لیزینگ در کشورهای آسیای مرکزی
دنیای اقتصاد - مرور تجربه کشورهای مختلف، به‌خصوص کشورهای در حال توسعه در عین حال همسایه ما، در خصوص لیزینگ، علاوه‌بر آنکه در توسعه و فرهنگ لیزینگ بین مردم موثر است، در کاهش آزمون و خطاهای گسترش لیزینگ در میان فعالان این صنعت در کشور تاثیر به‌سزایی دارد. روزنامه دنیای اقتصاد از این پس در صفحات مختص به لیزینگ خود که به صورت هفتگی منتشر می‌شود، بخش را به همین مساله اختصاص خواهد داد. از این شماره تا ۵شماره آتی، تجربه کشورهای آسیای مرکزی را که به کمک IFC، در توسعه کشور خود، از لیزینگ به خوبی بهره برده‌اند، مرور می‌کنیم.
لیزینگ در آسیای مرکزی از سال ۲۰۰۵ رشد واقعی خود را نمایان خواهد ساخت. ظرف سال‌های ۲۰۰۳- ۲۰۰۱ تغییرات مثبت و قابل تاکیدی در بازار لیزینگ کشورهای منطقه مشتمل بر قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان و ازبکستان صورت گرفته و زمینه رشد فراگیر این ابزار اعتباری را از سال ۲۰۰۵ مهیا ساخته است.
پارلمان‌ها‌ی قزاقستان و ازبکستان اصلاحیه‌های لازم مربوط به ضابطه‌مندی لیزینگ را برای جذاب‌تر ساختن استفاده از این ابزار برای سرمایه‌گذاردن داخلی و خارجی به‌عمل آورده‌اند. مضافا تمهیدات ضروری برای برقراری مقررات حقوقی موثر و راهگشا برای ایجاد تسهیلات لازم در مکانیزم بازیافت سریع اقلام مورد اجاره (بدون نیاز به طی مراحل قانونی) اندیشیده شده است. همچنین دو کشور مذکور نظام مالیاتی خود را برای هموار سازی مسیر اشاعه لیزینگ اصلاح کرده و محیط کسب و کار آن را در برابر روش‌های سنتی اعطای اعتبارات بانکی آماده ساخته‌اند. کوشش‌های اصلاح‌گرایانه ظرف سال‌های آغازین قرن بیست و یکم در دو کشور مزبور موجبات تحکیم بازارهای لیزینگ را فراهم ساخته و به‌ویژه با توجه به تمهیدات مقتضی که برای ایجاد تسهیلات و مشوق‌های مالیاتی صورت گرفته شرایط منحصر به فردی برای رشد و تعالی لیزینگ به‌وجود آمده است.
دو کشور دیگر منطقه یعنی قرقیزستان و تاجیکستان نیز قوانین جدید لیزینگ مالی را به تصویب رسانده‌اند که موجب رشد متوازن و همزمان لیزینگ در این دو کشور گردیده است.
تغییرات و اصلاحات ساختاری ایجاد شده به‌ویژه از منظر ضابطه‌مندی لیزینگ و ایجاد مشوق‌های مالیاتی و تاثیرات سریع و مثبت این تغییرات منطقه آسیای مرکزی را به‌عنوان یکی از آماده‌ترین محمل‌های رشد و تعالی لیزینگ در سراسر جهان مطرح نموده و آینده نوید بخشی را از رهگذر تاثیرگذاری لیزینگ در بهبود اوضاع اقتصادی این منطقه و کشورهای همجوار آن ترسیم نموده است.
