عملیات ضربتی برای تامین دارو

گروه بازرگانی- عملیات ضربتی تامین دارو در واپسین ساعت‌های کاری دولت دهم آغاز شد. مسوولان می‌گویند تا ۴۸ ساعت آینده نیمی از داروهای انباشت شده در گمرک روانه داروخانه‌ها خواهد شد. طی چند ماه گذشته حجم زیادی از داروهای وارداتی در گمرک انباشت شده بود و به دلیل مشکلات ارزی به آنها اجازه ترخیص داده نمی‌شد. با این حال، بر اساس تازه‌ترین توافق انجام شده، از دیروز، کار ترخیص داروهای وارداتی از گمرک فرودگاه امام خمینی (ره) آغاز شد. طبق اعلام بانک مرکزی، از صبح روز گذشته، نمایندگان ویژه وزارت صنعت، معدن و تجارت، وزارت بهداشت، بانک مرکزی و گمرک به منظور بازدید چگونگی ترخیص دارو و کالاهای اساسی در گمرک مستقر شدند.

بعد از آنکه دپوی کالاهای اساسی و دارو در گمرک با اعتراض دستگاه‌های مختلف و سرانجام با دستور ویژه معاون اول رییس‌جمهور به بانک مرکزی و وزارت بهداشت همراه شد، صبح روز چهارشنبه، ۹ مردادماه، جلسه‌ای اضطراری در ساختمان میرداماد بانک مرکزی تشکیل شد و طبق اخباری که از جلسه اضطراری بانک مرکزی با مسوولان وزارت بهداشت و گمرک جمهوری اسلامی ایران بیرون آمد، قرار شد از دیروز (شنبه ۱۲ مردادماه) ترخیص دارو و کالاهای اساسی با حضور نمایندگان این دستگاه‌ها در گمرک آغاز شود.

«محمود بهمنی»، رییس بانک مرکزی بارها در سخنانی، علت جلوگیری از ترخیص دارو و کالاهای اساسی را حفظ بیت‌المال عنوان کرده و گفته بود: اجازه نمی‌دهیم با ترخیص دارو و کالاهای اساسی با دلار ۱۲۲۶ تومانی، بیت‌المال به هدر رود، اما در نهایت، خودداری بانک مرکزی از ترخیص دارو و کالاهای اساسی از گمرک، زمینه‌ساز آن شد که «محمدرضا نادری»، معاون امور گمرکی گمرک به طور مستقل وارد عمل شود و با قبول ضمانت واردکنندگان نسبت به ترخیص دارو از فرودگاه امام خمینی (ره) اقدام کند. بر اساس سازوکاری که گمرک در نظر گرفته است، نیمی از داروهای انباشت شده با دریافت ضمانت یک ماهه از گمرک امام خمینی (ره) ترخیص می‌شود.

بانک مرکزی اعلام کرده است که به‌منظور رفع مشکلات مربوط به واردکنندگان کالاهای دپوشده در گمرک فرودگاه امام خمینی (ره)، از روز شنبه دوازدهم مردادماه، به‌مدت یک هفته، نمایندگان «وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی»، «وزارت صنعت، معدن و تجارت»، «گمرک» و «بانک مرکزی» در محل حضور خواهند داشت تا نسبت به رفع مشکلات مربوط به واردات داروهای مورد اشاره، هماهنگی‌های لازم صورت گیرد.

مدیر اداره نظارت ارزی بانک مرکزی نیز در مورد جزئیات برنامه ترخیص داروهای انباشت شده، از پرداخت یک میلیارد و ۴۰۰ میلیون دلار یارانه ارزی به دارو و ۸ میلیارد و ۳۰۰ میلیون دلار به کالاهای اساسی طی ۴ ماه ابتدایی سال جاری خبر داد و گفت: ۴ نماینده ویژه دستگاه‌ها فقط به‌ منظور ترخیص دارو در فرودگاه

امام خمینی (ره) حاضرند. به گفته «غلامرضا قاسمی»، این نمایندگان صرفا در فرودگاه امام خمینی (ره) حضور دارند و این به ‌معنای این نیست که در تمام بنادر گمرک، نماینده‌ای ویژه مستقر خواهد شد.

