تغییر نگاه به آموزش

سید مجید مجیدی کارشناس آموزش در نظام آموزش و پرورش تمامی کشورها مشکلاتی به چشم می‌خورد. البته نوع مشکلات آنها با ما متفاوت است و برای حل مشکلات آموزشی خودمان باید راه‌حل متناسب با فرهنگ و سیاست کشور ارائه دهیم. اولین اولویت برای رسیدن به راه‌حل پایدار مستلزم پذیرفتن مشکلات مربوط به نظام آموزش و پرورش کشور است و برای حل این مشکلات مسوولان مرتبط باید عزم و اراده‌ای قاطع برای حل مسائل موجود داشته باشند. جامعه ما در این سال‌ها در همه عرصه‌های خود دستخوش تغییرات متعددی بوده و بی‌شک آموزش و پرورش ما هم نیازمند تغییرات است که باید لحاظ شود.

مشکلات مدیریتی

در سطح کلان، تصمیم‌گیران و سیاست‌گذاران به دلیل عدم آگاهی یا سلیقه‌ای عمل کردن و همچنین نبود قوانین صحیح آموزشی، سیاست واحدی را دنبال نمی‌کنند، از دیگر دلایل ناکارمدی مدیران آموزشگاه‌های کشور، عمر مدیریتی کم و تغییرات فراوان در کتب درسی و محتویات آموزشی آن است. البته تغییرات در محتوای کتب درسی تا حدودی موفق و لازم بوده زیرا نتایج مطالعات نشان می‌دهد که دانش‌آموزان دهه ۸۰ خزانه لغات‌شان نسبت به گذشته گسترده‌تر شده است. اما با توجه به زمان بررسی محدود و کارشناسی کم در زمینه کتاب‌ها، نتیجه مورد انتظار حاصل نشده است. البته مدرسان به علت به روز نبودن به دلایلی همچون سیاست ناصحیح در آموزش معلمان و گزینش آنها کارآیی لازم را ندارند. مشکلات معیشتی معلمان، زمان کافی برای مطالعه و به روز شدن آنها باقی نمی‌گذارد، همین امر مزید بر علت شده است. به کارگیری نیروهای بازنشسته و آزاد در مدارس الزامی را برای گذراندن دوره‌های دانش‌افزایی ایجاد نمی‌کند چرا که عمل نکردن آموزش‌و پرورش به تعهداتش برای نیروهای آزاد و بازنشستگان آنها را از انگیزه لازم بازداشته است و نیروهای رسمی هم اکثرا تخصص لازم جهت به‌کارگیری تکنولوژی آموزشی لازم را نداشته و ندارند. بها ندادن و نگاه ناصحیح به مساله آموزش و پرورش و دید مصرفی به مسائل آموزشی و از همه مهم‌تر نگاه سودآور و در اولویت قرار ندادن این وزارتخانه درکشور ما از گرفتاری‌های عمده نظام آموزشی ما است. حمایت نکردن دولت از مدارس دولتی و خصوصی به دلیل سودده نبودن و همچنین مشکلات استیجاری بودن مدارس و بالا بودن هزینه‌های آموزشی باعث مشکلات عدیده‌ای در عملکرد مراکز آموزشی شده است. هزینه دریافتی از خانواده‌ها هزینه جانبی این مراکز را پوشش نمی‌دهد. این عوامل باعث می‌شود انتظارات سودآوری سرمایه‌گذاران این مراکز آموزشی به هیچ عنوان برآورده نشود و سرمایه‌گذاران این بخش را دلسرد ‌کند. از این رو نیاز به حمایت دولتی بیش از پیش به این مراکز احساس می‌شود.

مشکلات آموزشی

مشکلات در آموزش و پرورش را می‌توان بیشتر مربوط به برنامه‌ریزی آموزشی، محتوای کتب درسی و همین‌طور شیوه و روش‌های تدریس مدرسان دانست.

از مشکلات نظام تعلیم و تربیت ما این است که دانش‌آموزان را به هیچ وجه برای فعالیت‌های گروهی آماده نمی‌کند و برعکس دانش‌آموزان به دنبال رشد فردی هستند؛ شاید گواه این امر موفقیت ورزشکاران ما در ورزش‌های انفرادی است که مطمئنا بیشتر از ورزش‌های گروهی است. در پایان لازم به ذکر است که تغییراتی که در مقطع ابتدایی به‌وجود آمده از توصیفی کردن و حذف نمرات تا تغییر دادن کتاب‌های درسی و تبدیل مقطع ابتدایی به دو دوره سه ساله اول و دوم است که نوید تغییرات سودمند و صحیحی است که مطمئنا برای تاثیرگذار بودن، باید این روند ادامه یابد.