نرخ ارز: ثابت شناور یا هر دو

احمد پورفلاح *

ثبات نرخ ارز در شرایط تورمی برای اقتصاد به ویژه بخش صادرات، سم مهلک است. تثبیت نرخ ارز موجب می‌شود که ما شانس حضور و رقابت در بازارهای صادراتی جهان را از دست بدهیم، در اغلب کشورهای دنیا یا تورم نیست یا در حد پایین است. بنابراین قیمت‌های تمام شده و فروش آنها در پایان هر سال افزایش زیادی ندارد. اما قیمت محصولات صادراتی در کشور ما با توجه به تورم و هزینه‌های سربار افزایش می‌یابد و اگر ما نرخ ارز حاصل از صادرات را تعدیل نکنیم نمی‌توانیم جنسی را به بازارهای هدف بفروشیم. به نفع منافع ملی ما است که با یک بررسی دقیق و کارشناسانه قیمت واقعی ارزهای خارجی (به عبارتی نرخ برابری ریال با ارزهای بین‌المللی) را مشخص و هر ساله برابر تورم آن را تعدیل کنیم. اگر یک روز کشور ما به این درجه از قدرت اقتصادی رسید که تورمش منفی باشد (همانند قطر که در سال گذشته تورم ۵/۳ را تجربه کرد) می‌توانیم حتی نرخ برابری را کاهش دهیم یا اگر شانس رسیدن به تورم صفر داشتیم (همانند ژاپن) می‌توانیم از دست زدن به نرخ برابری خودداری نماییم، لیکن در شرایط حاکم و دورقمی بودن نرخ تورم اگر نرخ ارزها را تعدیل نکنیم، ‌باید عوارض نامطلوب آن را تحمل کنیم. تعدیل نرخ ارز به هیچ عنوان تضعیف قدرت ریال نیست بلکه منطقی نمودن آن است و عدم انجام آن چشم بستن بر واقعیات و ضروریات است. بی‌تردید شناورهای نرخ ارز و به عرضه و تقاضا سپردن آن بهترین و سالم‌ترین روش در اقتصاد است، اما مسلما در کوتاه مدت و در شرایط خاص حاکم بر جامعه امروز ما، اقتصاد بازار به طور صرف با بروز مشکلاتی همراه خواهد بود و اگر با دقت صورت نپذیرد زیان‌های جبران‌ناپذیری به دنبال خواهد داشت، بنابراین فعلا نرخ ارز مدیریت و هدایت شده بهترین گزینه است. حتی ‌باید با تدابیر ویژه از ایجاد شوک به صنایعی که ناگزیرند مواد اولیه و تجهیزات خود را از خارج وارد کنند جلوگیری و تسهیلات را در مورد آنها و اقلامی همانند داروهای وارداتی یا هزینه بیمارانی که ناگزیر به انجام معالجه در خارج هستند اعمال کنیم.

*نماینده بخش صنعت در اتاق‌های بازرگانی و صنایع و معادن تهران و ایران