براساس توافق صورت گرفته بین بانک مرکزی و وزارت بهداشت، اعلام شده که مشکلات ترخیص دارو، مواد اولیه دارویی و تجهیزات پزشکی مرتفع خواهد شد.

در این مورد «محمدرضا نادری»، معاون فنی گمرک ایران نیز با بیان اینکه در حال حاضر بیش از ۳۳۰ تن دارو در گمرک فرودگاه امام خمینی (ره) انباشت شده است، به «ایسنا» گفت: از واردکنندگان این داروها می‌خواهیم هرچه سریع‌تر به گمرک این فرودگاه مراجعه و نسبت به ترخیص داروی وارداتی خود اقدام کنند. پیش‌تر نیز مدیرکل نظارت بر دارو و مواد مخدر سازمان غذا و دارو، از آغاز عملیات مربوط به ترخیص ۱۶۵ میلیون یورو دارو از گمرک خبر داده بود.

۳ ماه فرصت برای پرداخت

از سوی دیگر رییس اتحادیه واردکنندگان دارو با اشاره به اینکه طبق توافق سه جانبه بین بانک مرکزی، گمرک و وزارت بهداشت، داروهای انباشت شده در گمرک امام از روز گذشته ترخیص می‌شود، گفت: طبق توافق انجام شده قرار است واردکنندگان ظرف مدت سه‌ماه مابه‌التفاوت ارز واردات دارو را تسویه حساب کنند. ناصر ریاحی با بیان اینکه از روز چهارشنبه هفته قبل، واردکنندگان به گمرک مراجعه کرده و نامه‌های مربوط به انجام امور ترخیص خود را دریافت کردند، در پاسخ به اینکه از زمان آغاز ترخیص داروهای وارداتی از گمرک چه مدت طول می‌کشد تا این داروها در دسترس مردم قرار گیرند؟ گفت: به محض ترخیص، داروها روانه شرکت‌های پخش می‌شوند و کار قیمت‌گذاری در کمیسیون قیمت‌گذاری آغاز می‌شود. به گفته وی، وزارت بهداشت و سازمان حمایت وعده داده‌اند تا قیمت‌گذاری دارو در سریع‌ترین زمان ممکن انجام شود. ریاحی گفت: در صورت همکاری وزارت بهداشت و سازمان حمایت، داروهای وارداتی ظرف ۴۸ ساعت یعنی تا روز دوشنبه این هفته در داروخانه‌ها در دسترس مردم قرار خواهد گرفت. رییس اتحادیه واردکنندگان دارو عنوان کرد: در کمیسیون قیمت‌گذاری، قیمت داروهای وارداتی با فرمول قیمت خرید داروهای وارداتی به اضافه ۱۵ درصد فروش واردکنندگان به شرکت‌های پخش به اضافه ۱۰ درصد فروش شرکت‌های پخش به داروخانه‌ها به اضافه ۱۵درصد فروش داروخانه‌ها محاسبه می‌شود.

حاشیه‌های ترخیص دارو

«غلامرضا قاسمی»، مدیر اداره نظارت ارز بانک مرکزی در مورد سازو کار ترخیص فوری داروهای انباشت شده در گمرک، با بیان اینکه ترخیص کالاهای اساسی خارج از نوبت انجام می‌شود و بانک مرکزی به واردکنندگان بدون نوبت «کد» می‌دهد، به «تسنیم» گفت: اول به بانک‌ها اعلام می‌شود که به ثبت سفارش دارو ارز اختصاص دهند تا دیگر کالاهایی که اولویت ندارند.

قاسمی در عین حال اخبار برخی رسانه‌ها مبنی بر عدم اختصاص ارز دارو را نادرست عنوان کرد و گفت: ماهانه ۲۰۰ میلیون دلار ارز به دارو اختصاص داده می‌شود. از همین رو از ابتدای سال تاکنون، یک میلیارد و ۴۰۰ میلیون دلار به دارو اختصاص یافته که این رقم به‌میزان ۷۰ درصد ارزی است که در سال گذشته به این بخش پرداخت شده بود.

