حمید رضا آریان‌پور: سازمان کشورهای صادرکننده نفت چنان‌که پیش‌بینی می‌شد، با اعمال نفوذ ریاض، رای به عدم تغییر سطح تولید نفت‌خام این گروه داد. درحالی‌که اعضای اوپک چند سالی به نفت بشکه‌ای ۱۰۰ دلار عادت کرده بودند، عوامل مختلفی قیمت این کالای پایه بااهمیت را به زیر ۸۰ دلار سقوط داد تا با رسیدن خبر تصمیم اوپک، پایین‌ترین قیمت‌ها در ۵ سال گذشته هم تجربه شود.یکی از مهم‌ترین عوامل سقوط نفت، تقویت دلار آمریکا است، اما پیش از آن شکل گرفتن مازاد تولید، نفت را با دردسر روبه‌رو کرده بود. فناوری‌های جدید و روند رشد قیمت نفت، باعث فعال شدن میدان‌های نفتی نامرسوم از قبیل نفت شیل، نفت ماسه و نفت اعماق دریا شد تا عرضه از تقاضا فزونی بگیرد و این کالای استراتژیک با افت قیمتی روبه‌رو شود. وضعیت نابسامان اقتصاد جهان نیز باعث عدم رونق معاملات بازار نفت شد تا دلار آخرین عامل فشار باشد. در این میان، اختلاف‌های ژئوپلیتیک عربستان با ایران هم به ضرر نفت عمل کرد. عربستان برای فشار بر ایران- و گویا این اواخر در جهت کمک به آمریکا برای فشار بر روسیه- ظرف چند سال به‌گونه قابل‌ملاحظه‌ای بر تولید خود افزود و از چند ماه مانده به آخرین نشست اوپک تلاش برای عدم افزایش تولید نفت این سازمان را شروع کرد. اختلاف میان ریاض و اعضایی مانند ونزوئلا بالا گرفت، اما رای نهایی با توجه به وجود متحدان خلیج‌فارسی ریاض، همسو با خواسته‌های عربستان رقم خورد. با این حال سعودی‌ها دلیل دیگری نیز برای این رفتار دارند. برخی بر این باورند که عربستان با کاهش ندادن تولید اوپک و در واقع کاهش قیمت نفت، تلاش می‌کند استخراج نفت را از ذخایر غیرمرسوم غیراقتصادی کند تا سهم اوپک و در نتیجه این کشور و متحدان منطقه ای اش در بازار جهانی حفظ شود. اجلاس اوپک را مهم‌ترین نشست این گروه نفتی در هزاره جدید می‌دانستند و با آنچه شرحش رفت، آشکار است که سخن گفتن از این اهمیت منطقی است. اما صنعت نفت جهان با هزاره پیشین تفاوت‌هایی عمده کرده است. دیگر نه اوپک آن سازمان تعیین کننده سابق است، نه اعضای آن قادر به اتحاد استراتژیک. به این موضوعات باید افزوده شدن منابع جدید نفتی را اضافه کرد. در این گیرودار، بحث تغییرات آب و هوایی که در هزاره سوم میلادی بیشتر از هر زمانی در تاریخ جدی شده، پای نفت و تولیدکنندگان آن را وسط کشیده است. آیا نشست اخیر اوپک نشانه پایان این سازمان یا دست کم تثبیت

کم قدرت ماندن آن است؟ آیا امکان حل اختلافات درون این گروه وجود دارد؟ آیا اوپک به الزامات سازمان ملل در رابطه با تغییرات آب و هوایی متعهد خواهد بود؟ آیا اوپک توان پیروزی در جنگ با صنعت نفت آمریکا را دارد؟ اصولا چه آینده‌ای را برای صنعت نفتی که هم کشورهای اوپک و هم قدرت‌های نفتی دیگر را همزمان با کشف منابع جدید و بحران‌های اقلیمی و جوی دارد، می‌توان تصور کرد؟