انتقال انحصار، زیان‌بارتر است

مسیح حاتمی- محمد نهاوندیان در بیست و ششمین نشست هیات نمایندگان اتاق بازرگانی بار دیگر به نحوه واگذاری‌ها انتقاد کرد و گفت: اگر به قاعده‌مندی‌های ضدانحصار توجه نکنیم انتقال انحصار از دولت به بخش خصوصی پرزیان‌تر خواهد بود و از همین رو در واگذاری‌ها حتما باید ملاحظات مربوط به شناخت بازار مد نظر قرار گیرد و اصل ۴۴ نقشه راه داشته باشد. نهاوندیان از سوی دیگر به اهدای جایزه نوبل اقتصاد به الیور ویلیامسون و خانم الینور اوستروم اشاره کرد و کار علمی‌این دو را بی‌ارتباط با اقتصاد ایران ندانست.

وی افزود: در شرایطی که جهان بزرگ‌ترین بحران جهانی را طی می‌کند جایزه نوبل را به افرادی می‌دهند که ملاحظات اجتماعی و صنعتی را در اقتصاد وارد می‌کنند. ویلیامسون در خصوص حاکمیت و حکمرانی اقتصادی و اینکه چگونه بنگاه‌ها بزرگ می‌شوند و تصمیم‌گیری درون بنگاه‌ها چه روندی را طی می‌کند مطالعاتی انجام داده است.

رییس اتاق ایران خاطرنشان کرد: مطالعات ویلیامسون بر این مبنا است که صرف پذیرفتن اینکه بازار رقابتی است کفایت نمی‌کند، بلکه شرایط و نحوه تصمیم‌گیری بنگاه‌ها در بازار و مسائلی نظیر حقوق اجتماعی نیز باید در ملاحظات اقتصادی اجتماعی مورد توجه قرار گیرد و خانم استروم هم درباره منافع مشترک و نفع شخصی مطالعاتی انجام داده است. نهاوندیان با اشاره به این که ما اصلاحات اقتصادی را دیر شروع کرده‌ایم و وقتی دیگران خصوصی‌سازی می‌کردند ما به دولتی‌سازی می‌پرداختیم و اکنون بالعکس است، افزود: تجربه غرب در خصوصی‌سازی برای ما از این رو بسیار آموزنده است که در مهندسی ساختار اقتصاد باید به این موضوع توجه کرد که چگونه بنگاه‌های بزرگ می‌توانند در سرنوشت اقتصادی و اجتماعی کشور تاثیر بگذارند.

دادن نوبل به اوباما راهی برای بازگرداندن اعتماد به اقتصاد

رییس اتاق ایران گفت: نشانه‌هایی از پایان رکود در برخی بازارهای جهانی دیده می‌شود که این امر می‌تواند با مدیریت فرصت‌ها برای اقتصاد، صادرات و تولید ما خبرهای خوبی داشته باشد. نکته مهم حرکت جدی و هماهنگ برای بازگرداندن اعتماد به بازارهای مالی جهانی است و به یک تعبیر دادن نوبل صلح به اوباما هم در راستای تقویت اعتماد در بزرگ ترین اقتصاد دنیا صورت گرفته است. نهاوندیان گفت: ماهم برای مقابله با این موج رکود و آغاز رونق اقتصادی نیازمند تقویت سرمایه اجتماعی و اعتماد هستیم و باید از شوک‌های جدید اجتناب کنیم.

تحریم‌های جدید به نفع هیچ کس

وی افزود: بحث تحریم‌های جدید برای ایران به نفع اقتصاد ایران و جهان نیست و با توجه به اخبار سیاسی این روزها باید از فرصت‌ها استفاده و طرف‌های تجاری خود را برای شروع دوباره روابط اقتصادی ترغیب کنیم تا موانع را بردارند و در این میان باید سرمایه‌های دیپلماتیک به اقتصاددانان کمک کنند.

رییس اتاق ایران با اشاره به تصویب قانون هدفمند کردن یارانه‌ها گفت: حرکت به سمت شفاف‌ کردن قیمت‌ها و منطقی کردن رفتار تولیدکننده و مصرف‌کننده درست است، منتها باید از شتاب‌زدگی برای نسخه‌نویسی این طرح پرهیز کنیم که خوشبختانه یک دوره ۵ ساله برای اجرای آن در نظر گرفته شده است.

