پرسش‌های بخش خصوصی از روند خصوصی‌سازی

گروه بازرگانی - در جریان چهارمین نشست از سلسله نشست‌های پایش و پیگیری اصل ۴۴ در اتاق بازرگانی ایران که دیروز با حضور رییس سازمان خصوصی‌سازی برگزار شد، نمایندگان بخش خصوصی به طرح نظرات و پرسش‌های خود پرداختند. در این نشست جاریانی،‌ نایب رییس کمیسیون اصل ۴۴ و سند چشم‌انداز اتاق ایران با اشاره به واگذاری‌های انجام شده در سال گذشته و حجم بالای فعالیت سازمان خصوصی‌سازی عنوان کرد: با توجه به برنامه‌های واگذاری واحدهای اقتصادی در سال جدید و واگذاری ۴۰ شرکت تا پایان امسال به نظر می‌رسد فعالیت عمده‌ای برعهده سازمان خصوصی‌سازی گذاشته شده است، بنابراین در این راستا پایش نحوه‌ واگذاری‌ها از سوی سازمان خصوصی‌سازی دغدغه اول کمیسیون اصل ۴۴ اتاق ایران محسوب می‌شود. وی با بیان اینکه مدل و فرآیند به کار گرفته شده از سوی سازمان خصوصی‌سازی در بحث واگذاری‌ها باید مورد پایش قرار گیرد، این سوال را مطرح کرد که اختیارات سازمان خصوصی‌سازی پس از واگذاری‌ها چقدر است؟

جاریانی خاطرنشان کرد: با توجه به روند واگذاری‌ها و فرآیندی که از سوی دولت اتخاذ شده به نظر می‌رسد که خصوصی‌سازی ملاک کسب درآمد برای دولت شده است. از سوی دیگر در خصوصی‌سازی‌های انجام گرفته جایگاه تشکل‌ها مشخص نیست. وی از کرد زنگنه خواست به این سوال پاسخ دهد که آیا واگذاری‌ها به مفهوم واگذاری مدیریت انجام می‌گیرد یا نه؟ در ادامه ابراهیم جمیلی، عضو هیات رییسه اتاق بازرگانی ایران و رییس اتاق زنجان با اشاره به مشکلات ناشی از کاهش قیمت‌های جهانی و تاثیر آن در قیمت سهام خطاب به رییس سازمان خصوصی‌سازی گفت: اگر مشکلات ناشی از کاهش قیمت جهانی را قبول داریم آیا نباید برنامه‌ای برای حمایت از خریداران سهام شرکت‌های واگذار شده ارائه دهیم و چرا باید خریداران سهام را رها کنیم تا در اثر فشارهای وارده مجددا به سمت دولتی‌ شدن پیش روند. جمیلی پیشنهاد کرد: سازمان خصوصی‌سازی برای سهام شرکت‌های واگذار شده خدمات پس از فروش ایجاد کند و شرایطی فراهم کند که خریداران قادر به پرداخت اقساط خود باشند.

عضو هیات رییسه اتاق ایران از اینکه در اجرای خصوصی‌سازی تشکل‌ها به فراموشی سپرده شده‌اند، اظهار تاسف کرد و با طرح این سوال که در واگذاری‌ها تشکل‌ها چه میزان سهم داشته‌اند خواستار توجه جدی سازمان خصوصی‌سازی به نقش تشکل‌ها در سال ۸۸ شد.

همچنین بحرینیان، رییس کمیسیون اقتصاد کلان و بانک و بیمه اتاق ایران خواستار تعریف مفهوم خصوصی‌سازی از سوی رییس این سازمان شد و تاکید کرد: آیا خصوصی‌سازی غیر از این است که خصوصی به مفهوم سرمایه‌گذاری اشخاص حقیقی و واحدها، بدون بوروکراسی است؟ پس چرا باید رییس سازمان خصوصی‌سازی در اظهارنظرهای متناقضی بخش خصوصی را فاقد توانمندی دانسته و آن را متهم به حضور نداشتن در حوزه‌های تولیدی کند؟ یا این بخش را به عنوان بخش غیرمولد و نق‌زن بداند. همچنین عسگراولادی با اشاره به ماجرای واگذاری سهام فولاد خوزستان خواستار توضیح رییس سازمان خصوصی‌سازی درباره‌ دلایل چنین اتفاقات و نیز اقدامات دولت در جهت حمایت از این خریداران شد. وی گفت: اگر ظلمی بر این افراد رفته چیست و چگونه باید حک و اصلاح شود؟

وی با بیان اینکه شنیده می شود مقام معظم رهبری از روند خصوصی‌سازی و اقدامات سازمان خصوصی‌سازی رضایت ندارد، این سوال را مطرح کرد که دلایل این نارضایتی چیست و چه اقدامی باید برای رفع مشکلات خصوصی‌سازی انجام شود؟

در ادامه این نشست، ایروانی، مدیر شرکت انرژی دانا و یکی از خریداران سهام پتروایران، با انتقاد از روند خصوصی‌سازی عنوان کرد: با وجود اینکه سهام پتروایران را خریده‌ایم و چند ماه پیش نیز پول آن را پرداخت کرده‌ایم، هنوز اتفاقی نیفتاده و به نظر می‌رسد در حال حاضر در خوف و رجا گیر کرده‌ایم. وی با بیان اینکه ارزش سرمایه‌ داخلی هنوز جایگاه واقعی خود را نیافته است، عنوان کرد: اینکه در اثر بحران مالی جهان و کاهش ارزش سهام، ارزش سهام داخلی نیز کاهش یافته است، نکته‌ای‌، که به نظر می‌رسد این است که باید برای آن چاره‌اندیشی شود.

