تروریست‌های سرمایه‌دار
نویسندگان: خوآن سی. زاراته و توماس ام. ساندرسون منبع: نیویورک تایمز مترجم: رفیعه هراتی در نزدیکی مرز باب‌السلام نزدیک به شهر کیلیس ترکیه، کافه محقری هست که پرفروش‌ترین کالای آن در منو نوشته نشده است. این کافه آخرین ایستگاه مردان افراطی اروپایی یا اهل آفریقای جنوبی است که قصد دارند از سهل‌انگاری مرزبانان ترکیه استفاده‌کننده و به خاک سوریه وارد شوند. آنها در اینجا پاسپورت‌هایشان را با پول نقد معاوضه می‌کنند. در ماه ژانویه یک پاسپورت بلژیکی به قیمت ۸ هزار دلار به فروش می‌رسید. خریدار با داشتن این پاسپورت می‌تواند به اروپا نقل مکان کند یا بدون ویزا به ایالات متحده سفر کند. عکس‌های جدید پاسپورت‌ها در جایگاه پارک به پاسپورت‌ها چسبانده می‌شود.
نیم قاره آن طرف‌تر، در کویت، یک روز عصر در ماه مارس یک شورولت کاپرایس کلاسیک مدل ۱۹۸۲ که قرار بود به مزایده گذاشته شود، روی فرشی بیرون از چادر پارک شده بود. درون چادر از شرکت‌کنندگان در مزایده خواسته شد با«کمک‌های انسان‌دوستانه» از رنج مردم سوریه بکاهند. شکی نیست به محض اینکه پول آنها وارد سوریه شود، تصمیم گرفته می‌شود از این پول برای خرید دارو برای کودکان استفاده شود یا برای خرید سلاح کشنده.
در تاریخ ۱۰ ژوئن، دولت اسلامی عراق و شام یا داعش، موصل دومین شهر بزرگ عراق را تصرف کرد. داعش با کشتن افسران پلیس و سربازان بخت‌برگشته، زندان‌ها و خزانه بانک‌ها را خالی کرد. در بزرگ‌ترین سرقت بانک در تاریخ معاصر، داعش بیش از ۴۰۰ میلیون دلار پول نقد دزدید. اکنون داعش لبریز از پول، منابع(و همچنین قلمرو) قابلیت تبدیل شدن به قطب جنبش جهانی تروریسم در قلب خاورمیانه را داراست. این در شرایطی است که هیچ چترباز خزانه‌داری‌ای وجود ندارد تا برای ضبط این پول فرستاده شود یا هیچ‌گونه قوانین بانکی که داعش را از خرج این پول بازدارد، تدوین نشده است.
این سه اپیزود منعکس‌کننده مشکل عمیق ایالات متحده و متحدان آن است که طی سال‌ها شکل گرفته است. کمپین توقیف و برچیدن بودجه تروریسم پس از یازده سپتامبر جای خود را به یک واقعیت جدید داده است. گرچه درگیری‌های سوریه و عراق شبکه‌های قدیمی تامین بودجه تروریست‌ها را احیا کرده است، اما جنبش‌های تروریستی الهام گرفته از القاعده آموخته‌اند که از طرق محلی میلیون‌ها دلار پول به دست آورند. اکنون بودجه تروریسم هم به‌طور محلی و به‌طور جهانی تامین می‌شود.
هر روز اهداکنندگان و شهروندان از نقاط مختلف جهان به سمت موثرترین گروه‌های مخالف دولت سوریه، یعنی گروه‌های وابسته به القاعده و داعش پول سرازیر می‌کنند. این گروه‌ها هوشمندانه متوجه شده‌اند که باید ستیزه‌جویی خود را با خدمات خیریه مرتبط کنند. این کار تفکیک بودجه برای کاستن از رنج‌های پناهندگان سوری و حمایت از تروریسم را دشوار می‌کند.
علاوه بر این، جریان درآمد جهانی، شبکه‌های تروریستی در سود بردن از فرصت‌های پولسازی محلی ماهرتر شده‌اند. در شمال آفریقا القاعده در مغرب اسلامی بازار آدم‌ربایی و قاچاق به راه انداخته و ده‌ها میلیون درآمد دارد. این پول‌ها صرف خرید سلاح برای حمله به نیروهای مالیایی و فرانسوی و آموزش گروه بوکوحرام می‌شود. گروه بوکوحرام خود در غرب آفریقا برای کسب درآمد دست به گروگان‌گیری می‌زند.
شبکه‌های طالبان در افغانستان و پاکستان نیز عملیات قاچاق و آدم‌ربایی انجام می‌دهند و همچنین از تجارت هروئین سود می‌کنند. جنبش الشباب در سومالی سیستم پولشویی مبتنی‌بر تجارت را ازطریق صادرات زغال‌چوب و واردات شکر به وجود آورده و همچنین در مناطق تحت کنترل خود مالیات وضع کرده است.
