دولت توزیع‌کننده انحصاری خوراک دام شد

انتقاد مرغداران از بخشنامه سازمان حمایت

نفیسه آفرین‌زاد - سازمان حمایت در بخشنامه جدیدی بخش خصوصی را ملزم کرده، هرگونه خوراک دام و طیور وارداتی را به صورت انحصاری به شرکت دولتی پشتیبانی امور دام تحویل دهد. این در شرایطی است که تولیدکنندگان گوشت و به ویژه مرغ که به دلیل فراهم نشدن نهاده‌های دامی، در روزهای اخیر با نابسامانی در بازار عرضه و تقاضا مواجه شدند، نسبت به این موضوع انتقاد جدی دارند و آن را به نوعی، «ضربه آخر» به صنعت ۴ میلیارد دلاری مرغداری که گرفتار سوءمدیریت در توزیع نهاده‌ها است، تعبیر می‌کنند. سازمان حمایت تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان در بخشنامه جدیدی به سازمان‌های صنعت استان‌ها اعلام کرده، تمام نهاده‌های دام و طیور به ویژه کنجاله سویای وارداتی باید صرفا از طریق شرکت پشتیبانی امور دام کشور جذب و توزیع شود که این موضوع مورد انتقاد برخی واردکنندگان بخش خصوصی واقع شده است.

در بخشنامه اعلامی سازمان حمایت به سازمان‌های صنعت استان‌های خوزستان، بوشهر، هرمزگان و سیستان و بلوچستان که خبرگزاری «فارس» هم آن را منتشر کرده، آمده است: بر اساس آخرین تصمیمات و اقدامات اخیر وزارت متبوع و ستاد تنظیم بازار داخلی و طی مکاتبات صورت گرفته از سوی معاونت توسعه بازرگانی داخلی در جهت ساماندهی بازار اقلام علوفه، مقرر شده کلیه نهاده‌های دام و طیور صرفا از طریق شرکت پشتیبانی امور دام کشور توزیع شود. در ادامه این دستورالعمل تاکید شده، کنجاله سویای وارداتی فقط به مقصد انبارهای شرکت پشتیبانی امور دام کشور بارگیری و خروج این کالا به هر مقصد دیگری متوقف خواهد شد. ضمنا با عرضه هرگونه محموله خارج از شبکه رسمی تعریف شده برخورد تعزیراتی به عمل می‌آید. اما در حالی توزیع نهاده‌های دامی به صورت انحصاری در اختیار یک شرکت دولتی قرار داده شده که فعالان صنعتی در این باره می‌گویند: بخشنامه اخیر سازمان حمایت مصرف‌ کنندگان و تولیدکنندگان در مورد انحصاری شدن توزیع کنجاله سویا مبنی بر این است که کلیه واردکنندگان این کالا که از ارز مرجع استفاده کرده‌اند، باید کالای خود را صرفا با قیمت‌های مصوب دولت به فروش برسانند و این یعنی تشدید تبعات قیمت گذاری‌های دولتی در صنعت دام و طیور که به طور مستقیم با صنایع دیگر به ویژه صنایع لبنی هم در ارتباط است. اما در هر حال سازمان حمایت، واردکنندگان بخش خصوصی را موظف کرده، کالای وارداتی خود را در بندر، صرفا به نماینده دولت یعنی شرکت پشتیبانی امور دام تحویل دهند و حق فروش آن غیر از قیمت مصوب در بازار را ندارند.

