فراز و فرود توزیع سبد کالایی

هما کبیری- در حالی که بر اساس اعلام قبلی وزارت صنعت، معدن و تجارت نخستین سبد کالایی دولت یازدهم قرار است از امروز توزیع شود، اشکالات زیادی در سامانه اطلاع‌رسانی این سبد ایجاد شده که فعلا هیچ مقام مسوولی در وزارت صنعت، معدن و تجارت حاضر به پاسخگویی در برابر آن نیست. پس از اطلاعیه شماره یک وزارت صنعت، معدن و تجارت مبنی بر آغاز توزیع سبد کالا از روز یکشنبه ۱۳ بهمن‌ماه و همچنین اعلام سامانه پیامکی و پایگاه اینترنتی برای اطمینان از دریافت یا عدم دریافت سبد کالایی، موجی از سوال‌ها در این باره ایجاد شد که تاکنون هیچ مرجعی درباره آن پاسخگو نبوده است. این در حالی است که در این اطلاعیه وزارت صنعت، معدن و تجارت یکباره یکی از شروط سرپرستان خانوار مشمول دریافت این سبد را درآمد ماهانه زیر ۵۰۰هزار تومان اعلام کرد؛ اتفاقی که به نظر بسیاری از کارشناسان خلاف قانون و مصوبه هیات دولت است.

بر این اساس روز گذشته رئیس کارگروه مزد مجمع عالی نمایندگان کارگران در گفت‌وگو با خبرگزاری «تسنیم» با اشاره به اینکه شرط حقوق کمتر از ۵۰۰هزار تومان برای دریافت سبد کالا خلاف قانون و مصوبه دولت است، گفت: با شرط وزارت صنعت، معدن و تجارت برای توزیع سبد کالا، هیچ کارگری مشمول سبد کالا نمی‌شود.

فرامرز توفیقی درباره ارائه سبد کالا به کارگران گفت: در حالی که هیات وزیران مصوب کرده بود سبد کالا به کلیه کارگران مشمول قانون کار و تامین اجتماعی داده شود، وزارت صنعت، معدن و تجارت روز جمعه اعلام کرد: این سبد فقط به مستمری‌بگیران تامین اجتماعی و کارگران با حقوق زیر ۵۰۰هزار تومان داده می‌شود.

وی ادامه داد: اگر حقوق ۴۸۷هزار و ۱۲۵تومان حداقل وزارت کار را با بن کارگری مصوب خود این وزارتخانه که ۵۰هزار تومان است و همچنین حق اولاد، حق مسکن، بن خواربار و... جمع کنیم دریافتی هیچ کارگری در کشور کمتر از ۵۰۰ هزار تومان نخواهد بود که اگر چنین باشد اولین خطا به وزارت کار وارد است؛ چرا که بازرسان این وزارتخانه هیچ نظارتی بر کارگاه‌ها نداشته‌اند.

توفیقی تاکید کرد: تنها در صورت عدم نظارت بازرسان وزارت کار است که یک کارگر حقوق پایین‌تر از ۵۰۰هزار تومان دریافت می‌کند، در غیر این صورت پرداخت حقوق پایین‌تر از ۵۰۰هزار تومان خلاف مصوبه افزایش دستمزد وزارت کار است.

وی همچنین گفت: در توزیع سبد کالایی دولت یازدهم کارگران مورد اجحاف قرار گرفتند. وزارت صنعت، معدن و تجارت در پرداخت سبد کالا به مردم مصوبه دولت را تغییر داده و فقط بنا دارد به کارگران و بازنشسته‌های تامین اجتماعی با حقوق کمتر از ۵۰۰هزار تومان این سبد را ارائه دهد، در حالی که این شرط را برای کارمندان دولت لحاظ نکرده است، اگر هدف دولت حمایت از کارگران و قشر کم‌درآمد جامعه بود، با این مصوبه هیچ‌گونه حمایتی از کارگران صورت نگرفته است.

امکان نام‌نویسی جامانده‌ها

مشکل اطلاع‌رسانی درباره سبد کالا از طریق پیامک و سایت نیز یکی دیگر از چالش‌هایی بود که کاربران از روز جمعه با آن مواجه شدند. حجم بالای پیامک‌ها به شماره ۵۰۰۰۴۹۹ موجب شد تا روز گذشته این سامانه از کار بیفتد. بر این اساس اپراتور موبایل و اپراتور پیام‌کوتاه این سبد اعلام کردند سرور سامانه در وزارت صنعت، معدن و تجارت با ترافیک بالایی مواجه است و پاسخگویی به تمام درخواست‌ها ممکن نیست.

