سوء استفاده از صف ارز و سکه

گروه بازار پول_ مسعود رضا طاهری: پیگیری‌ها در خصوص فروش سکه دولتی، فروش ارز مسافری در شعب ارزی بانک‌های دولتی، ارسال حواله به خارج از کشور و گشایش اعتبارات اسنادی در سطح شعب بانک‌ها نشان می‌دهد که گشایش اعتبارات اسنادی ارزی از مجاری رسمی بین‌المللی و کانال‌های سابق انجام نمی‌شود. هیچ یک از شعب بانک‌ها به ویژه بانک‌های دولتی حواله دلاری انجام نمی‌دهند. خرید ارز مسافری مستلزم حضور از ساعت‌های آغازین صبح در صف و نام‌نویسی است. برای خرید سکه دولتی نیز به قول یکی از مسوولان یک شعبه بانک ملی باید بخت یارتان باشد تا سایت باز شود و به شماره ملی تان پاسخ مثبت بدهد. آن هم از ساعت ۱۱ باید منتظر بود تا قیمت بیاید ودر عین حال سایت بانک تا کی برخط باقی بماند. مشاهدات و پرس و جوهای روز گذشته دنیای اقتصاد از یک شعبه ارزی بانک دولتی حاکی از آن بود که مردم برای دریافت ارز مسافری از ۴ صبح در صف ایستاده و تا ساعت ۱۱ صبح تعداد این افراد به ۵۸ نفر رسیده بود. از آنجایی که تحویل دار مربوطه اعلام کرده بود که دقیقا تا ساعت ۳۰/۱۳ فروش ارز مسافری متوقف خواهد شد، پیشاپیش به متقاضیان هشدار داده بود که از آن ساعت به بعد اصلا کسی با وی حرف نزند. از این رو، زمانی که با فشار خودم را از بین مردم به کسی که لیست اسامی را در دست داشت، رسانده و خواستم که نام من را نیز به عنوان یک متقاضی ارز مسافری در لیست منتظران در صف بنویسد، با لبخند معناداری گفت: آقا حرفی ندارم ولی امروز امیدی نداشته باشید. در این شعبه با گذشت ۱۵ دقیقه از ساعت ۱۱ تنها ۴ نفر ارز مسافری خریده بودند. با این وجود در ۱۵۰ دقیقه زمان فروش ارز به مردم در یک شعبه حداکثر می‌توان به ۳۷ نفر ارز فروخت، اما تعداد متقاضیان تا ساعت ۱۱ظهر ۵۷ نفر بود. بر اساس اعلام کتبی مندرج در شعبه زمان فروش ارز مسافری در روز‌های شنبه تا چهارشنبه از ساعت ۱۱ تا ۳۰/۱۳ و در روز‌های پنج شنبه از ساعت ۱۱ تا ۳۰/۱۲ است. کسانی که برای خرید ارز مسافری تا سقف ۲۰۰۰ دلار به این گونه شعب مراجعه می‌کنند باید اصل گذرنامه، اصل ویزا (برای کلیه کشور‌ها حتی ارمنستان)، اصل بلیت قطعی و تایید شده توسط آژانس و نهایتا اصل قبض عوارض خروجی را به همراه داشته باشند.