تاثیر تغییر نرخ ارز بر معیشت مردم

گروه بازرگانی- همچنان که بحث بر سر قیمت ارز و تک نرخی کردن آن مطرح است، فعالان بخش خصوصی تجارت خارجی کشور به بررسی تاثیر دگرگونی‌های نرخ ارز، روی معیشت مردم پرداختند. ارز ۳۰۰۰ تومانی به نفع صادرات است فعالان اقتصادی نگران اقشار فرودست هستند بازرگانان ایران در عین حال که با افزایش نرخ ارز موافقند و از توزیع ارز ارزان انتقاد می‌کنند، اما در عین حال معتقدند با افزایش نرخ ارز، اقشار آسیب‌پذیر کشور قدرت خرید خود را تا حد زیادی از دست می‌دهند. بر این اساس، اعضای اتاق تهران در تلاشند راهکاری را پیش پای دولت برای حمایت از مردم در برابر تبعات افزایش نرخ ارز قرار دهند. نگرانی فعالان بخش خصوصی در شرایطی است که در چند هفته اخیر با حذف تدریجی ارز مرجع کالاهای اساسی، بازار این اقلام نیز ملتهب و برخی کالاها تا حد قابل‌توجهی گران شده است. در حال حاضر نیز بحث بر سر حذف ارز مرجع روغن بین دولت و فعالان صنعت روغن کشور مطرح است. هنوز در مورد حذف دلار ۱۲۲۶ تومانی روغن تصمیم نهایی گرفته نشده است، اما این کالا در حال حاضر با ۳۵ درصد افزایش قیمت توزیع می‌شود. اعضای کمیسیون تجارت در نخستین گردهمایی سال جدید پیرامون «تغییر نرخ ارز مرجع به ارز مبادله‌ای در لایحه بودجه سال ۱۳۹۲» بحث و تبادل نظر کردند. اعضای این کمیسیون با اذعان به اینکه همچنان مخالف توزیع ارز ارزان یا مرجع هستند، نسبت به وضعیت اقشار فرودست و افزایش فشارها بر آنان ابراز نگرانی کردند. فعالان بخش خصوصی اقتصاد ایران از این رو پیشنهاد کردند که اعضای هیات نمایندگان در کنار اقتصاددانان، به چاره‌اندیشی در این رابطه بپردازند و راهکارهای جبرانی ارائه کنند. محسن بهرامی ارض اقدس، رییس کمیسیون تجارت اتاق بازرگانی تهران در سی و دومین نشست کمیسیون تجارت با اشاره به زمزمه‌های تغییر ارز مرجع به ارز مبادله‌ای برای واردات کالاهای اساسی و نیز تعیین نرخ ۲۴۵۰ تومانی برای دلار در لایحه بودجه سال ۱۳۹۲ گفت: اتاق تهران باید به دولت هشدار دهد که پیامدهای تغییر ارز مرجع به ارز مبادله‌ای چیست و البته پیشنهادهای جبرانی را نیز ارائه کند. زمان ارائه کوپن فرا رسیده است مجیدرضا حریری، دیگر عضو کمیسیون تجارت نیز در این مورد گفت: اکنون شرایط به گونه‌ای است که می‌طلبد دولت در قیمت گذاری منطقی دخالت کند. وی گفت: اگر چه اعضای اتاق بازرگانی تهران به عنوان فعالان بخش خصوصی خواهان ارائه ارز ارزان‌قیمت نیستند، اما باید در مورد ارزاق عمومی تدابیر خاصی اندیشیده شود. وی گفت: متاسفانه اکنون زمان ارائه کوپن به اقشار آسیب پذیر است. در همین حال بهرامی گفت: پیشنهاد کمیسیون تجارت اتاق تهران این است که اتاق ایران و اتاق تهران در نشستی مشترک با حضور اعضای هیات نمایندگان و اقتصاددانانی از طیف‌های مختلف، پیش از تصمیم‌گیری در کمیسیون تلفیق مجلس در مورد لایحه بودجه، در مورد این موضوع هم‌اندیشی کنند. پیش از این پیشنهاد توزیع کوپنی کالاهای مصرفی در سال گذشته از سوی مجلس مطرح و حتی طرحی نیز در این مورد تهیه شده بود. اما مسوولان دولتی با تاکید بر کافی بودن ذخایر کالاهای اساسی از این طرح استقبال نکردند. در آن زمان کمیسیون اقتصادی مجلس در طرحی پیشنهاد داده بود که دولت با تدوین ساز و کاری کالاهای اساسی را سهمیه بندی و ساماندهی کند؛ اما تا این زمان این طرح مسکوت مانده است. به اعتقاد حریری تشدید سیاست‌های تحریمی و کاهش فروش نفت، افزایش نرخ ارز در لایحه بودجه را تا حدودی اجتناب‌ناپذیر کرده است؛ بنابراین در این شرایط باید راهکارهایی برای جلوگیری از تشدید فشارها به اقشار آسیب‌پذیر از سوی فعالان بخش خصوصی جست و جو شود تا همراهی