چهار سیاست برای مسکن کم‌درآمدها

دکتر محمد آیینی استاد دانشگاه و متخصص اقتصاد‌شهر- مدیرعامل شهر جدید اندیشه برای تدوین سیاست درست تامین مسکن کم‌درآمدها، باید نگاهی همه جانبه به این موضوع و ضرورت آن داشت و در همه جوانب خط مشی مناسب را انتخاب کرد. به نظر من مهم‌ترین موضوعی که در این زمینه باید در ابتدا مورد توجه و تامل قرار بگیرد، عامل فرهنگ یا موضوع فرهنگ است.

باید دانست در ابتدای امر، دسترسی آسان به سرپناه و سقفی امن، اصل است نه اینکه مالکیت مسکن را اصل بدانیم. در واقع سیاست خود را باید بر این زمینه استوار کنیم که گروه‌های کم‌درآمد کشور بتوانند به آسانی به حداقل سرپناه و مسکن مورد نیاز خود دست پیدا کنند.

نکته مهم، شناسایی صحیح گروه‌های کم‌درآمد است که این کار باید به نهادهای عمومی و حمایتی مانند کمیته امداد، بنیاد مسکن و سازمان بهزیستی واگذار شود.

در حوزه اقتصاد بازار مسکن هم باید عرضه واحدهای مسکونی متناسب با سطح درآمدی اقشار متوسط و ضعیف افزایش یابد. این سیاست خود مستلزم اتخاذ سیاست‌های دیگر در حوزه قوانین، مقررات، تامین مالی و اجرایی است.

بر این مبنا دو راهکار اصولی پیشنهاد می‌شود.

در اولین راهکار، پیشنهاد می‌شود تولید و عرضه مسکن اجاره‌ای توسط بخش عمومی (شهرداری‌ها و بنیاد مسکن) و بخش خصوصی و مردم، متناسب با عرصه‌های مورد ساخت مورد تشویق موثر قرار بگیرد.

به‌عنوان راهکار دوم، دولت باید کلیه عملیات اجرایی را به سازندگان ذی صلاح غیر دولتی و مورد تایید ادارات راه و شهرسازی استان‌ها واگذار کند.

همچنین برای تامین بستر مناسب و هموار و تسریع در اجرا لازم است تمهیدات مناسب به شرح زیر به عمل آید:

*در مورد مقررات موجود به جز مقررات ملی ساختمان حداکثر مقررات‌زدایی صورت پذیرد.

*ستاد تامین مسکن کم‌درآمدها در سطح عالی، استانی و شهرستانی با حضور تمامی مقامات ذی‌ربط تشکیل و تصمیمات لازم‌الاجرا باشند.

*تسهیلات بانکی ترجیحی صرفا به سازندگان واحدهای اجاره‌ای تعلق گیرد.

*تمامی واحدهای اجاره داده شده به کم‌درآمدها شناسایی و معافیت مالیاتی ۱۰۰درصدی به همه آنها تعلق گیرد.

در خاتمه تاکید می‌کنم عمل به قانون ساماندهی و حمایت از تولید و عرضه مسکن و هدف‌گذاری معقول به لحاظ آمار کمی، می‌تواند در دوره دولت تدبیر و امید، مشکل مسکن کم‌درآمدها را به شدت تقلیل دهد.