این مقام مسوول در بانک مرکزی از برنامه برخی واردکنندگان دارو برای ترخیص داروهای پرورش اندام و زیبایی هم خبر داد و گفت: این گروه با شانتاژ رسانه‌ای و جوسازی سعی می‌کنند که توجه مردم را به عدم ترخیص دارو، جلب و بانک مرکزی را متهم اصلی این قضیه معرفی کنند. وی افزود: اما بانک مرکزی اجازه نمی‌دهد داروهایی مانند داروهای زیبایی و پرورش اندام با دلار ۱۲۲۶ تومانی وارد کشور شوند، چرا که طبق اعلام وزارت بهداشت، این داروها نمی‌توانند ارز دریافت کنند.

قاسمی درباره ارز پرداختی به کالاهای اساسی از ابتدای سال تاکنون هم گفت: سهمیه ارزی کالاهای اساسی در طول سال، ۱۰ میلیارد دلار است که از این رقم در ۴ ماه ابتدایی سال، ۸ میلیارد و ۳۰۰ میلیون دلار، ارز اختصاص یافته است؛ چرا که نمی‌توانیم سهمیه کل سال را یک‌باره به کالای اساسی اختصاص دهیم. وی با اشاره به اختصاص ۳۰ درصد سهمیه اضافی برای ارز مورد نیاز کنجاله سویا تصریح کرد: نمایندگان گمرک، وزارت صنعت، وزارت بهداشت و بانک مرکزی مدت یک هفته در فرودگاه امام‌خمینی (ره) مستقر خواهند بود.

۱۰ هزار تن کالای اساسی در انتظار ارز

اما امیدواری به گشایش در بازار دارو در حالی به وجود آمده است که به گفته فعالان اقتصادی، هنوز بسیاری از کالاها پشت درهای گمرک مانده‌اند. به گفته «اسداله عسگراولادی»، رییس کمیسیون توسعه صادرات اتاق بازرگانی ایران، هنوز ۱۰ هزار تن کالا در بنادر جنوبی در انتظار ترخیص هستند. وی افزود: در پی جلسه بانک مرکزی، گمرک و وزارت صنعت، ترخیص ۳ هزار تن دارو از روز شنبه در گمرک امام خمینی آغاز شده است، اما هنوز بیش از ۱۰ هزار تن کالاهای اساسی، دارو و مواد غذایی در انتظار ترخیص هستند. عسگراولادی تاکید کرد: به اندازه کافی کالا در گمرک‌های جنوبی کشور برای تامین بازار موجود است، اما اختلاف‌نظری که بین گمرک، وزارت صنایع و بانک مرکزی وجود دارد، باعث شده تا این کالاها ترخیص نشود. عضو هیأت نمایندگان اتاق ایران و تهران گفت: همچنین اخباری منتشر شده است، مبنی بر اینکه بین ۴ تا ۵هزار تن نیز کالا در بندر جبل‌علی در انتظار ترخیص است.

رییس کمیسیون توسعه صادرات اتاق بازرگانی ایران به جلسه اخیر بین گمرک، بانک مرکزی و وزارت صنایع اشاره کرد و با بیان اینکه عملیات ترخیص دارو با حضور نماینده هر سه دستگاه، در گمرک امام خمینی (ره) انجام می‌شود، گفت: همچنین این کمیسیون قرار است در بوشهر و بندرعباس نیز جلساتی داشته باشند تا کالاهای اساسی نیز به تدریج ترخیص شوند، اما باید توجه داشته باشیم عمده کالاهایی که در گمرک است شامل مواد غذایی، گندم، جو، روغن‌نباتی، کره و برنج است و در دمای ۴۸ درجه بندرعباس، احتمال فساد آنها وجود دارد.