در شعب ارزی یک بانک دیگر و به اصطلاح نیمه دولتی یا تازه خصوصی شده اوضاع تا حدی بهتر بود. برای رسیدن به بخش ارزی این شعبه در طبقه دوم افراد باید تقریبا ۴۰ پله را طی می‌کردند. وضعیت باجه ارزی آرام بود. ظاهرا لیست اسامی صبح در اختیار خانم تحویلدار بود و افراد متفرقه نیز در راهرو‌ها بیخود پرسه نمی‌زدند. با اینکه سقف فروش ارزمسافری ۲۰۰۰ دلار تعیین شده و در صورت نیاز مشتری به یورو باید با احتساب نرخ برابری ۳۶/۱ این روزها تقریبا به وی بیش از ۱۴۰۰ یورو با نرخ مرجع یورو به علاوه اندکی کارمزد فروخته شود، اما طی روزهای اخیر شاهد آن بوده‌ایم که تنها ۱۰۰۰ یورو با نرخ دولتی به مردم منتظر در صف، فروخته‌اند. در یک نمونه در یک شعبه بانک ملی در روز گذشته با اینکه فرد مسافر از ۵ صبح در صف حاضر بوده، بانک به بهانه کمبود یورو تنها ۱۰۰۰ یورو به وی فروخته‌ است. در این شعبه مسوول ارسال حواله‌های ارزی نیز در توضیح امکان ارسال حواله گفت: فقط درهم حواله می‌کنیم. برای ارسال به دبی با بانک ملی و صادرات مشکلی نداریم، اما برای ارسال به نشنال بانک دبی باید از طریق واسطه این کار را انجام دهیم. در این شعبه روز گذشته هر درهم را به نرخ ۲۹۴۵ ریال حواله کرده بودند. در شعب مورد مراجعه هیچ یک دلار آمریکا حواله نمی‌کنند. در واقع از آغاز تحریم‌های نظام بانکی کشور تاکنون بانک‌های آمریکایی هرگونه حواله دلار که منشا آن از ایران باشد را رهگیری و با بانک اقدام کننده برخورد می‌کنند.گشایش اعتبارات اسنادی ارزی هنوز مجرای سهل و راحتی ندارد و با توجه به شرایط فعلی با مشکل همراه است. در عین حال برخی از شعب بانک‌ها به شرط موجود بودن مدارک ثبت سفارش کالا، این کار را با رعایت ملاحظاتی انجام می‌دهند. خرید سکه دولتی ظاهرا این روز‌ها قدری سخت شده است. یک کارمند بانک مربوطه در میدان هفت تیر در ساعت ۱۱ قبل از ظهر به خبرنگار ما گفت: هنوز قیمت‌ها نیامده و سایت نیز باز نشده است. تازه باید منتظر باشید تا شماره ملی شما از سوی سایت تایید شود. اگر تایید نشود، به شما سکه نمی‌دهیم. وی در پاسخ به اینکه تا کی باید منتظر بمانیم، گفت: این روزها معمولا سایت نیم ساعت بیشتر در دسترس نیست و قطع می‌شود. فرد دیگری که وی نیز برای خرید سکه مراجعه کرده بود، مدعی شد که ظاهرا سکه‌ها را به بازار می‌دهند تا مردم آنها را از بازار آزاد بخرند. یک مقام بانک صادرات نیز در مورد گشایش اسناد اعتباری در این بانک گفت: کل فعالیت‌های بانک طبق روال قبل ادامه دارد، اما باتوجه به شرایط پیش آمده، صدور اعتبارات اسنادی با نظارت دقیق‌تری انجام می‌شود و ارکان بانک از شعبه تا مناطق سرپرستی با محدودیت بیشتری مواجه شده‌اند. وی افزود: نظارت دقیق‌تر بر این اسناد بر عهده اعضای هیات مدیره گذاشته شده تا تایید نهایی توسط آنها صورت بگیرد. بنا بر اظهارات مردمی، صف‌های طولانی موجب ایجاد رانت برای عده زیادی شده و حتی برخی به اشکال مختلف از این وضعیت سوءاستفاده می‌کنند. اشکالی مانند: صف‌فروشی، لابی‌گری و ... .

