انرژی خورشیدی و بادی در اولویت

مهندس آرش نجفی نایب رئیس کمیسیون انرژی، نفت و محیط زیست اتاق بازرگانی ایران بسته پیشنهادی دولت برای خروج غیرتورمی از رکود در حوزه انرژی دارای دو جنبه است: جنبه اول نگاه مثبت و موثر دولت به مبحث بهینه‌سازی مصرف انرژی و تصمیم جدی برای ارتقای سطح کیفی مصرف انرژی در کشور است. لیکن از جنبه دیگر جای نقد جدی دارد که در کشوری که اقتصاد اصلی آن بر پایه انرژی و نفت است، ارائه طرح‌های بسیار متنوع و در عین حال سطحی جای تامل و گاهی دلسردی دارد. چرا که هنوز هم دیدگاه انتقال گاز و استفاده از آن برای گرمایش و مصارف خانگی به‌عنوان طرح صحیح در حال برنامه‌ریزی و توسعه برای مناطق روستایی در نظر گرفته می‌شود، در حالی‌که همان هزینه و سرمایه لوله‌گذاری و لوله‌کشی را می‌توان برای ایجاد تجهیزات و بهره‌برداری از انرژی‌های خورشیدی و بادی سرمایه‌گذاری کرد و ضمن بهره‌برداری بهتر از منابع، آلایندگی‌ها را کاهش و از منابع مواد خام نفتی در صنایع بهره برد. چرا که هم‌اکنون نیز در تامین گاز مشترکین دچار مشکل هستیم و در زمستان با قطع گاز صنایع، گاز مورد نیاز مشترکین مسکونی را تامین می‌کنیم و سیاست عنوان شده کاملا بر ضد صنایع است.

این در حالی است که دولت باید از محل فروش فرآورده‌های نفتی منابع حاصله را به‌عنوان سرمایه ملی و در حوزه ایجاد نیروگاه‌های خورشیدی روستایی و شهری سرمایه‌گذاری کند.

از سوی دیگر بهتر است دولت دلایل و اولویت‌های خود را در تبیین و تعیین طرح‌های لوله‌گذاری روشن‌تر و شفاف‌تر بیان کند. چرا‌که به نظر می‌رسد بهتر است که سرمایه‌های تعریف شده در این حوزه در بخش‌های صنعت و به منظور پایداری اقتصادی صنایع موجود و تحکیم ساختارهای عملیاتی و ایجاد اشتغال در این بخش تخصیص یابد. دولت باید با علم به اینکه در شبکه توزیع نیرو استهلاک زیادی وجود دارد به جای اینکه مباحث برقی کردن پمپ‌های چاه‌های کشاورزی را از محل شبکه توزیع برق مطرح کند روی مباحث تامین برق روستایی از محل نیروگاه‌های ترکیبی نیرو و حرارت (CHP) برنامه‌ریزی کند تا ضمن تامین گرمایش مورد نیاز روستاها و فضاهای کشاورزی برق مورد نیاز را نیز با حداقل استهلاک تامین کند. هرچند که این فرآیند می‌تواند به راحتی از طریق آبگرمکن‌های خورشیدی و سیستم‌های فتوولتائیک برای تامین برق در همه نقاط ایران با حداقل نیازهای زیربنایی ایجاد شود. در نهایت بسیاری از موارد پیشنهادی دولت محترم به‌نظر قابلیت و میزان اثرگذاری مناسب و شایسته‌ای را که باید داشته باشد، نخواهد داشت. چرا که یکی از فرآیندهای بسیار حائز اهمیت برای خروج از این رکود، ایجاد آیتم‌هایی همچون اشتغال، گردش مالی داخلی، کاهش واقعی مصرف انرژی و نهایتا جلوگیری از اتلاف انرژی است. لیکن در بخش عمده‌ای از طرح‌های عملیاتی دولت (به‌رغم اینکه نفی اهمیت و ضرورت آنها نمی‌شود) به نحوی وابستگی به خارج و محصولات خارجی داشته یا منابع مالی نقد را برای اجرایی شدن می‌طلبد. حال آنکه چنانچه ورود واقعی به بهینه‌سازی مصرف انرژی کنیم قطعا (قابل اثبات است) اشتغال بیش از ۵۰۰ هزار نفر را ظرف کمتر از یکسال آینده می‌توان به‌عنوان حداقل ارمغان این فرآیند شاهد بود. ضمن اینکه بخش قابل توجهی از صنایع را به حرکت درمی‌آورد و فرآیند آن در پایان طرح می‌تواند بیش از ۱۹۰ میلیون بشکه در سال را کاهش دهد.