نقش بنگاه‌های کوچک در پسا برجام

عباس آرگون

عضو هیات نمایندگان اتاق تهران

ایجاد و توسعه کسب وکارهای کوچک به جهت تاثیرگذاری بالایی که در اقتصاد دارد به‌عنوان یکی از ارکان و رموز رشد و توسعه اقتصادی هر کشوری محسوب می‌شود. این واحدها دارای مزیت‌های فراوانی از قبیل ایجاد ارزش افزوده بالا، کارآفرینی و اشتغال‌زایی موثر و سریع، افزایش درآمد، انعطاف‌پذیری برای پاسخگویی به تنوع‌طلبی مصرف‌کنندگان و دارای بهره‌وری بیشتر نسبت به بنگاه‌های بزرگ و راه‌اندازی این بنگاه‌ها را می‌توان با سرمایه کم و بدون نیاز به نیروی انسانی با تخصص بالا انجام داد. با توجه به اینکه یکی از ارزان‌ترین راه‌ها برای ایجاد اشتغال در کشور ایجاد و توسعه صنایع کوچک است، می‌توان با حمایت از این صنایع علاوه‌بر ایجاد اشتغال و رفع معضل بیکاری، چرخه اقتصاد و تولید درکشور را رونق بخشید. صنایع کوچک و متوسط با تامین خدمات مورد نیاز صنایع مادر زنجیره تولید را تکمیل کرده و در افزایش ارزش، نقش آفرینی می‌کنند.

بنابراین می‌توان با رفع موانع پیش روی بنگاه‌های کوچک و متوسط و بهبود فضای کسب‌و‌کار باعث افزایش ارزش افزوده و رشد و توسعه اقتصادی شد.بنگاه‌های کوچک و متوسط طی سال‌های گذشته با مسائل متعددی دست و پنجه نرم کرده‌اند که یکی از مهم‌ترین آنها کمبود نقدینگی و منابع مالی است که به‌عنوان شاخص‌ترین مشکل بر سر راه کسب‌و‌کارهای کوچک بوده و باعث ورشکستگی بسیاری از این بنگاه‌ها شده و همچنین ضعف نهادهای خدماتی و پشتیبان کسب‌و‌کار، عدم دستیابی به مقیاس‌های مناسب تولید، رکود حاکم بر اقتصاد، فقدان تمرکز جغرافیایی واحدهای همگن و عدم توجه به شکل‌گیری خوشه‌های صنعتی، عدم حمایت‌های مالیاتی و بیمه‌ای، بازاریابی و فروش نامناسب و محیط کسب‌و‌کار نامساعد، از دیگر مسائلی است که این بنگاه‌ها با آن روبه‌رو هستند. در برنامه ششم توسعه اقتصادی کشور به منظور تقویت و توسعه کارآفرینی وتامین مالی کسب‌و‌کارهای کوچک، تاسیس بانک دولتی کسب‌و‌کار کوچک دیده شده است که با تشکیل بانک، تامین مالی صنایع کوچک آسان‌تر شده و موجب رونق این صنایع می‌شود.

بانک کسب‌و‌کارهای کوچک اگر بر اساس ضوابط و سازوکارهای متناسب برای اعطای تسهیلات به بنگاه‌های کوچک و متوسط تشکیل شود، می‌تواند خلأ تامین مالی را که بزرگ‌ترین مشکل بنگاه‌های کوچک و متوسط در شرایط حاضر است، رفع کند و در این خصوص به جهت مشکلات دولت ناشی از افت درآمدهای نفتی، رکود اقتصادی و کاهش سایر منابع درآمدی و بدهی دولت به بخش‌های مختلف باید از منابع موجود این بانک استفاده بهینه صورت گیرد و ابتدا با تامین منابع مالی نسبت به احیا و توانمندسازی و اصلاح بنگاه‌های موجود که طی سال‌های طولانی شکل گرفته و جزئی از سرمایه‌های کشور هستند، اقدام سپس نسبت به حمایت از ایجاد بنگاه‌های جدیدالتاسیس در راستای برنامه‌های توسعه اقتصادی کشور مبادرت کرد و در این زمینه نظارت‌های لازم برای به‌کارگیری منابع مالی در بنگاه‌ها صورت پذیرد و از صرف این منابع برای فعالیت‌های غیرمولد و واسطه‌گری پیشگیری به عمل آید.در شرایط حاضر با توجه به پیش‌بینی‌های انجام شده در مورد رشد اقتصادی کشور در سال‌های آتی ناشی از اجرای برجام و رفع تحریم‌ها، میزان تاثیرگذاری بانک کسب‌و‌کارهای کوچک به جهت ظرفیت‌های موجود، تنوع و گستردگی صنایع کوچک و متوسط درسطح کشور و با برخورداری از ساختاری چابک با بهره‌وری بالا و سرمایه لازم و متناسب با نیاز حداقلی تامین مالی برای توانمندسازی و گسترش بنگاه‌های کوچک و متوسط، با نرخ‌های معقول تسهیلات می‌تواند نقش بسیار اساسی و اثرگذاری قابل توجهی در توسعه این بنگاه‌ها و توسعه اقتصادی کشور داشته باشد.