بازار داخلی ارز و سکه

از بازار ارز و سکه نیز خبر می‌رسد که با بالا رفتن قیمت طلا در بازار‌های جهانی از سطح ۱۸۰۰ دلار، قیمت سکه در بازار نیز با ۵۰۰۰ تومان افزایش روبه‌رو شده است. در عین حال برخلاف رویه افزایش ارزش دلار آمریکا در مقابل یورو در بازار‌های جهانی، قیمت دلار مرجع بانک مرکزی و دلار در بازار آزاد با کاهش قیمت روبه‌رو بود.

بازار سکه

دیروز قیمت سکه دربازار داخلی با ۵۰۰۰ تومان افزایش تا ۶۱۵ هزارتومان بالا رفت. این سکه در بازار از مردم ۶۰۹ هزارتومان خریده شد. سکه طرح قدیم نیز با همین میزان افزایش تا ۶۳۰ هزارتومان بالا رفت. این سکه از مراجعه‌کنندگان به نرخ ۶۱۵ هزارتومان خریداری می‌شد. نیم سکه با ۳۰۰۰ تومان افزایش تا ۲۹۳ هزار تومان بالا رفت. در عین حال قیمت خرید ۲۸۵ هزار تومانی برای آن به فروشندگان اعلام شد. در این میان ربع سکه بدون تغییر ۱۵۰ هزار تومان فروخته شد. این سکه با نرخ ۱۴۵ هزار تومان از مردم خریده شد. قیمت خرید و فروش سکه گرمی نیز به ترتیب ۷۵ هزار تومان و ۸۰ هزار تومان اعلام شد.

سکه دولتی

در روز‌های اخیر قیمت سکه‌های دولتی به دلایل نامعلومی ثابت مانده است. در حالی که قیمت طلا در بازار‌های جهانی روزانه نوسان زیادی را به ثبت می‌رساند، قیمت سکه‌های دولتی بدون تغییر باقی مانده است. سکه دولتی بهار آزادی ۵۹۷ هزار و ۴۸۰ تومان، قیمت نیم سکه ۲۸۰ هزار و ۸۰۰ تومان و نرخ ربع سکه ۱۴۳ هزار و ۵۲۰ تومان تعیین شد. قیمت سکه گرمی نیز همچنان ۷۵ هزار و ۹۲۰ تومان اعلام شده است. از نظر کارشناسان قیمت سکه در بازار داخلی تناسب چندانی با قیمت طلا در بازار‌های جهانی ندارد. البته این مساله مرتبا از سوی مقامات بانک مرکزی و وزارت اقتصاد تکذیب می‌شود. بر اساس تازه ترین بررسی‌ها در ۴ هفته اول شهریور ماه امسال نرخ رشد سکه دولتی بهار آزادی بیش از ۲۱ درصد رشد داشت. در حالی که نرخ رشد متوسط طلا در بازار‌های جهانی منفی ۷/۰ درصد بود. سکه در بازار آزاد در این مدت تنها ۷ درصد رشد را ثبت کرده بود.

بازار ارز

قیمت‌ها دربازار ارز روز گذشته سمت و سوی کاهشی به خود گرفت. دلار در بازارآزاد ۵ تومان کاهش یافت و به ۱۲۵۵ تومان رسید. قیمت خرید آن نیز ۱۲۵۰ تومان اعلام شد. بانک مرکزی نیز دیروز قیمت دلار مرجع را ۲۹ ریال کاهش داد و آن را تا ۱۰۷۰۶ ریال پایین آورد. در شعب ارزی بانک‌ها، نرخ دلار مسافری ۱۰۷۲ تومان فروخته شد. قیمت یورو در بازار نیز با ۴ تومان کاهش تا ۱۷۴۰ تومان افت کرد. پوند انگلیس نیز ۷ تومان ارزان شد و به ۲۰۰۸ تومان رسید.

طلا در بازار‌های جهانی

قیمت طلا در بازار‌های جهانی روز گذشته با ۲۴ دلار افزایش در بازار لندن تا ۱۸۱۷ دلار صعود کرد اما در ساعات بعد مجددا به زیر ۱۸۰۰ دلار رسید.دیروز تا ساعت ۳۰/۱۸ به وقت تهران قیمت طلا به ۱۸۰۰ دلار رسید. دیروز شاخص بورس‌ها در اروپا و آمریکا به غیر از شاخص داو جونز اغلب با کاهش مواجه شدند. تاثیر افت رتبه اعتباری ایتالیا توسط موسسه رتبه سنجی استاندارد اند پورز هنوز بازار‌های مالی و در نتیجه قیمت طلا را تحت کنترل قرار داده است. در عین حال برخی تحلیلگران انتظار دارند که قیمت طلا در پایان سال میلادی تا ۲۰۰۰ دلار بالا برود. ادعایی که تنها راه دست یافتن به صحت و سقم آتی آن صبر کردن است.