به اعتقاد کارشناسان، این دستورالعمل خلاف قانون و در دیوان عدالت اداری قابل شکایت است و دولت نمی‌تواند واردکننده را ملزم به فروش کالای خود به دولت کند. صرف نظر از آثار سوء این تصمیم در بازار خوراک دام و طیور در کوتاه مدت و دراز مدت، این بخشنامه پیام نگران ‌کننده ای برای دیگر واردکنندگان کالا در بخش‌های مختلف هم دارد و در آینده ممکن است به دلیل شرایط کشور و در صورت افزایش نرخ یک کالا، دولت کالای آنها را در اختیار گیرد. بر این اساس، هراس از این دستورالعمل، به سرعت به بخش‌های دیگر سرایت کرده و همین مقدار کالا که با سختی وارد کشور می‌شود را محدودتر می‌کند و صرفا بخش دولتی با توان محدود خود باید واردکننده کالا باشد که این امر برای اقتصاد کشور خطرناک است. در این بین، شرکت پشتیبانی امور دام همواره نابسامانی در توزیع نهاده‌ها را به تولید ناکافی مرغداران در بازار نسبت می‌دهد، نه به سوءمدیریت در جذب و توزیع نهاده‌ها. اما در واکنش به این امر، رییس اتحادیه سراسری مرغداران با انتقاد نسبت به مدیریت نامناسب شرکت پشتیبانی امور دام در توزیع نهاده‌های دامی، اعلام کرد: این شرکت در حالی نابسامانی بازار مرغ را به تولید ناکافی نسبت می‌دهد که در سه ماه نخست سال‌جاری، ۱۴۴ هزار تن تولید مرغ داشتیم که فقط ۱۳۰ هزار تن آن مصرف ماهانه است و برای ماه رمضان هم پیش‌بینی تولید ۱۶۰ هزارتن مرغ را داریم که به‌رغم افزایش مصرف ۳۰ هزار تنی در ماه رمضان، باز هم مشکلی از نظر تامین وجود ندارد. وی تصریح کرد: کسانی که مرتب کم بودن تولید را بوق و کرنا می‌کنند به دنبال منافع خودشان هستند، و الا به هیچ عنوان نیاز به واردات مرغ نیست و مشکل فقط در نوع مدیریت شرکت پشتیبانی امور دام بر توزیع نهاده‌های دامی است. مقدم نیا گفت: در حالی که ۴۵ میلیارد و ۶۵۰ میلیون تومان پول برای ۵۵ هزار تن سویا نزدیک دو ماه است به شرکت «آوا تجارت» به عنوان نماینده مرکز پشتیبانی امور دام واریز شده، اما نهاده دامداران هنوز تحویل داده نشده است. در این شرایط، اخیرا برخی اتهامات هم در خصوص سوءاستفاده ۳۸ میلیارد تومانی از طریق فروش آزاد ۵۰ هزار تن کنجاله سویای دولتی از سوی شرکت پشتیبانی امور دام به اتحادیه مرغداران نسبت داده شد که مقدم نیا این موضوع را رد و تاکید کرد: تمامی حساب و کتاب بخش خصوصی در دسترس بازرسان دولت قرار دارد. اما در پاسخ به انتقادهای مطرح شده در خصوص عدم مدیریت مناسب توزیع نهاده‌های دامی، مدیرعامل شرکت پشتیبانی امور دام گفت: تامین و ذخیره‌سازی نهاده‌های مورد نیاز واحدهای تولیدکننده مرغ و شیر به خوبی انجام شده و دامداران و مرغداران می‌توانند برای دریافت سهمیه خود اقدام کنند. به گفته مصیب محمدیان شمالی، در حال حاضر نیاز سه ماه آینده کشور به نهاده‌های دامی و همچنین طیور، تامین شده و هیچ مشکلی در این زمینه وجود ندارد، زیرا طی هفته جاری دو کشتی حاوی سویا با ظرفیت ۱۵۰ هزار تن تخلیه و براساس نیاز استان‌ها توزیع خواهد شد. براساس تفاهم امضا شده، تولیدکنندگان باید یک کیلوگرم مرغ به‌ازای ۵/۲ کیلوگرم کنجاله دریافتی در اختیار وزارت صنعت، معدن و تجارت قرار دهند. به‌رغم تمام این وعده‌ها، موضوع تامین نهاده‌های خوراک دام هم‌اکنون مهم‌ترین مشکل فعالان حوزه دام است که به افزایش قیمت مرغ، گوشت و شیر منجر شده است. در این خصوص، نایب‌رییس اتحادیه سراسری مرغداران گوشتی ایران با طرح این سوال که ۵۵۰ هزارتن از محموله ۶۰۰ هزارتنی کنجاله سویا که روزنامه دولت ادعا کرده به کشور وارد شده، به چه کسانی و با چه قیمتی داده شده است، گفت: احتمال وجود هر اقدام غیرقانونی در صنعت گسترده مرغداری وجود دارد. ساسان سروری ضمن رد ادعاهای مطرح شده درباره فروش کنجاله دولتی با نرخ آزاد در بازار اظهار کرد: براساس نیاز صنعت مرغداری کشور یک تاجری از سوی شرکت پشتیبانی امور دام به تولیدکنندگان معرفی شده و این تاجر با استفاده از ارز دولتی، مقداری نهاده کنجاله سویا به کشور وارد کرده و با توجه به سود قابل ملاحظه ای که از این کار عایدش شده، این نهاده را با قیمت هرکیلوگرم ۸۳۰ تومان در اختیار اتحادیه سراسری گذاشته است. وی با بیان اینکه این اتحادیه هرکیلوگرم نهاده کنجاله سویا را با نرخ ۸۳۵ تومان در اختیار مرغداران سراسر کشور گذاشته و این نهاده براساس لیست مشخصات همه مرغداران توزیع شده است، تصریح کرد: برای تهیه ۵۰ هزارتن نهاده کنجاله سویا ظرف ۳ روز ۴۱ میلیارد و۵۰۰ میلیون تومان به حساب شرکت «آوا تجارت صبا» ریخته شد و البته قرار بود حداکثر ظرف مدت یک هفته نهاده کنجاله سویا در اختیار اتحادیه سراسری قرار گیرد، درحالی‌که این ۷ روز به ۷۰ روز تبدیل شده است!