وی افزود: الان باید تاکید کنیم تا سرمایه‌ حاصل از طرح هدفمند کردن یارانه‌هاصرف توانمندی بخش تولید شود که طبق تصویب مجلس ۳۰ درصد از این سرمایه باید به بخش تولیدی کشور اختصاص یابد، بنابراین باید موانع بوروکراتیک برداشته شود.

نهاوندیان در مورد نرخ ارز نیز گفت: بر اساس قانون برنامه چهارم، تفاوت نرخ تورم داخلی و تورم خارجی باید در نرخ ارز لحاظ شود که این حداقل حمایت قانونی از صادرات است. نهاوندیان گفت: ‌اتاقی که نتواند در سیاست‌گذاری‌های اصلی کشور تاثیرگذار باشد مطلوب نیست، بنابراین باید اثربخشی امور مرتبا مورد بررسی قرار گیرد تا در اظهارنظرهای منتشر‌شده وحدت و انسجام دیده شود.

وی افزود: تضعیف اتاق به ضرر همه فعالان اقتصادی است و باید انسجام و وحدت تشکل‌ها را مدنظر قرار دهیم و از هر کاری که به این وحدت لطمه می‌زند، اجتناب کنیم.

سخن ما را نمی‌‌شنوند

سیدحسین معروف، رییس اتاق بوشهر نیزدر ادامه با اشاره به شایعه استعفای دکتر نهاوندیان رییس اتاق ایران ضمن حمایت از وی گفت: بحران و سختی و فشار دیرگاهی است که بخش خصوصی ایران را به خود مشغول داشته است. بدون شک از جمله شروط مهم قبول مسوولیت در هر جایگاهی داشتن آستانه تحملی بالا و سعه‌صدر فراوان در مقابل ناملایمات و سختی‌ها است. معروف ادامه داد: در این کشاکش، چه آن زمان که تمام تلاش بر حفظ حداقل حضور فیزیکی و ظاهری اتاق بود و چه امروز که به دلایل متعدد کماکان بخش خصوصی روزگار را به سختی سپری می‌کند، همواره، یکی از نقاط پرتلالو و امید بخش، راست قامتی رییس اتاق ایران بوده است.

وی با تاکید بر لزوم داشتن یک استراتژی مشخص در اتاق یادآور شد: شاید بسیاری از انتقاداتی که متوجه گروه مدیریتی اتاق می‌شود نیز به همین مساله برگردد. متاسفانه حجم مطالبات از مدیریت اتاق با مقدورات مصرح قانونی آن فاصله زیادی دارد. همیشه دادن مشاوره به سه قوه از زمره وظایف اتاق بیان شده، ولی تمام فریادها در این زمینه که سه قوه از ما مشاوره نمی‌گیرند یا اگر بگیرند به گونه ای دیگر عمل می‌کنند، ناشنیده باقی مانده است.

وی افزود: امروز، نمایندگان اتاق بدون داشتن حق رای در مجامع بسیاری که اکثریت اعضای آنها نماینده دستگاه‌های مختلف دولتی هستند عضویت دارند، بی‌تردید در این گونه مجامع اعمال نظرات بخش خصوصی که بعضا در تعارض با سیاست‌های دولتی است، اگر نگوییم محال که بسیار دشوار است.

وی افزود: در این میان، اسناد راهبردی از جمله سند چشم‌‌انداز بیست ساله نظام، برنامه‌های توسعه‌ای، قانون اجرای سیاست‌های کلی اصل ۴۴ و پیش‌بینی نقش آفرینی بخش خصوصی در عرصه‌های اقتصادی کشور، بار سنگین مسوولیت را بر دوش بخش خصوصی گذاشته است.