داعش در روزهای اولیه عمر خود از خرده جنایت‌ها، سرقت بانک و قاچاق نفت پول فراوانی به دست آورد؛ اما امروز با توجه به اینکه قلمروی تحت کنترل آن در سوریه و عراق رو به افزایش است، اقتصاد جنگ به وجود آورده است. تروریست‌های داعش کنترل انبارهای غله و تاسیسات نفتی را به دست گرفته‌اند و از کسب‌و‌کارها «مالیات» اخاذی می‌کنند و دارایی‌ها و تجهیزات دولتی را می‌فروشند. این مساله یک مدل شبه‌نظامی سودده به وجود آورده است که در کالبد شورشیان سراسر جهان حیات می‌دمد.
داعش همچنین در استفاده از تکنولوژی و رسانه‌های اجتماعی برای اطلاع‌رسانی و دستیابی به اهداکنندگان فردی پیشتاز است. درخواست برای کمک مالی
(یا سرمایه‌گذاری) توییت می‌شود و پول ازطریق اینترنت جمع‌آوری و فرستاده می‌شود، سپس به‌شکل بسته‌های پول نقد به مناطق جنگی ارسال می‌شود. نشریه النبا متعلق به داعش اهداکنندگان را درجریان پیشرفت‌های عملیات قرار می‌دهد و صفحات توییتر با آمار تلفات و تصاویر تجهیزات و قلمروهای تحت کنترل درآمده به روز رسانی می‌شوند.
اگر بخواهیم این جریان‌های تامین بودجه جهانی و محلی را متوقف کنیم، باید کمپین علیه تامین مالی تروریسم را احیا کنیم. این کار نیازمند خلاقیت برای آغاز عملیات علیه شبکه‌هایی است که اکنون از داعش و گروه‌های وابسته به القاعده حمایت می‌کنند و همچنین نیازمند مشارکت مجریان قوانین محلی، مقامات گمرکی و قانونگذاران است. باید مرزها را برای جلوگیری از عبور انتقال‌دهندگان پول تقویت کنیم و باید گام‌هایی درجهت اقدامات ضدفساد برداشته شود تا اطمینان حاصل شود این گروه‌ها نمی‌توانند مجوز عبور خریداری کنند. این کار نیز مستلزم بسیج تمایل سیاسی برای منزوی کردن اهداکنندگان بزرگ در مکان‌هایی مانند کویت و قطر، دلالان ترکیه‌ای که با این گروه‌ها تجارت می‌کنند و موسسات خیریه در منطقه و حتی کشورهایی است که تمایلی ندارند جریان سرمایه به گروه‌های تروریستی قطع شود. همچنین، سازمان‌های قانونی کمک‌رسانی در سوریه و منطقه باید خدمات اجتماعی جایگزینی برای پناه‌جویان ایجاد کنند.
اما نمی‌توان منابع مالی گروهی مانند داعش را بدون بیرون راندن آن از مناطق تحت کنترلش قطع کرد. این کار نیز نیازمند کمپین ضدتروریسم گسترده‌تری است. این کار در گذشته انجام شده است، طی هجوم به عراق در سال ۲۰۰۷ و زمانی که نیروهای کنیا در سال ۲۰۱۲ گروه الشباب را از بندر کیسمایو در سومالی بیرون راندند. این اقدام لزوما نباید توسط نیروهای آمریکایی انجام شود، اما نیازمند آن است که نیروهای متحد آمریکا داعش را از منابع تحت کنترل و اقتصادی که اداره می‌کند، جدا کنند. متاسفانه، یک استراتژی روشن برای انجام این کار و همچنین رهبری آمریکا درمورد درگیری‌های سوریه و عراق وجود نداشته است. علاوه براین، درحال حاضر ظرفیت‌های اطلاعاتی و نظامی ایجادشده برای ردیابی و از میان بردن منابع مالی تروریسم را از دست داده‌ایم.
ممکن است گزینه‌ها و تمایل ما برای سرمایه‌گذاری در مبارزه علیه تروریسم محدود باشد، اما بدون پرداختن به همه ابعاد تهدید مالی، پیشرفت‌هایمان طی سال‌ها از بین خواهد رفت. اگر گروه‌هایی مانند داعش بتوانند خزانه‌هایشان را پر کنند و به تصرف قدرت استحکام بخشند، با برند جدید و بسیار خطرناکی از تروریسم جهانی رو به رو خواهیم شد که در سال‌های آتی ایالات متحده و متحدانش را تهدید می‌کند.
ارسال نظر