمایشگاه باغبانی در ایران بود. وی می‌گوید: بار گل در گمرک چند روز در نوبت می‌ماند در حالی که گل با سیمان فرق می‌کند و باید خارج از صف نوبت صادر شود.
علی علیزاده، کارشناس فنی یک شرکت واردکننده بوته‌های رز و گل‌های پیازی از هلند یکی از معدود فعالان عرصه گل و گیاه است که دانش آموخته رشته کشاورزی است.
علیزاده با بیان اینکه صنف گل و گیاه در ایران شرایط مساعدی ندارد و موج منفی در خصوص این نوع تولیدات ایجاد شده، می‌گوید: اگر از ابتدای تولید تا صادرات را درست رعایت کنیم این صنعت قابلیت پیشرفت زیادی در ایران دارد و می‌تواند عملکرد بهتری داشته باشد و قطعا اشتغالزا است.
وی با اشاره به تاثیر بحران مالی جهانی بر صنعت گل و گیاه در کشور توضیح می‌دهد: قطعا در سال جاری بحران مالی جهانی اثر خود را شدیدتر بر ایران خواهد گذاشت، تورم در سال گذشته بسیار بالا بود و با پیش‌بینی‌های کارشناسان این تورم بالاتر نیز خواهد رفت و این مساله بر همه بازارها از جمله گل و گیاه تاثیر می‌گذارد.
وی ادامه می‌دهد: ما تولیدکننده کالای لوکس هستیم واقتصادی که خراب است جامعه‌اش کمتر به سمت کالاهای لوکس می‌رود و هر خانواده‌ای در شرایط بحران اقتصادی نیازهای ضروری‌اش مهمتر از گل است و می‌توان گفت، یکی از دلایلی که مصرف گل در ایران پایین است به این خاطر است که خانواده‌های ایرانی وضعیت اقتصادی مناسبی ندارند.
به گفته او در حال حاضر سرانه مصرف گل در ایران بین ۶ تا ۸ شاخه در سال است در صورتی که در آلمان سرانه مصرف ۱۸۰ شاخه گل است در نتیجه آلمان به بزرگترین وارد کننده گل سرشاخه تبدیل می‌شود، اما ما بسیاری از محصولاتمان به دلیل اینکه مصرف‌کننده نهایی ندارد روی دست تولیدکننده می‌ماند.
علیزاده در خصوص وضعیت بازدیدکنندگان و دلیل عدم استقبال شرکت‌های خارجی از نمایشگاه توضیح می‌دهد: نمایشگاه در ایران به ابزار کسب‌وکار تبدیل شده و تعدد برگزاری نمایشگاه‌ها مثلا همین نمایشگاه باغبانی یا گل و گیاه آنقدر زیاد است که شرکت‌ها را خسته کرده است نکته دیگر اینکه نمایشگاه‌ها را «ارزی» کرده‌اند که برای شرکت‌هایی که در ایران فعالیت می‌کنند و درآمدها و هزینه‌هایشان «ریالی» است اصلا به صرفه نیست و نیز اطلاع‌رسانی درست و عدم وجود کمیته دعوت از بازدیدکننده متخصص در نمایشگاه از عمده دلایل عدم توفیق این گونه نمایشگاه‌ها است.
سید جلال عجایبی، رییس هیات‌مدیره صادرکنندگان گل و گیاه نیز معتقد است، به علت نبود پایانه صادراتی و عدم تمرکز تولید و صادرات گل و گیاه، صادرات این محصول بلاتکلیف است.
او ادامه می‌دهد: در حال حاضر نزدیک به ۲۰ تا ۳۰میلیون دلار صادرات گل داریم که عمده این صادرات از طریق تهران صورت می‌گیرد که در مقایسه با کشورهای رقیب این میزان صادرات هیچ است.
ارسال نظر