اوپک فعلا «درد» می‌کشد

ویلیام واتس گزارشگر مارکت واچ برای بسیاری از آمریکایی‌ها، ناتوانی اوپک در تصمیم‌گیری در زمان سقوط قیمت‌های نفت دلیلی برای خوشی کردن است. خوب فعلا از بنزین ارزان لذت ببرید، اما خیلی هم سرخوش نشوید! گرچه سقوط قیمت نفت نشانه‌ای از «درد» اعضای این کارتل در آینده نزدیک است، اما تصمیم آنها مبنی بر عدم تغییر سطح تولید ممکن است نمادی از یک استراتژی هوشمندانه درازمدت باشد. جیمز ویلیامز، کارشناس کارکشته این صنعت در WTRG Economics به این سوال پاسخ می‌دهد که وزرای نفت اوپک چرا چنین تصمیمی گرفتند. او می‌گوید: «سوال این است: آیا من حاضرم قیمت‌های پایین نفت را برای دوره‌ای تحمل کنم، اقتصادم را بهبود ببخشم و مشتریانم را افزایش دهم و همزمان تولید نفت ایالات‌متحده را کم کنم یا می‌خواهم امروز جیب هایم پر از پول باشد، در حالی که از دست رفتن سهم من در بازار قطعی است؟»

تصور اینکه اوپک بی‌دندان است، نادرست است. تحلیلگران معتقدند که اگر این کارتل به توافق می‌رسید که تولید را به‌صورت اساسی کاهش دهد، قیمت نفت به بشکه‌ای ۱۰۰ دلار بازمی‌گشت. در دیدگاه ویلیامز، این وضعیت یادآور پیامدهای شوک نفتی سال‌های ۷۹-۱۹۷۸ است که پس از انقلاب ایران و آغاز جنگ ایران و عراق شکل گرفت. عربستان آن موقع معتقد بود که رسیدن قیمت‌ها به اوج خود از میزان تقاضا خواهد کاست.

افزایش قیمت‌ها علاوه‌بر به چالش کشیدن رشد اقتصادی جهان، اکتشاف نفت بیشتر را تشویق کرد. نفت بیشتری از دریای شمال، روسیه، آلاسکا و دیگر جاها بیرون کشیده شد. همزمان، مصرف نفت ایالات متحده بین سال‌های ۱۹۷۸ و ۱۹۸۳، ۱۹ درصد سقوط کرد. مصرف ایالات متحده بعد در سال ۱۹۹۸ بود که به سطح سال ۱۹۷۸ بازگشت.

پس اگر قیمت‌ها به سطح بشکه‌ای ۱۰۰ دلار بازمی‌گشت، اوپک شاهد کاهش سهم خود در بازار بود. انقلاب شیل باعث صعود تولید ایالات متحده شده و در چند سال گذشته هر سال حدود یک میلیون بشکه به تولید روزانه آمریکا افزوده است. رشد تولید آمریکا حالا با رشد تقاضای آن برابر است.

در حالی‌که تحلیلگران بحث می‌کنند که این درد کجا به تولیدکنندگان نفت شیل آمریکا خواهد رسید، ویلیامز تاکید می‌کند که تولید نفت از چاه‌های شیل در مقایسه با نفت اعماق دریا و دیگر انواع تولید به سرعت در حال کاهش است. این به آن معنا است که یک دوره نفت ارزان باید به تضمین ابقا یا حتی افزایش سهم اوپک در بازار در درازمدت کمک کند. گرگ پاردی، تحلیلگر انرژی در موسسه «کپیتال مارکتس» متذکر می‌شود که درواقع تقاضا برای نفت برخلاف سه دوره افت قبلی، هم‌اکنون در حال سقوط نیست.

بنابراین، اگر تقاضا همچنان در حال رشد باشد، سوال این است که اوپک درباره وفور فعلی چه باید بکند؟ واضح است که عربستان سعودی می‌خواهد کشورهای غیراوپک بخشی از کاهش تولید را برعهده بگیرند. ویلیام فدرستون، استراتژیست نفت و گاز در «یو بی اس» می‌گوید: «بازارها حالا چشمان خود را به آمریکا خواهند دوخت و انتظار دارند که آنها با کاهش عرضه، کفی را برای این قیمت‌های پایین تعیین کنند.»

کشورهای عضو اوپک به نفت ۱۰۰ دلاری عادت کرده‌اند. بیشتر آنها به نفت گران‌تر برای توازن بودجه خود نیاز دارند. برخی کشورها مانند ونزوئلا در برابر ناآرامی‌های سیاسی و اجتماعی آسیب پذیرتر هستند.

فدرستون تخمین می‌زند که کاهش هزینه سرمایه در صنعت نفت آمریکا تا میانه‌های سال ۲۰۱۵ باعث کاهش رشد عرضه نخواهد شد. او برآورد می‌کند که کاهش ۱۵ درصدی تولید ایالات متحده، تولید روزانه را در سال ۲۰۱۶ به ۵۰۰ هزار بشکه خواهد رساند. اوپک مدتی درد خواهد کشید، اما فعلا چشمک نمی‌زند!