بریکس و معمای دلارزدایی

یکی از امتیازات قابل‌‌‌توجه در عزم چین برای گسترش عضویت فعلی در بریکس این است که بر اصل باز بودن بریکس به‌‌‌عنوان یک بلوک، از جمله هسته‌‌ اصلی آن، دوباره تاکید کند. این گسترش عضویت احتمالا با اشکال دیگر همکاری با اقتصادهای درحال‌‌‌توسعه زیر چتر چارچوب «بریکس‌پلاس» نیز تکمیل خواهد شد. به‌‌‌طور خاص، گزینه‌‌ ایجاد «حلقه‌‌ دوستان» یا «مشارکت‌جویان منظم» که وضعیت ناظر دارند در اجلاس‌‌‌های «بریکس‌پلاس» وجود دارد. یکی دیگر از مسیرهای مهم در روند توسعه‌‌ بریکس، گسترش عضویت در «بانک توسعه‌‌ جدید» (NDB) است. نیاز به اعطای اولویت به اقتصادهای آفریقایی، به‌‌‌ویژه اقتصادهای بزرگ محصور در خشکی (مانند اتیوپی) که به ارتباطات زیرساختی بیشتری نیاز دارند، وجود خواهد داشت.

«دستور کار سبز» و همچنین «توسعه‌‌ دیجیتال» نیز باید در دستور کار این موسسه‌‌ توسعه‌‌ کلیدی بریکس باشد. از نظر نامزدهای احتمالی برای توسعه، دو اقتصاد از نظر نقش منطقه‌‌‌ای و نقش آینده‌‌‌نگر خود در اقتصاد جهانی برجسته هستند: اندونزی در جنوب شرق آسیا و عربستان‌سعودی در خاورمیانه. این دو اقتصاد همچنین بازیگران پیشرو در بلوک‌‌‌های منطقه‌‌‌ای مربوط به خود هستند: اندونزی در انجمن کشورهای جنوب شرق آسیا (آسه‌آن) و عربستان‌سعودی در شورای همکاری خلیج‌‌‌فارس. عربستان‌سعودی، بازیگر کلیدی در فضای انرژی جهانی برای دهه‌‌‌های آینده است. اندونزی، اما یکی از بزرگ‌ترین اقتصادهای درحال‌‌‌توسعه از نظر تولید ناخالص داخلی و جمعیت در چند دهه‌‌ آینده است. بااین‌‌‌حال، این دو کشور پیش‌‌‌شرط‌‌‌هایی دارند و بعید است به این زودی‌‌‌ها عضویت بریکس را بپذیرند.

یکی از دستورکارهای مهم بریکس، دلارزدایی و مقابله با هژمونی دلار است و ازآنجاکه اندونزی و عربستان به ارتباط با غرب نیاز دارند، عضویت در بریکس ممکن است برای آنها محدودیت باشد. بنابراین «تحفظ» پیشه کرده‌‌‌اند. یکی دیگر از جنبه‌‌‌های مهم اجلاس سران بریکس در سال ۲۰۲۳، همکاری نزدیک‌‌‌تر بین بریکس و قاره‌‌ آفریقاست. جدا از تعداد زیادی از اقتصادهای آفریقایی که در این اجلاس شرکت می‌کنند، نیاز به هدایت این همکاری در مسیرهای عمل‌‌‌گرایانه وجود خواهد داشت. مهم‌تر از همه، اقتصادهای بریکس باید از تلاش‌‌‌های آفریقا در راه‌‌‌اندازی منطقه‌‌ تجارت آزاد قاره‌‌ آفریقا حمایت کنند و بهترین راه برای انجام این کار، کاهش تعرفه‌‌‌های وارداتی در اعضای اصلی بریکس برای کشورهای آفریقایی است.

موضوعات مهم دیگری نیز در اجلاس بریکس موردبحث بود؛ از جمله موضوع ایجاد ارز جهانی جدید. در حالی که بعید است چنین ارزی در طول سال‌جاری مجال ظهور یابد، تبادل‌‌‌نظر بین رهبران بریکس احتمالا زمینه را برای پیشرفت تدریجی استفاده از ارزهای ملی و مکانیزم‌‌‌های پرداخت جایگزین فراهم می‌کند. این تحولات همراه با گردش مالی بیشتر تجاری و سرمایه‌گذاری در میان اقتصادهای بریکس‌پلاس، پایه‌‌ قوی‌‌‌تری برای راه‌‌‌اندازی ارز مشترک بریکس فراهم می‌کند. اقتصادهای بریکس، در حالی که با ایجاد چارچوب‌‌‌ها و بسترهای جدید پیش می‌‌‌روند، از نهادهای چندجانبه مانند سازمان تجارت جهانی نیز حمایت خواهند کرد. تاکید بر چندجانبه‌گرایی که در هسته‌‌ اصول بریکس قرار دارد، سیگنالی حیاتی برای جامعه‌‌ جهانی در مورد الگوی توسعه‌‌‌ای خواهد بود که قرار است توسط بریکس‌پلاس ارائه شود. در پایان، به نظر می‌رسد که بریکس اکنون به‌‌‌طور محکم در مسیر باز بودن و گسترش بیشتر است.

احتمالا مکان‌‌‌های توسعه‌‌‌ای جدیدی وجود دارند که توسط بریکس موردبررسی قرار می‌گیرند: یکی «ادغام ادغام‌‌‌ها» است که ترتیبات اصلی ادغام منطقه‌‌‌ای را که کشورهای بریکس در آن عضویت دارند، گرد هم می‌‌‌آورد. امکان دیگر، فرمت «بریکس‌پلاس» خواهد بود که به بلوک‌‌‌های منطقه‌‌‌ای و موسسات توسعه‌‌ منطقه‌‌‌ای با مشارکت اقتصادهای پیشرفته (مثلا مشارکت اقتصادی جامع منطقه‌‌‌ای و بانک توسعه‌‌ آسیایی) اجازه می‌دهد در بحث‌‌‌های اجلاس سران بریکس شرکت کنند. روند گسترش بریکس به‌‌‌طورجدی شروع‌‌‌ شده است و این مراحل جدید توسعه‌‌ «بریکس‌پلاس» ممکن است بسترهای جدیدی را برای تلاش جهانی‌‌‌سازی احیاشده فراهم کند که در مقایسه با الگوهای تک‌‌‌قطبی گذشته پایدارتر و فراگیرتر است.