واکنش به اظهارات رییس کل بانک مرکزی

هیچ کالای لوکسی به اسم دارو وارد نشد

روز گذشته برخی رسانه‌ها به نقل از «محمود بهمنی»، رییس کل بانک مرکزی، موضوع تلاش عده‌ای برای واردات ۷۵ فروند کشتی خودرو و کالای لوکس به اسم دارو را مطرح کردند، در این شرایط، رییس کل سازمان توسعه تجارت می‌گوید: چنین ادعایی غیرممکن است؛ چرا که در یک سال و نیم اخیر، مرکز مبادلات به دلیل مسائل ارزی، برنامه اولویت‌بندی ۱۰‌گانه وزارت صنعت، معدن و تجارت را با وسواس بسیار اجرا کرده، واردات با نظارت بانک مرکزی صورت گرفته و ثبت سفارش واردات کالاهای لوکس از جمله خودرو (بالای ۲۵۰۰ سی‌سی) ممنوع بوده است.

اختلاف‌‌نظرها میان دستگاه‌های متولی ارزی کشور از جمله وزارت صنعت، معدن و تجارت و بانک مرکزی، از زمانی تشدید شد که اخبار متناقضی از تخصیص دلار ۱۲۲۶ تومانی به کالاهای اساسی انتشار یافت. مسوولان وزارت صنعت، معدن و تجارت از ادامه تخصیص دلار مرجع ۱۲۲۶ تومانی به کالاهای اساسی در شرایطی خبر دادند که رییس کل بانک مرکزی، حذف دلار مرجع از نظام تخصیص ارز را به طور رسمی، در پایگاه اطلاع‌رسانی این دستگاه منتشر و مصوبه مذکور را به بانک‌های عامل اعلام کرد. اما این اختلاف‌‌نظرها کار را به آنجا کشانده که «محمود بهمنی»، رییس کل بانک مرکزی، از برخی رانت‌ها در پشت پرده واردات کالاهای اساسی سخن گفته و می‌گوید: برخی افراد به اسم دارو، دلار ۱۲۲۶ تومانی گرفته، اما کالای لوکس و خودرو وارد کرده‌اند. سخنی که مسوولان وزارت صنعت، معدن و تجارت، آن را رد کرده و می‌گویند: این صرفا یک «شانتاژ خبری» است و واردات خودرو به اسم کالای اساسی امکان‌پذیر نیست.

حمید صافدل، رییس کل سازمان توسعه تجارت در گفت‌وگو با «ایرنا» افزود: از مهر ماه سال گذشته تاکنون، نظام اولویت‌بندی ۱۰گانه کالاهای وارداتی زیر نظر بانک مرکزی اجرا شده و بانک‌ها نیز بر این مبنا ثبت سفارش‌ها را در مرکز مبادلات ارزی پذیرش می‌کردند؛ یعنی مرکز مبادلات ارزی برای واردات اولویت‌های یک و دو شامل دارو و کالاهای اساسی ارز مرجع تخصیص داده و برای اولویت‌های ۳ تا ۹ که مواد اولیه تولید و تجهیزات تولید را دربرمی‌گیرد، ارز مبادله‌ای پیش‌بینی کرده و ثبت سفارش اولویت ۱۰ (کالاهای لوکس و مصرفی) نیز ممنوع بوده است.

رییس کل سازمان توسعه تجارت در پاسخ به اینکه آیا ممکن است قبل از راه اندازی مرکز مبادلات ارزی کالایی در گمرک‌ها با ارز مرجع وارد شده و هنوز تکلیف آنها مشخص نشده باشد، گفت: بانک مرکزی درباره این اقلام اعلام کرد که باید مابه‌التفاوت ارز را پرداخت کنند سپس ترخیص شوند، بنابراین تکلیف این کالاها مشخص شده و کالای بلاتکلیف نداریم. صافدل با بیان اینکه متولیان این وزارتخانه بارها از سوی گروه‌های مختلف تجار مورد انتقاد بودند که چرا اولویت ۱۰ را ممنوع اعلام کرده‌اند، گفت: هدف ما حمایت از تولید بوده و ممنوعیت واردات خودرو نیز با این هدف اعمال شده که هم اکنون نیز اجرا می‌شود. وی درباره زمان پایان یافتن اولویت‌بندی‌های وارداتی گفت: این موضوع با تشخیص مسوولان بعدی، قابل تجدیدنظر است.