پایگاه اینترنتی www.yaranehkala.ir برای مدتی از کار افتاده بود تا اینکه بالاخره روز گذشته مشکل فنی آن برطرف شد. پیگیری خبرنگاران حاکی از آن بود که هیچ مقام مسوولی در وزات صنعت، معدن و تجارت حاضر به پاسخگویی در این مورد نیست و تنها راه پاسخگویی به سوالات پیش‌‌آمده، اطلاعیه‌های این وزارتخانه است. سرپرست معاونت IT وزارت صنعت، معدن و تجارت نیز در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» اعلام کرد که اجازه مصاحبه ندارد.

در این میان، روز گذشته وزارت صنعت، معدن و تجارت با صدور اطلاعیه شماره ۲ راهکار جدید استعلام از تعلق گرفتن سبد کالا و ثبت درخواست افرادی را که مشمول دریافت سبد هستند، ولی پاسخ مثبت از سامانه دریافت نکرده‌اند، اعلام کرد. در این اطلاعیه آمده است: سرپرستان خانواری که خود را مشمول دریافت سبد کالا می‌دانند، می‌توانند با شماره‌گیری#۷۹۹* و ثبت کد ملی خود از تخصیص سهمیه سبد کالا مطلع شوند. در ادامه همین شماره‌گیری، افراد در صورتی که موفق به دریافت پاسخ مثبت نشده‌اند، می‌توانند درخواست پیگیری خود را به منظور بررسی بیشتر و اعلام نتیجه ثبت کنند.

تغییرات جامعه هدف جدی است؟

پس از اینکه وزارت صنعت این اطلاعیه را منتشر کرد، این سوال در بین مردم ایجاد شد که چرا یکباره این تغییر در جامعه هدف رخ داد؛ زیرا قرار بود این سبد در بین جامعه هدف ۵/۱۴میلیون نفری توزیع شود، ولی در حال حاضر به نظر می‌رسد این رقم به کمتر از ۱۰میلیون نفر رسیده است. البته این به معنی اشتباه بودن اطلاعیه وزارت صنعت، معدن و تجارت نیست، بلکه همه به دنبال دلیل این تغییر بین کارمندان و کارگران هستند. زمانی که دولت مصوبه ابتدایی سبد کالا را ابلاغ کرد، ابهامات زیادی در مورد تعداد کارگران مشمول مطرح و چرایی‌های زیادی در مورد جامعه هدف کارگری اعلام شد که به نتیجه‌ای نرسید. این در حالی است که بازنشستگان تامین اجتماعی نیز از دریافت این سبد بازمانده‌اند. اغلب جامعه خبرنگاران نیز که قرار بود در جامعه هدف این سبد کالایی باشند، مشمول دریافت نشده‌اند.

در این میان برخی از کارشناسان معتقدند به دلیل اینکه دولت وعده داده بود که تا ۱۵ بهمن ماه این سبد کالایی را میان مردم توزیع کند، می‌خواهد به نوعی این حرکت را آغاز کرده باشد؛ اما اینکه تعداد مشمولان چقدر باشد و چه تعداد از مردم شامل دریافت این سبد کالایی می‌شوند، چندان در مرحله اول مهم نیست تا دولت در سبد بعدی شاید آنها را پوشش دهد.

نکته قابل توجه دیگر به اعتبار این طرح برمی‌گردد؛ پیش از این اعتبار ۱۵۰۰میلیارد تومانی برای دو سبد کالایی اعلام شده و گفته شده بود که ۷۵۰میلیارد تومان مورد نیاز سبد اول که برای ۱۵میلیون نفر پیش‌بینی شده، به طور کامل به وزارت صنعت، معدن و تجارت تحویل داده شده است.

این در حالی است که بنا بر گزارش‌های مرکز آمار در کشور ۱۹میلیون و ۷۴۳هزار خانوار وجود دارد و در صورتی که ۱۰میلیون سرپرست خانوار سبد کالایی دریافت کرده باشند، به نیمی از خانوارهای کل کشور سبد کالایی اختصاص پیدا کرده است. به نظر می‌رسد اعلام خط حقوقی ۵۰۰ هزار تومان باعث ریزش ۵ میلیون سرپرست خانوار شده است.