قزاقستان بالاترین حجم عملیات لیزینگ را با (۱۷۲)میلیون دلار در سال ۲۰۰۴ تجربه کرد که این رقم نسبت به سال قبل از آن از رشد ۲۰۰درصد برخوردار شد. پیش‌بینی شده که این میزان در پایان سال ۲۰۰۷ به حدود ۶۰۰میلیون دلار برسد. در حال حاضر ۲۰ شرکت لیزینگ مطرح در قزاقستان به ارائه خدمات خود مشغولند. در ازبکستان، اجرای عملیات لیزینگ برای موسسه‌های کوچک و متوسط در پایان سال ۲۰۰۴ به ۴۰میلیون دلار بالغ شده است. ایجاد شرایط مطلوب و چشم انداز تاثیرات مثبت این ابزار اعتباری موجب گردیده که کلیه بانک‌های ازبکستان با اطمینان به آینده‌ای روشن، فعالیت لیزینگ را در دستور کار خود قرار دهند و پنج شرکت تقریبا بزرگ را به‌همین منظور در جوار خود تاسیس نمایند. در نتیجه تعداد ۲۸ شرکت لیزینگ در پایان سال مورد اشاره در بازار مبادلات اعتباری ازبکستان فعال بوده‌اند.
در جمهوری‌های قرقیزستان و تاجیکستان نیز لیزینگ پیمودن مسیر تعالی خود را آغاز کرده است که البته گسترش و رونق بیشتر بازار در این کشور‌ها در گرو نظام‌مندی‌های مطلوب مالیاتی آنها است. در قرقیزستان دو بانک بزرگ و عمده به تامین مالی طرح‌های لیزینگ پرداخته و سه شرکت نیز در مناطق فقیر و محروم این کشور به ارائه خدمات خود مشغول اند. مضافا یک شرکت مالی که برای حمایت از اتحادیه‌های اعتباری بوجود آمده بیش از ۱۸۰ طرح لیزینگ را به اجرا در آورده است.
در تاجیکستان نیز دو بانک عملا به تامین مالی تقاضاهای لیزینگ پرداخته و دو بانک دیگر نیز سیاست‌ها و روش‌های مناسب و جدید برای شروع فعالیت‌های لیزینگ را طراحی و تدوین کرده‌اند. جالب توجه است که در هر چهار کشور اجرای عملیات لیزینگ برون مرزی در حجم ده‌ها‌میلیون دلار با تولید‌کنندگان خارجی، بانک‌ها، شرکت‌های لیزینگ و سایر ارائه‌کنندگان بین‌المللی این خدمات تحقق یافته و از این نظر که عملیات (CROSS-BORDER) لیزینگ توانسته است در این‌گونه بازارهای پیشرو که در مرحله ابتدایی رشد قرار داشته و هنوز به درجه بلوغ و تکامل نرسیده‌اند به اجرا درآید، خود گویای وجود بسترهای آماده برای حرکت‌های موثر، درست و فراگیر لیزینگ در این منطقه از جهان است. تغییرات مثبت یاد شده در نظام‌مندی لیزینگ در سایه مشارکت کارساز مراجع قانون‌گذاری، دولت‌ها، بانک‌های تجاری، شرکت‌های لیزینگ و حمایت موسسه‌های مالی بین‌المللی، از جمله «IFC» که طرح‌های مربوط به همکاری‌های فنی در منطقه آسیای مرکزی را برای ایجاد و گسترش لیزینگ به اجرا درآورده است، میسر گردیده است. بی‌تردید این مشارکت‌ها توانسته است زیر بنای سالم و پویایی را برای رشد لیزینگ در این منطقه بوجود آورد و اطمینان لازم را در میان موسسه‌های مالی و اعتباری مطرح جهان برای حضور فعال در این عرصه ایجاد نماید.
با توجه به وجود پتانسیل رشد و گسترش بازار، موسسه مالی بین‌المللی «IFC» تسهیلات داخلی به‌میزان ۳۰میلیون دلار را همراه با مجموعه‌ای از کمک‌های فنی برای تامین نیازهای مالی موجران در اجرای طرح‌های لیزینگ و بهبود عملکرد هسته‌های تشکیلاتی فعال مهیا ساخته است. فراهم ساختن این تسهیلات نشانگر دیدگاه مثبت «IFC» و اطمینان این موسسه از رشد لیزینگ در منطقه آسیای مرکزی است.
ترجمه: واحد مطالعات انجمن شرکت‌های لیزینگ ایران
ارسال نظر