تولید، ایستاده می‌میرد

بهروز صادقی، رییس کمیسیون صنعت اتاق ایران نیز در این نشست با اشاره به تفاوت‌هایی که بین سرمایه‌داری و سرمایه‌گذاری وجود دارد، گفت: سرمایه‌دار، سرمایه را قبضه می‌کند و با بهره بالا در اختیار مردم می‌گذارد، اما سرمایه‌گذار، سرمایه‌ها را در گذار می‌گذارد و اشتغال می‌آفریند؛ اما امروزه هدایت سیاست‌های اقتصادی موجود بیشتر به سمت سرمایه‌داری است تا سرمایه‌گذاری.

وی افزود: طی سال‌های گذشته بهره و ربا در فرهنگ ما کاملا مردود بود؛ اما امروزه تبلیغ برای گرفتن بهره در انظار عمومی ‌وجود دارد و شاهد رشد صندوق‌های متعدد هستیم که در چند ماه گذشته تعداد این صندوق‌های اعتباری از ۴۰۰ شعبه هم گذشته است.

صادقی ادامه داد: به بهانه نبود نقدینگی و منابع مالی، قفل‌های متعددی بر دست و پای صنعت زده شده است و این که بگوییم واحدهای تولیدی با کمترین ظرفیت موجود در حال فعالیت هستند، سخن بیهوده‌ای نیست؛ متاسفانه برای تمام امور برنامه‌ریزی داریم به جز تولید و اشتغال.

صادقی با اشاره به بحران اخیر اقتصادی جهان یادآور شد: در بحران اخیر ۱۳۵ کشور دنیا، برنامه برای عبور از بحران ارائه دادند؛ اما ایران هیچ برنامه‌ای برای حمایت از تولید در دستور کار نداشت.

وی همچنین به گزارش آماری که کمیسیون صنعت اتاق ایران از استان‌های مختلف کشور تهیه کرده است، اشاره کرد: طبق این آمار، میزان بهره بانکی به ناگاه از ۱۲ درصد به ۱۹ و ۲۱درصد رسیده است.

وی با بیان این که «تولیدکننده، خلاق است» افزود: خلقت کردن نیاز به پیکره بزرگ و قوی دارد و هر کسی نمی‌تواند تولیدکننده باشد. همان طور که درخت، ایستاده می‌میرد؛ امروز تولید کشور نیز ایستاده می‌میرد.

«جواد مصدقی»، دبیرکل اتاق ایران نیز در این نشست به ارائه گزارش آماری از حضور نمایندگان اتاق بازرگانی در مجامع مختلف پرداخت.

کمبود نقدینگی؛ معضل بزرگ تولیدکنندگان

بهزاد دادگر، رییس کمیسیون کارآفرینی و بازار سرمایه به ارائه گزارش این کمیسیون پرداخت و گفت: یکی از معضلاتی که این کمیسیون بررسی کرد، مشکلات واحدهای تولیدی فعال و نیمه فعال است و عدم نقدینگی از جمله معضلات اصلی وضعیت تولید کشور است.

وی افزود: تعدادی از بانک‌ها با رویکرد مثبت با ارائه تسهیلات به بانک‌های تولیدی موافقت کردند که نداشتن معوقه و چک برگشتی به عنوان شرط اصلی آنها در پرداخت تسهیلات عنوان شده بود.

رای‌گیری یک مرحله‌ای به صلاح نیست

پدرام سلطانی، عضو هیات نمایندگان اتاق ایران با اشاره به طرح پیشنهاد اصلاح آیین‌نامه کمیسیون‌های تخصصی اتاق ایران گفت: هر زمانی که پیشنهادی برای طرح در هیات نمایندگان ارائه می‌شود، باید ابتدا با قانون اتاق مطابقت داده شود، طرح پیشنهادی اصلاح آیین‌نامه کمیسیون‌های تخصصی با بند (د) ماده ۱۶ قانون اتاق مغایرت دارد که باید مورد توجه قرار‌گیرد.

وی افزود: درباره نحوه رای‌گیری نیز استعلامی‌از واحد حقوقی اتاق ایران داشتیم و این واحد اعلام کرد که رای‌گیری یک مرحله‌ای به صلاح نیست و باید طی مراحل جداگانه‌ای برای رییس و نواب رییس رای‌گیری شود.

هوشنگ فاخر، نایب رییس اتاق ایران نیز در سخنانی خواستار افزایش نرخ ارز برای حمایت از تولید داخلی و صادرات کشور شد.