ماهیت تورم در ایران با تورم در جهان متفاوت است

عکس: حمید جانی‌پور

مدیریت صحیح درآمدهای نفتی نیازمند تبیین یک پروژه علمی ـ پژوهشی ملی است.

دکتر احمد شکیبا، عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاد دانشگاهی در گفت‌وگو با ایسنا درباره انضباط مالی که مقام معظم رهبری در سفر به استان فارس به آن اشاره کردند، گفت: منشاء اصلی بی‌انضباطی مالی مدیریت غیر صحیح درآمدهای نفتی و نبود برنامه اقتصادی مشخص است.

وی ادامه داد: باید پروژه‌ علمی ـ پژوهشی ملی برای چگونگی اداره درآمدهای نفتی با استفاده از تجربه مدیریت، انقلابی و تجربه‌ جهانی تعریف شود که البته نیازمند زمان زیادی است.

این کارشناس اقتصادی افزود: به نظر من اگر همه‌ دانشکده‌های علوم اقتصادی، اجتماعی و سیاسی کشور توان و دقت خود را به مدت دو سال صرف تبیین این مساله کنند، خدمت بسیار بزرگی به این مرز و بوم کرده‌اند و در حافظه تاریخی به عنوان نقطه عطفی خواهند ماند.

شکیبا راه‌حل این مشکل در کوتاه مدت را چنین عنوان کرد: در یک پروسه دو ماهه باید از صاحب‌نظران حوزه اقتصاد، سیاست و اجتماعی نظرخواهی شود و تحلیلی از این نظرات به عنوان راهکار اجرایی کوتاه مدت در دستور کار دولت قرار گیرد. این کارشناس اقتصادی گفت: راه‌حل دیگری که دولت پیش‌رو دارد، نگاه منطقی به برنامه چهارم به عنوان یک سند ملی و اجرایی کردن آن است. عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم انسانی راه‌حل دیگر را استقلال بانک مرکزی دانست و افزود: فعال شدن حوزه‌های کارشناسی اقتصادی دولت با توجه به اوضاع جدید کشور و جهان نیز می‌تواند در حل این مشکل بسیار موثر باشد.

وی به مساله تورم اشاره و عنوان کرد: اقتصاد ایران به دلیل درآمدهای نفتی دچار افت و خیزهای زیادی در طول دهه‌های گذشته شده است. از طرف دیگر عدم پایبندی به اجرای برنامه‌های اقتصادی و ناگهانی بودن برخی تصمیمات که اوایل انقلاب به دلیل شرایط جنگی کشور و دلایل مختلف سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی گرفته شد، کشور را در معرض آسیب جدی تورم قرار داده است. این کارشناس اقتصادی اضافه کرد: از دهه‌های گذشته تلاش زیادی برای نفت‌زدایی از اقتصاد ایران شد که متاسفانه ثمره خاصی نداشت و هنوز هم مدیریت درآمدهای نفتی کشور نابسامان است. در حالی که بیش از ۶۰درصد بودجه عمومی کشور و نزدیک به ۹۰درصد ارز مورد نیاز از طریق درآمدهای نفتی تامین می‌شود.

شکیبا گفت: اگر این مطلب را قبول داریم، تعریف یک دولت نفتی با رویکرد خاص انقلاب اسلامی که دموکراسی و مردم سالاری محور حرکت آن باشد، نیاز است. او اضافه کرد: نبود تعریف درست از دولت نفتی با شعار اسلامی و برداشت‌های متفاوت نسبت به نحوه اداره کشور دولت‌های گذشته و به خصوص دولت جدید را با بی‌برنامگی اقتصادی روبه‌رو کرده است.

عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم انسانی اظهار کرد: سیاست‌های انبساطی دولت در سال‌های اخیر و افزایش شدید بودجه و نقدینگی در کشور با تاخیر ۱۵ تا ۳۰ ماهه تاثیر زیادی در بالا رفتن قیمت‌ها داشته است.

وی افزود: اگرچه عده‌ای از اقتصاددانان تورم جهانی را یک عامل مهم تورم در کشور می‌دانند، اما باید متذکر شد که ماهیت تورم در کشور ما کاملا متفاوت با تورم جهانی است و اگر بخواهیم تاثیر حداکثری آن را لحاظ کنیم بیشتر از دو سه درصد نمی‌شود؛ چرا که تورم در اقتصاد کشور ما بیشتر ماهیت هزینه داخلی و انبساط مالی دارد.

این کارشناس اقتصادی درباره خشکسالی گفت: با توجه به اینکه اکثر نقاط کشور دچار خشکسالی شده است زیبنده یک دولت اسلامی است که با همکاری مجلس یک ستاد بحران برای مدیریت مسائل موجود در این زمینه تشکیل دهد، زیرا نادیده گرفتن آثار این خشکسالی موجب آسیب شدید اقتصاد کشور خواهد شد.

شکیبا خاطرنشان کرد: وجود نقدینگی بسیار بالا در بخش خصوصی عامل کلیدی برای دامن زدن به بحران است. این عوامل پدیده احتکار و افزایش قیمت مواد غذایی به چندین برابر را به دنبال خواهد داشت. با مدیریت صحیح و ایجاد اعتماد بین مردم و دولت نسبت به سیاست‌های اقتصادی می‌توان شفاف عمل کرد و بر مشکلات فائق آمد.