راه‌های تامین مالی غیربانکی بنگاه‌های اقتصادی

مهدی کوهی

مدیرعامل شرکت توسعه معادن ایران

شاید دردسترس‌ترین روش برای تامین مالی دریافت تسهیلات از بانک‌ها و موسسات اعتباری باشد، اما در سال‌های اخیر باتوجه به مشکلات بنیادینی که برای بازار پول کشور به وجود آمده است، دریافت تسهیلات از بانک‌ها به‌خصوص با نرخ بهره منطقی بسیار مشکل شده است و این به آن علت است که منابع بانک‌ها محدود است و نمی‌تواند جوابگوی تمام نیازهای تامین مالی کسب‌وکارها باشد و به علاوه میزان استفاده از تسهیلات در هر طرح سرمایه‌گذاری یا بنگاه اقتصادی با محدودیت‌هایی ازجمله محدودیت‌های اهرم مالی روبه‌رو است؛ اما خوشبختانه با رشد و توسعه ابزارهای جدید تامین مالی در بستر بازار سرمایه شاهد گشوده شدن راه‌های تازه‌ای برای تامین مالی شرکت‌های تولیدی و غیرتولیدی هستیم.

بنابراین همگام با نیاز بنگاه‌ها به تامین مالی نقش دوم بازار از اهمیت بیشتری برخوردار شده است. با توجه به پیشرفت‌های صورت گرفته به‌نظر می‌رسد منطقی باشد که به‌خصوص شرکت‌های تولیدی به جای استفاده از روش‌های تامین مالی مبتنی بر بدهی به روش‌های تامین مالی مبتنی بر دارایی روی آورند و همچنین از ابزارهای مالی اسلامی غیرانتفاعی یا انتفاعی برای تامین مالی خود استفاده کنند برخی از این روش‌ها به این شرح هستند:

- اوراق صکوک استصناع

- گواهی سپرده خاص

- صندوق‌های پروژه

- اوراق مرابحه

- تامین مالی مبتنی بر فروش

- تامین مالی مبتنی بر وثیقه

- شرکت پروژه‌ها

- تامین مالی ساختار یافته و ترکیبی (مبتنی بر اوراق و ابزارهای مالی خاص)

- اوراق مشارکت

- اوراق سلف موازی (بر مبنای محصول تولیدی)

بدیهی است که استفاده از هر یک از روش‌های فوق باید براساس نوع و شرایط هر یک از پروژه‌ها یا طرح‌های سرمایه‌گذاری یا سبد پروژه‌های متجانس صورت پذیرد که می‌تواند به صورت منفرد و یا ترکیبی از روش‌ها انجام شود.

البته طبیعتا، افزایش سرمایه را هم می‌توان ساده‌ترین راه تامین مالی برای مدیریت شرکت دانست؛ اما شاید سخت‌ترین روش برای سهامداران باشد.