اخبار باشگاه اقتصاددانان - روزنامه شماره ۵۹۵۱

• سال سوزان ۱۴۰۳

  سال‌هاست که موضوع خشکسالی و بحران آب در کشور مورد بحث بوده و این موضوع تا آنجا پیش رفته است که برخی، آینده ایران را کشوری بدون امکان سکونت تصور می‌کنند. اما آیا واقعا آنچه با آن مواجه هستیم چاره‌ای ندارد؟ بسیاری از کارشناسان بر این باورند که ایران با حدود حداقل ۱۰۰میلیاردمتر‌‌‌مکعب آب تجدید‌‌‌پذیر در سال از جمله ‌‌کشور‌‌‌های پرآب خاورمیانه است. اما روش‌های مدیریت منابع آب و مصرف در بسیاری از بخش‌‌‌ها، چالش‌‌‌های جدی در این حوزه پدید آورده است. ازجمله مهم‌ترین موارد، حکمرانی نادرست منابع آب، بی‌‌توجهی به الگوی آمایش سرزمین و مرحله پیدایش طرح‌‌‌ها، کشاورزی سنتی، ‌به‌کارنگرفتن دیپلماسی سازنده با کشورهای همسایه درخصوص رودها و منابع مرزی مشترک، راندمان پایین شبکه‌‌‌های توزیع آب، ‌تفکیک‌نکردن مصارف شرب با سایر مصارف و... است که کشور را در شرایط ورشکستی آب قرار داده است.
• 

  از اقتصاد خشکسالی تا خشکسالی اقتصاد

  دکتر سروش کیانی قلعه‌سرد /پژوهشگر اقتصاد منابع‌طبیعی و محیط‌زیست

  خشکسالی به‌طور عمیقی ابعاد مختلف وجودی یک جامعه را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد. اقتصاد، فرهنگ، مسائل اجتماعی، سیاسی، امنیتی و... هر یک به نحوی تحت‌تاثیر آثار سوء خشکسالی قرار می‌‌‌گیرند و تا مدت‌‌‌ها تحت‌تاثیر اثرات آن خواهند بود. کاهش تولید کشاورزی، افزایش قیمت مواد خوراکی و کاهش امنیت غذایی، بیکاری، مهاجرت از مناطق روستایی به شهری و افزایش حاشیه‌‌‌نشینی، شکل‌‌‌گیری مسائل امنیتی و... اثرات مستقیم خشکسالی بر یک جامعه هستند. در این میان اقتصاد نقش متفاوت‌‌‌تری نسبت به سایر ابعاد مورد اشاره دارد، به گونه‌‌‌ای که اقتصاد نه‌تنها از خشکسالی تاثیر جدی می‌‌‌پذیرد و به تعبیری نخستین قربانی آن است، بلکه خود نیز یکی از عوامل اصلی شکل‌‌‌گیری آن محسوب می‌شود. بر این اساس می‌توان گفت به همان میزان که اقتصاد از خشکسالی اثر می‌‌‌پذیرد، خود در پیدایش و به وجود آمدن آن موثر است. این موضوع، به‌ویژه در اقتصادهای سنتی که اقتصاد کشاورزی در آن پررنگ است و محور اقتصاد مبتنی بر منابع طبیعی است جدی‌تر خواهد بود.
• 

  مهندسی دوباره راهی برای عبور از بحران‌ها

  کامیار پهلوان/رئیس شورای مدیران جوان جامعه مهندسان مشاور ایران

  برخی از مشکلات و معضلات کنونی که جوامع با آن مواجه هستند، چندوجهی و پیچیده و هریک به‌نحوی بر دیگری اثرگذار است. ‌‌‌به‌‌‌عنوان نمونه، بدون آمایش و مهندسی دوباره سرزمین، بهبود شرایط اقتصادی، ترویج فرهنگ مدیریت مصرف و سازگاری با کم‌‌‌آبی، جذب سرمایه‌‌‌‌‌ خارجی، ایجاد اشتغال جایگزین در بخش کشاورزی و... ورشکستگی آبی قابل حل نخواهد بود. نمی‌‌‌توان گفت آب‌‌‌شیرین‌کن احداث می‌‌‌کنیم، خط انتقال آب اجرا می‌‌‌کنیم و... در نتیجه، ورشکستگی آبی هم وجود نخواهد داشت.