دومین کاندیدای ریاست‌جمهوری در جمع فعالان اقتصادی حاضر شد
۵ راهکار اصلاحی «رضایی» برای نهاد دولت
نفیسه آفرین‌زاد همین که نشست، خطاب به فعالان اقتصادی گفت: «قرارگاه من در دولت یازدهم پر از امثال شماهاست.» البته پاسخ جالبی هم از مخاطبانش گرفت: «پس برویم خود را به پوتین و زره اقتصادی مجهز کنیم و برای قرارگاه آماده شویم!» «محسن رضایی» که به عنوان دومین کاندیدای ریاست‌جمهوری به اتاق بازرگانی ایران آمده بود، کلا با سابقه حماسی‌اش در جلسه ظاهر شد و گویا قرار است جدی جدی، «دولت فراگیرش» را تبدیل به پایگاه نظامی کند؛ چنانچه به روسای اتاق‌های بازرگانی کشور که همگی جزو فعالان اقتصادی هستند، گفت: «هر چقدر دلار بیاورید؛ انگار مهمات به پایگاه دولت آورده‌اید و من دلارهایتان را با قیمت بازار از شما می‌خرم!» این کاندیدای ریاست‌جمهوری ظاهرا با دست پر اقتصادی به میدان آمده و به قول خودش، رقبایش نه نامزدهای ریاست‌جمهوری، بلکه فقر و بیکاری هستند. شاید به خاطر همین اعتماد به نفس هم بود که تک و تنها و بدون مشاور و همراه اقتصادی در پارلمان بخش خصوصی حاضر شده بود. او که اخیرا «دانشنامه»اش را به عنوان اساسنامه اقتصادی دولت یازدهم رونمایی کرده، سه محور برای این دانشنامه آزاد اقتصادی خود دارد: «کنترل قیمت‌ها»، «تنظیم بازار» و «بازسازی نهاد بازار» که اهمیت‌شان به ترتیب افزایش می‌یابد. این کاندیدای ریاست‌جمهوری البته نظر شفافی هم در مورد علت تشدید تحریم‌های اقتصادی علیه ایران دارد: «مذاکرات ۱+۵ جز وقت‌کشی حاصلی برای ما نداشت و با توجه به تجربه فراوانی که داریم، باید روشی را در سیاست خارجی انتخاب کنیم که در رفع تحریم‌ها به معنای واقعی، موثر باشد.» در این شرایط البته، فعالان اقتصادی آنقدر دلشان از عملکرد دولت در مواجهه با بخش خصوصی در سال‌های گذشته، پر است که این طور به استقبال سخنان این نامزد ریاست‌جمهوری رفتند: «آقای رضایی، چرا وقتی در زمان ریاست‌جمهوری آقای احمدی‌نژاد، ۵۰ اقتصاددان به رییس‌جمهور نامه نوشتند و نسبت به اوضاع اقتصادی کشور هشدار دادند، شما که اکنون دم از اقتصاد و فعالان اقتصادی می‌زنید و معتقدید که اقتصاد ایران بی‌صاحب است، واکنشی نشان ندادید؟» * پس از طرح این پرسش، مناظره فعالان اقتصادی با این کاندیدای ریاست‌جمهوری با شش پرسش «محمد نهاوندیان» که در نشست فعالان اقتصادی با «غلامعلی حدادعادل» هم به شکل و سیاقی دیگر مطرح شده بود، آغاز شد. * «اقتصاد ایران در طول چند دهه اخیر، با آسیب درآمد نفتی روبه‌رو بوده و ورود این درآمد به بودجه، عامل تورم اقتصاد ایران بوده است؛ راه حل شما برای رفع این مشکل چیست؟» * «متاسفانه ما با نوعی پوپولیسم اقتصادی روبه‌رو بوده‌ایم که هزینه زیادی به اقتصاد کشور تحمیل کرده و بر مشکلات افزوده است، ضمن اینکه وعده‌هایی نیز با هزینه‌بری بالا داده شده، بدون اینکه به بنیه تولیدی کشور افزوده شود و نمونه آن را در طرح هدفمندی یارانه‌ها دیده‌ایم، شما چه جهت‌گیری را در این باره دنبال خواهید کرد؟» * «ما همیشه با مشکل جهت‌گیری در اقتصاد روبه‌رو بوده‌ایم و مکانیزم مشخصی درخصوص آن وجود ندارد، ساز‌و‌کار شما برای مدیریت یکپارچه در اقتصاد کشور چیست؟ آیا باید شورا تشکیل داد یا قانون‌مداری را حاکم کرد؟ ساز‌و‌کار مناسب این مشکل چیست؟» * «ما با مشکل جدید بسیار بزرگ بخش عمومی غیردولتی نیز روبه‌رو هستیم و این بخش رشد غیرمتناسبی با بقیه اقتصاد ایران دارد، شما با این بخش که مرتب صحنه را برای فعالیت بخش خصوصی تنگ‌تر می‌کند، چه خواهید کرد؟» * «مناسبات بین‌المللی ما اکنون به شدت تحت فشار قرار گرفته است، دولت آینده برای این موضوع چه راهکاری دارد و جنس این راهکار سیاسی است یا اقتصادی؟» * «نحوه تعامل دولت آینده با فعالان اقتصادی چگونه خواهد بود و در عمل بخش خصوصی چگونه در جایگاه واقعی خود قرار خواهد گرفت و راهکار شما در این باره چه خواهد بود؟» در ادامه محسن رضایی در سخنانش، تلاش کرد که خود را همسو با فعالان اقتصادی قرار دهد تا رنگ و بوی انتقاداتی که در ابتدای جلسه مطرح شد، کمتر شود؛ به خاطر همین بود که ابتدا از اقدام اتاق برای شفاف سازی مسائل اقتصادی قدردانی کرد و گفت: اولین کار ما در دولت یازدهم اصلاح همین «بی‌صاحب و متولی بودن اقتصاد» خواهد بود تا تصمیمات موازی از سوی بخش‌های مختلف بر اقتصاد اعمال نشود. هم‌اکنون «نبود برنامه» و «فقدان ضمانت اجرا»، دو انتقاد اساسی مردم و فعالان اقتصادی در سطح جامعه است، اما اجرا کردن این دو موضوع، بدون مشخص بودن متولی اقتصاد، امکان‌پذیر نیست. رضایی می‌گوید: ما به علت مشکلات مفرطی که پیدا کرده‌ایم، باید یک مدل جدید اقتصادی در پیش بگیریم و باید متوجه بود که در اقتصاد سه سطح داریم که شامل اقتصاد خرد و اقتصاد کلان و دانش توسعه است و در هر سه زمینه متولیان اقتصادی ما با مشکل مواجه هستند، بنابراین قصد ما یکپارچه کردن تمام فعالیت‌ها در مسیر تحقق سند چشم‌انداز کشور است. «ما تکیه‌گاه جامعه را از مصرف به تولید برخواهیم گرداند»، «اقتصاد دولتی اصلاح خواهد شد، زیرا دولتمردان باید اقتصاد را به بخش‌خصوصی واگذار کنند و موضوع فرار از اجرای اصل ۴۴ قانون اساسی با تشکیل شرکت‌های شبه دولتی باید حل شود»، «محیط کسب‌و‌کار کشور به سمت کارآفرینی باشد تا بسیاری از مشکلات برطرف شود و مردم متولی اصلی اقتصاد باشند» و «ریل یارانه‌ها را سمت تولید ببریم و تکیه به پول نفت را در اقتصاد ایران به حداقل برسانیم و اقتصاد را از تک محصولی به چند محصولی تبدیل کنیم»، مهم‌ترین وعده‌هایی بودند که رضایی در ارتباط با فعالیت‌های اقتصادی به فعالان اقتصادی داد. انتظارات فعالان اقتصادی اما در ادامه ۱۸ پرسش روسای اتاق‌های بازرگانی سراسر کشور، روسای کمیسیون‌های تخصصی اتاق ایران و برخی فعالان اقتصادی و مسوولان اتاق بازرگانی ایران از «محسن رضایی» این طور بود: ۱) رضا فرزانه، رییس اتاق کاشان: «در دولت‌های گذشته ناهماهنگی‌هایی به علت نبود مشی اقتصادی مشخص وجود داشت، شما چه مشی اقتصادی‌ای برای برون‌رفت از این مشکل در نظر دارید؟» ۲) «پدرام سلطانی»، نایب رییس اتاق ایران: «سیاست‌های بنیادین دولت شما برای حمایت از تولید و کارآفرینی چیست؟ نگاه شما نسبت به جهانی شدن اقتصاد چیست؟ چه برنامه‌هایی در رابطه با قانون کار و رابطه کارگر و کارفرما و مقابله با فساد اداری دارید؟» ۳) «محمدسعید نقشی‌زادیان»، رییس اتاق سنندج: «چگونه بهم‌ریختگی اقتصاد کشور را سامان می‌دهید و از چه مهره‌هایی استفاده خواهید کرد؟» ۴) «محمد صمدی»، رییس اتاق بجنورد: «چه برنامه‌هایی درخصوص تصریح بر اجرای سیاست‌های کلی اصل ۴۴ با هدف توانمندسازی بخش خصوصی دارید؟» ۵) «کیامرز کیهان‌فر»، رییس اتاق ارومیه: «ارزش پولی ما نسبت به دلار آمریکا بسیار کم شده است، آیا در تمام دوره‌های ریاست‌جمهوری کسی به فکر اصلاح این مساله نبوده است؟» ۶) «محسن احتشام»، رییس اتاق بیرجند: «برنامه‌های عملی و اجرایی دولت شما برای کمک به فعالان اقتصادی و ایجاد اشتغال مولد چه خواهد بود و چه برنامه‌ای برای توسعه بخش کشاورزی دارید؟» ۷) «محمدرضا جعفری»، رییس اتاق اراک: «تمام کاندیداهای این دوره بیشتر شعارهای اقتصادی دارند و این در حالی است که در ۸ سال گذشته با وجود درآمد رویایی نفتی، عملکرد اقتصادی موفقی نداشتیم؛ شما با چه پشتوانه و برنامه‌ای به مهار تورم اقدام خواهید کرد و با چه منابعی به بخش تولید کمک خواهید کرد؟ و چه برنامه‌ای برای رفع تحریم‌ها دارید؟» ۸) «مجیدرضا حریری»، رییس کمیسیون مدیریت واردات اتاق ایران: «به نظر شما آخر سال ۱۳۹۵ نرخ بیکاری و رشد اقتصاد و تورم ما چه خواهد بود؟ یک میلیون بشکه نفت اضافی مورد اشاره شما که طرح فرآوری و ایجاد درآمد از آن را دارید پس از رفع تحریم‌ها وجود نخواهد داشت و چگونه خواهید توانست درآمد آن را جبران کنید؟» ۹) «ابوالفضل خاکی»، رییس اتاق قم: «کم توجهی به بخش تولید و عدم روان‌سازی ورود مواد اولیه، مشکلات گمرکی، عدم پرداخت یارانه صنعت از مشکلات جدی است؛ برنامه شما برای روان‌سازی تولید چیست؟ و با توجه به عقب بودن از سند چشم‌انداز کشور چه برنامه‌ای برای تحقق آن دارید؟» ۱۰) «سیدمجید موسوی»، رییس اتاق همدان: «برنامه شما برای تسهیل و روان‌سازی قوانین جذب گردشگر خارجی در کشور چیست؟» ۱۱) «خسروجردی»، رییس اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های نفت، گاز و پتروشیمی: «برنامه شما برای تک‌رقمی کردن نرخ تورم چیست؟» ۱۲) «هوشنگ فاخر»، رییس کمیسیون سرمایه‌گذاری و تامین مالی اتاق ایران: «افزایش هزینه تولید، افزایش نرخ ارز و تورم بالا، مشکلاتی در کشور ایجاد کرده و راه‌حل شما برای حل این مشکلات چیست؟» ۱۳) «خسروشاهی»، نماینده انجمن شرکت‌های مشاور و سرمایه‌گذاری: «در خصوص سهام عدالت و بنگاه‌های واگذار شده چه برنامه‌هایی دارید؟» ۱۴) «صباح زنگنه»، مشاور اتاق ایران: «متاسفانه به علت ضعف تکنولوژی، کشور ما در برداشت از میادین مشترک عقب مانده است، چگونه این مشکل را رفع خواهید کرد؟ و برنامه شما برای اجماع‌سازی اقتصادی در کشور چیست؟» ۱۵) «نجم بیت چنعان»، نایب رییس اتاق خرمشهر: «اکنون نخبگان کشور دچار یاس شده‌اند، راهکار شما برای اصلاح شرایط و همچنین جذب سرمایه‌گذاری‌های خارجی چیست و عدم تصمیم‌گیری منسجم نیز از دیگر مشکلات ما است و راهکار شما در این باره چیست؟» ۱۶) «سید جعفر مرعشی» مشاور اتاق ایران: «تغییر نگاه دولت به مردم و تغییر نگاه مردم به دولت از ملزومات است و تا زمانی که نتوانیم تعادلی میان این دو رفتار ایجاد کنیم، نمی‌توانیم به انتظارات مورد نظر دست یابیم، در این خصوص چه تدابیری اندیشیده‌اید؟» ۱۷) «محمدرضا رمضانی»، معاون امور مجلس اتاق ایران: «بر اساس بند (د) ماده ۹۱ سیاست‌های کلی اصل ۴۴ قانون اساسی، اتاق به عنوان مشاور شناخته شده است؛ چه برنامه‌ای برای عملی شدن این قانون دارید و در قانون هدفمندی یارانه‌ها چه برنامه‌ای برای بخش تولید دارید؟» ۱۸) «حسین نقره‌کارشیرازی»، دبیرکل اتاق ایران: «چگونه اعتماد و اطمینان را به جامعه و فعالان اقتصادی کشور باز خواهید گرداند؟ و چگونه در میان کارآفرینان و فعالان اقتصادی ایجاد انگیزه خواهید کرد؟» پاسخ رضایی به این پرسش‌ها که عمدتا متوجه مدت زمان و برنامه زمانبندی شده و مدون اصلاح امور بود، جالب بود: «من هیچ وقت وعده زمانی نمی‌‌دهم، نمی‌گویم شش ماهه و دو ساله به این می‌رسیم و به آن می‌رسیم، چون این وعده‌های زمانی با منطق اقتصاد همخوانی ندارد. من واقع‌بین و عملیاتی هستم و اصلا ناراحت می‌شوم که شعار خلاف بدهم.» این نامزد ریاست‌جمهوری با نگاه به عملکرد ۳ دولت در ۲۴ سال گذشته می‌گوید: «این دولت‌ها به‌رغم اختلاف نظرهای سیاسی و فرهنگی، بیشترین اشتراک را از نظر رفتاری، در اقتصاد داشته‌اند. میانگین رشد اقتصادی در دولت‌هاشمی، ۹/۳ درصد بود، در دولت خاتمی، ۹/۳ درصد بود و در دولت احمدی‌نژاد، ۶/۳ درصد. میانگین نرخ بیکاری و گرانی هم در هر سه دولت دو رقمی بوده است. حال سوال مردم این است که چه ضمانتی وجود دارد که این سناریو در دولت آینده تکرار نشود، اما من در پاسخ می‌گویم که برنامه من محصول حداقل ۲۰ سال مطالعه اقتصادی است. همین برنامه به من می‌گوید که در سراسر کشور، در دانشگاه‌ها و بین مردم و دولتمردان، میز گفت‌و‌گو تشکیل دهم و شاید دولت من اولین دولتی باشد که حداقل ۳ کارآفرین در کابینه آن حضور داشته باشند. به زعم رضایی، مشکل فعلی ما، چگونگی رابطه دولت و مردم است که بر اساس بقا است، نه پیشرفت و نیاز به بازتعریف دارد. رضایی در یک کلام می‌خواهد «نهاد دولت را به تعمیرگاه ببرد و از بالا تا پایینش را درست کند و به خطر همین، دنبال ۵ اصلاح جدی در دولت است؛ اصلاح در عملکرد، ساختار، مدیریت، رفتار و نگاه.» او البته دو وعده مشخص هم می‌دهد و آن اینکه تورم را در چهار سال مدیریتش، تک رقمی و ریال را به ارزشمندترین پول جهان تبدیل کند.» رضایی سخنانش را این طور پایان داد: «خیلی دلم برای قدرت لک نزده و همان طور که از سپاه، با اصرار خودم آمدم بیرون، وقتی ماشین اقتصاد کشور هم دوباره راه بیفتد، از قدرت کنار می‌کشم.» اما شاید سخنان فعالان اقتصادی در پایان این مناظره دو ساعته که محسن رضایی می‌گفت «می‌تواند آن را حداقل تا ۵ ساعت هم، یک تنه ادامه دهد»، برای مردم قابل تامل باشد. سید محمد بحرینیان، رییس کمیسیون اقتصاد کلان اتاق بازرگانی ایران به نمایندگی از فعالان اقتصادی این طور گفت: «اقتصاد ما الان در شرایطی است که با این دولت و آن دولت نمی‌توان آن را درست کرد؛ نمونه آن هم مناظره اول اقتصادی نامزدهای ریاست‌جمهوری است که حداقل آمار اقتصادی کشور از جمله اشتغال را نمی‌دانند و مدعی هستند که بیشترین اشتغال کشور مربوط به بنگاه‌های کوچک است؛ این در حالی است که ۶۷درصد ساختار اشتغال کشور را فقط ۳درصد بنگاه‌های اقتصادی یعنی بنگاه‌های اقتصادی بزرگ که بیش از ۴۰۰ نفر نیروی شاغل دارند، تشکیل داده‌اند. اکنون اقتصاد کشور و نخبگان آن، دچار حالت یاس شده‌اند و مردم هم فکر می‌کنند که کشور دائما در حال درجا زدن است و مشکلات ما اساسی‌‌تر از این حرف‌ها است.»
ارسال نظر