اثر اندک نرخ سود منفی

زوئت داروِرس، پژوهشگر اقتصاد در دانشگاه کروِنیس مترجم: مجید اعزازی بسیاری انتظار داشتند که بانک مرکزی اروپا نرخ‌های بهره خود- هم نرخ ۲۵/۰ درصد بهره بین بانکی بانک مرکزی اروپا و هم نرخ سود صفر سپرده- را کاهش دهد. نرخ سود دومی احتمالا به یک نرخ سود منفی سپرده تبدیل خواهد شد؛ به این معنی که بانک‌ها احتمالا مجبور خواهند بود برای سپرده‌گذاری در بانک مرکزی سود بپردازند. نمودار یک، نشان می‌دهد که سپرده بانک‌ها در بانک مرکزی اروپا به طور پیوسته در حال کاهش است. افزون بر این، وقتی نرخ سود سپرده در اواسط سال ۲۰۱۲ به صفر کاهش یافت، بانک‌ها نیمی از سپرده‌های خود را با هدف کسب سود به بانک مرکزی منتقل کردند. از آنجا که بانک‌های کنونی می‌توانند ذخایر اضافی را در حساب‌های جاری خود در بانک مرکزی اروپا با نرخ صفر درصد نگه دارند. از این رو، نرخ سود منفی سپرده احتمالا با نرخ سود مشابه برای ذخایر اضافه - با هدف جلوگیری از تبدیل همه سپرده‌ها به ذخایر اضافه - نیز همراه خواهد بود. با توجه به عادی شدن بازارهای پول و جریمه عملیات تامین مالی مجدد در دوره‌ای طولانی‌تر از سه سال، حاصل جمع سپرده‌های بانک‌ها و ذخایر اضافه احتمالا به شرایط پیش از بحران خود بازگشت خواهد کرد.

شاید نرخ سود منفی سپرده حتی پرداخت جریمه عملیات تامین مالی مجدد در دوره‌ای طولانی تر از سه سال را سرعت بخشد. از این رو، اثر مستقیم نرخ سود منفی، بر حسب تغییر مشوق‌های نگهداری سپرده‌ها و ذخایر اضافی احتمالا بسیار حداقلی خواهد بود.

به دلیل نوسان شدید داده‌های روزانه، ما از میانگین ۳۰ روزه استفاده می‌کنیم. بانک مرکزی دانمارک یک نرخ سود منفی را از جولای ۲۰۱۲ تا آوریل ۲۰۱۴ اتخاذ کرد. هدف اصلی نرخ سود منفی سپرده دانمارک معکوس کردن افزایش بهای نرخ مبادله‌ای کرون بود. بانک مرکزی اروپا اما هدف متفاوتی دارد: افزایش تورم و انتظارات تورمی. پس از اعمال نرخ سود منفی سپرده در دانمارک، نرخ برابری کرون دانمارک در برابر یورو از ۴۳/۷ به ۴۶/۷ کاهش یافت. هر چند، مدارک دانمارک نشان می‌دهد که این کاهش نرخ نه به تغییر در نرخ‌های سود خرد منجر شد و نه به افزایش وام دهی بانک‌ها. این یافته‌ها و مقدار اندک و در حال کاهش سپرده‌ها در بانک مرکزی اروپا (نمودار یک) نشان می‌دهد که نرخ سود منفی سپرده بانک مرکزی اروپا نرخ‌های سود خرد و وام دهی بانک در منطقه یورو را تغییر می‌دهد. در بهترین حالت، این مساله می‌تواند مقدار اندکی نرخ مبادله یورو را تضعیف کند؛ اما یک تغییر کوچک در این نرخ مبادله احتمالا اثری بزرگ روی تورم نخواهد داشت. چالش اصلی این است که شورای حکام بانک مرکزی اروپا پس از وضع نرخ سود منفی سپرده، چه اقدامی را انجام خواهد داد؟ مهم‌تر اینکه آیا ارتباطات آقای ماریو دراگی، رئیس بانک مرکزی اروپا راه را برای اقدام‌های بیشتر مانند خرید دارایی‌ها باز می‌کند.

اثر اندک نرخ سود منفی