سروری با ابراز تاسف از اینکه برخی‌ها ما را متهم به سودجویی ۳۸ میلیارد تومانی می‌کنند، گفت: این اتحادیه زیر نظر سازمان تعاون روستایی فعالیت می‌کند و اسناد مالی آن مرتب حسابرسی می‌شود بنابراین چنین ادعای سودجویی اصلا صحت ندارد.

بر اساس اعلام این فعال صنعت مرغداری، از ۶۰۰ هزارتن نهاده کنجاله سویای وارداتی فقط ۵۰ هزار تن آن هم با تاخیر در اختیار این اتحادیه قرار گرفته و هنوز ۵۵ هزارتن دیگر که پول آن هم پرداخت شده را به ما نداده‌اند! نایب‌رییس اتحادیه سراسری مرغداران گوشتی ایران با بیان اینکه قیمت نهاده کنجاله سویا حدود ۲۵ درصد بر قیمت تمام شده مرغ تاثیر دارد، گفت: افزایش ۱۰۰۰ تومانی قیمت هر کیلوگرم نهاده کنجاله سویا موجب افزایش ۲۵۰ تومانی هرکیلوگرم گوشت مرغ در بازار می‌شود. وی با اشاره به اینکه جوجه ۴۰ گرمی در ایران ظرف مدت ۴۲ روز به وزن تقریبی ۲۰۰۰ گرم می‌رسد و در کشورهای دیگر این مدت زمان حدود ۳۶ روز است، گفت: وقتی نهاده‌ها به موقع تامین نشود، جوجه طی ۶۰ روز به وزن مورد نظر می‌رسد و احتمال بروز بیماری‌ها و تلفات زیاد می‌شود. اما آمار منتشر شده از سوی رسانه‌ها در خصوص میزان توزیع مرغ در بازار نیز بر این شرایط دلالت دارد. به گزارش «ایسنا»، روز گذشته در شهر تهران فقط ۵/۵ تن مرغ دولتی عرضه شده و این در حالی است که درباره عرضه مرغ با قیمت ۴۶۵۰ تومان در هر کیلوگرم اطلاع‌رسانی گسترده‌ای توسط بخش‌های مختلف وزارت صنعت،‌ معدن و تجارت صورت گرفته است. آن طور که از بازار خبر می‌رسد؛ از ۳۲ مرکزی که قرار بود مرغ دولتی عرضه کنند، فقط ۱۱ مرکز در این زمینه فعال هستند که البته هر کدام از این مراکز هم فقط ۵۰۰ کیلوگرم مرغ با قیمت دولتی عرضه می‌کنند که عملا به هر مراجعه‌کننده بیش از سه عدد مرغ تحویل داده نمی‌شود. نیاز مرغداران گوشتی کشور ماهانه ۱۰۰ هزارتن سویا و ۲۰۰ هزار تن ذرت است. در این شرایط، صنعت مرغداری ۳۰ درصد کمتر از ظرفیت خود تولید می‌کند؛ چرا که براساس آمار، صنعت مرغداری کشور ظرفیت تولید سالانه دو میلیون تن مرغ را دارد، اما در حال حاضر بین یک میلیون و ۶۰۰ تا یک میلیون و ۷۰۰ هزار تن مرغ تولید می‌شود و همزمان با افزایش ناگهانی قیمت نهاده‌های دامی پس از هدفمندی یارانه‌ها، صنعت مرغداری ایران با ۵۰ میلیارد تومان ضرر تحمیلی روبه‌رو شده است.