همچنین رهنما،‌ عضو اتاق فکر اتاق بازرگانی اصفهان و انجمن مدیران، خاطرنشان کرد: مطرح شدن بحث سهام عدالت در اوایل امر خصوصی‌سازی این فرآیند را زخمی کرد و به نظر می‌رسد در حال حاضر شرکت قابل واگذاری چندانی وجود نداشته باشد؛ بنابراین معتقدم اراده‌ خصوصی‌سازی باید در کشور ایجاد شود. وی گفت: آیا محاسبه شده است که بخش خصوصی توان خرید ۵۰۰-۴۰۰میلیارد دلار دارایی‌های دولت را دارد یا خیر؟

وی با تاکید بر لزوم بازنگری در اصول خصوصی‌سازی خواستار تغییر رویکرد این فرآیند شد و گفت: در حال حاضر خصوصی‌سازی در کشورمان امری اجتناب‌ناپذیر و واجب‌تر از نان شب است. مسعود دانشمند،‌ دیگر عضو هیات رییسه اتاق ایران با بیان اینکه هدف اصلی خصوصی‌سازی در راستای سیاست‌های اصل ۴۴ دستیابی به انقلاب اقتصادی بوده است، افزود: در حال حاضر با توجه به واگذاری‌های انجام شده باید بررسی کنیم که این واگذاری‌ها چه تاثیری در افزایش تولید ناخالص داخلی، توسعه اشتغال و استفاده از ظرفیت‌های اقتصادی داشته است و چنانچه تاثیری نداشته، چگونه می‌توانیم به اهداف انقلاب اسلامی دست یابیم. وی خاطرنشان کرد: معتقدم دغدغه‌ انتقال نیافتن مدیریت و اعمال نشدن ضریب مثبت در واگذاری موجب شده به آمارهای مثبت در این خصوص دست نیابیم. بنابراین مطلوب است رییس سازمان خصوصی‌سازی تصویری از چگونگی واگذاری‌های انجام شده ارائه دهد.

همچنین ابویی، رییس سندیکای لوله و پروفیل، در سخنانی عنوان کرد: در حال حاضر مدیریت شرکت‌های اقماری و شبه دولتی همچنان دولتی است و با توجه به رقیب نامتعادلی که برای بخش خصوصی وجود دارد امکان رقابت و ایجاد فضای کسب و کار رقابتی وجود ندارد، بنابراین معتقدم تصدی واگذاری‌ها قبل از واگذاری شرکت‌ها ابتدا باید از دولتی به بخش میانی انجام گیرد تا حاشیه‌چینی‌های آن کاهش یابد. امروز شاهد هستیم که بعضی از شرکت‌ها گاه مرغ هستند و گاه شترمرغ و ما هنوز نمی‌دانیم خصوصی‌اند یا دولتی.

بهرامی‌نوشهر ـ دیگر عضو هیات نمایندگان اتاق ایران و عضو هیات مدیره انجمن فولاد ـ نیز در سخنانی اظهار کرد: به نظر می‌رسد حاکمیت در اداره خصوصی‌سازی وجود ندارد و معتقدم که واگذاری شرکت‌های زیان ده بدون واگذاری مدیریت‌ها، خصوصی‌سازی را زیر سوال برده است.

وی خاطرنشان کرد: با وجودی که قوانین زیادی برای حمایت از بخش خصوصی و خریداران سهام شرکت‌های دولتی پیش‌بینی شده است، اما تاکنون هیچ‌گونه کمکی به خریداران این سهام نشده است. بنابراین قبل از سخن گفتن از خصوصی‌سازی بهتر است تفکر خود را خصوصی‌سازی کنیم.

در ادامه نشست عطاریان ـ خریدار سهام هپکو ـ از مشکلات پس از خرید این شرکت سخن گفت و افزود: در حال حاضر سهامدار ۶۲ درصد از شرکت‌ هپکو هستیم و حدود دو سال پیش اداره آن را برعهده گرفته‌ایم. اما با مشکلات بسیاری مواجه شده‌ایم. چرا که این شرکت دو هزار و ۲۰۰ نیروی کار مستقیم و ۱۵ هزار نیروی کار غیرمستقیم و نیز ۳۵۴ شرکت همکار دارد که هزار و ۴۰۰ دستگاه را تولید می‌کند. خب ما تصمیم داشتیم این مجموعه را اقتصادی کنیم. به شرکت‌ ما اعلام کرده‌اند که بین ما و چینی‌ها فرقی قائل نیستند. به راستی چنین تفکری چگونه ممکن است؟