اتاق با اقشار آسیب‌پذیر نشان داده شود. وی حتی گفت که لازم است اتاق مواضع پیشین خود را در موضوع ارز مرجع با توجه به شرایط فعلی تا حدودی تعدیل کند. در جلسه روز گذشته، اعضای کمیسیون در نهایت توافق کردند که اتاق تهران در جلسه فوق‌العاده هیات نمایندگان از اقتصاددانان با دیدگاه‌های فکری متفاوت برای برون رفت از شرایط فعلی و ارائه بسته پیشنهادی اتاق تهران در قالب راهکارهای جبرانی برای جلوگیری از آثار تورمی و کاهش فشار و همراهی با اقشار آسیب پذیر، بیانیه‌ای منتشر کند. ارز ۳ هزار تومانی فعالان بخش خصوصی اقتصاد ایران روز گذشته به بررسی آمار تجارت خارجی کشور در سال ۱۳۹۱ نیز پرداختند و تاثیر تک نرخی شدن ارز را روی برآیند صادرات و واردات بررسی کردند. اسدالله عسگر اولادی با اشاره به وضعیت صادرات اقلام مختلف، گفت: اگر قیمت دلار در راستای تک نرخی کردن ارز کمتر از ۳۰۰۰ تومان باشد منجر به شکست صادرات می‌شود. رحمان پورقربان، دبیر انجمن صادرات خدمات فنی و مهندسی نیز در این نشست با اشاره به همایشی که در ۲۰ اسفند ماه در مورد مسائل ارزی برگزار شده بود، گفت: پس از برگزاری این همایش کمیته‌های اجرایی و حقوقی به صورت مشترک با اتاق شکل گرفت و البته همایش بعدی نیز با مشارکت اتاق تهران برگزار خواهد شد. وی همچنین در مورد اجرای بخشنامه ارزی شورای پول و اعتبار و نحوه برخورد بانک‌ها با شرکت‌های عضو انجمن گفت: در نامه‌ای به شرکت‌ها از آنها نظرخواهی کرده و خواسته‌ایم بگویند بانک‌ها با آنها چه برخوردی داشته‌اند. احتمال انحلال مرکز مبادلات ارزی بحث بر سر تاثیر افزایش نرخ ارز روی قیمت کالاها و معیشت مردم در حالی است که در صورت تصویب نرخ ۲۴۵۰ تومانی دلار در بودجه سال ۱۳۹۲ کل کشور در صحن علنی مجلس، برخی منابع خبری از تعطیلی مرکز مبادلات ارزی خبر می‌دهند. مرکز مبادلات ارزی در حال حاضر وظیفه تامین ارز با نرخ پایین‌تر از بازار را برای واردات کالاها بر عهده دارد. تعیین نرخ ۲۴۵۰ تومانی دلار از سوی کمیسیون تلفیق در بودجه امسال، واکنش‌های متفاوتی در پی داشته است و بسیاری از این واکنش‌ها از تعطیلی مرکز مبادلات ارزی و جایگزینی نرخ ۲۴۵۰ تومان دلار به جای قیمت ۱۲۲۶ تومانی به عنوان نرخ مرجع خبر می‌دهند. قرار است بعد از تصویب لایحه بودجه ۹۲ در مجلس و ارائه آن به دولت برای اجرا، مرکز مبادلات ارزی تعطیل شده و زمان آن نیز تیر ماه اعلام شده است. در همین حال، ابراهیم نکو، یکی از اعضای کمیسیون اقتصادی مجلس از جایگزینی نرخ ۲۴۵۰ تومان به عنوان نرخ مرجع دلار و تعطیلی مرکز مبادلات ارزی در آینده‌ای نه چندان دور به خبرگزاری «ایلنا»، خبر داد. هر چند هنوز مسوولان دولتی در این مورد به صورت رسمی اظهارنظر نکرده‌اند، اما همه شواهد حکایت از آن دارد که نرخ تعیین شده ارز از سوی کمیسیون تلفیق مجلس به عنوان نرخ مرجع و به صورت رسمی بعد از تیر ماه در تمام معاملات اقتصادی دولتی به کار گرفته می‌شود. به گفته برخی کارشناسان، مرکز مبادلات ارزی که از اواخر سال ۹۱ آغاز به کار کرد، نتوانست انتظارات صادرکنندگان، واردکنندگان و تولیدکنندگان را فراهم سازد و انتقاد بسیاری از فعالان اقتصادی و نمایندگان مجلس را در پی داشت. در این میان، حتی برخی از وزارتخانه‌های اقتصادی به دلیل نامشخص بودن استراتژی این مرکز در مواجهه با اولویت‌های تعیین شده و نبود هدف مشخص برای این مرکز دچار اختلاف شوند. زمزمه تعطیلی مرکز مبادلات ارزی در شرایطی است که هنوز هیچ تصمیمی درباره کاهش نرخ ارز در بازار آزاد گرفته نشده است. برخی تحلیلگران بازار معتقدند تعطیلی مرکز مبادلات ارزی موجب افزایش قیمت ارز در بازار خواهد شد و بر شکاف نرخ بازار و دولتی خواهد افزود.