غلامرضا کیامهر

گویا بعد از رنج و عذابی که طی سال‌های گذشته دستگاه‌های ATM بانک‌ها در پرداخت پول به دارندگان کارت‌های عابربانک تحمیل کردند، حالا نوبت به کارت‌های خرید اعتباری رسیده است. تبلیغات وسیعی که برای فروش هر چه بیشتر کارت‌های خرید اعتباری چند بانک خصوصی صورت گرفته، چنان تابلو مدینه فاضله‌ای از این کارت‌ها در اذهان عمومی ترسیم کرده که مردم تصور می‌کنند با داشتن یکی از این کارت‌ها بدون نیاز به همراه داشتن وجه نقد در هر کوی و برزن می‌توانند نیازمندی‌های مختلف خود را از فروشگاه‌ها خریداری کنند. بعضی از سازما‌ن‌ها و شرکت‌های بخش ‌خصوصی هم به منظور هم رنگ شدن با جماعت یا با نیت کمک به ترویج و گسترش پول الکترونیکی در میان کارکنان خود، از طریق عقد قرارداد با شرکت‌های خدمات الکترونیکی بانک‌های خصوصی فروشنده کارت‌های اعتباری، اقدام به خرید این کارت‌ها و توزیع آن میان کارکنان خود می‌کنند. اما در نهایت تاسف باید گفت به دلیل اشکالات فنی و نرم‌افزاری زیادی که در دستگاه‌های کارت خوان فروشگاه‌ها وجود دارد، این کارت‌ها به سوهان روح فروشگاه‌‌دارها و مشتریان آنها تبدیل شده است، زیرا دستگاه‌های کارت خوان نیز در اغلب مواردی همچون خواهر خوانده‌های خود یعنی دستگاه‌های ATM بانک‌ها قادر به پاسخگویی به نیاز دارندگان کارت‌ها نیستند و عملیات لازم را در خصوص پرداخت وجه کالای خریداری شده به فروشگاه مربوطه انجام نمی‌دهند. ناتوانی دستگاه‌های کارت خوان موجود در فروشگاه‌های سطح شهر در انجام عملیات مورد نظر به خصوص در این روزها که زمان خرید‌های شب عید است، به اوج خود رسیده و در مواردی سبب بروز تنش میان فروشنده و خریدار و درگیری لفظی میان آنها می‌شود، زیرا بعضی از فروشندگان به تصور آن که مشتری بدون داشتن موجودی کافی در حساب خود اقدام به خرید با کارت اعتباری کرده، گناه عدم پاسخگویی دستگاه کارت خوان را به گردن مشتری می‌اندازند و چون مشتری هم به جز همان کارت بی‌جان و بی‌زبان، وسیله‌ای برای اثبات میزان موجودی خود در اختیار ندارد و از طرفی به اعتبار همان کارت اعتباری برای خرید به قدر کافی، وجه نقد به همراه نیاورده است، ناچار است یا اعتراض‌ها و نیش‌زبان‌های صاحب فروشگاه را تحمل کند یا درگیر مجادله لفظی با او شود. خود صاحب این قلم که در روزهای اخیر به‌رغم داشتن مقدار قابل ملاحظه‌ای موجودی در حساب اعتباری هنگام خرید چند قلم کالا با کارت اعتباری بانک «...» با شکل مشابهی مواجه شده بود و به هر فروشگاهی مراجعه می‌کرد به قول معروف با در بسته مواجه می‌شد، برای رفع مشکل خود با صرف وقت و خستگی زیاد به اداره خدمات الکترونیکی همان بانک در یکی از خیابان‌های شمالی شهر مراجعه کرد. بگذریم از این که به هنگام مراجعه نویسنده به آن اداره به‌رغم تعداد نسبتا زیاد افرادی که منتظر رسیدن نوبت خود روی صندلی‌ها نشسته بودند، فقط یکی از چند باجه آن اداره فعال بود و کسی از کارکنان اداره کم‌ترین توجهی به آن افراد منتظر نشان نمی‌داد، هنگامی که نوبت به طرح مشکل صاحب این قلم به متصدی باجه رسید، متصدی باجه در کمال خونسردی گفت، چون به دلیل خریدهای شب عید، تعداد تراکنش‌های دستگاه‌های کارت‌خوان زیاد شده، این مشکلات به وجود آمده و مشکل دیگری برای کارت اعتباری شما وجود ندارد. حالا علت بروز مشکل برایم تا حدودی روشن شده بود و متوجه شدم که شبکه خدمات الکترونیکی بانک مزبور بیش از ظرفیت و کشش شبکه که ظاهرا متصل به شبکه شتاب است، اقدام به فروش کارت اعتباری کرده است درست چیزی شبیه به وضعیت یک خودروی سواری کوچک با ظرفیت چهار مسافر که راننده آن برای کسب درآمد بیشتر بیست مسافر سوار کرده باشد. تکلیف خودرو و بیست مسافر آن خودرو هم روشن است یعنی یا اصلا به مقصد نمی‌رسند یا خودرو در راه رسیدن به مقصد چندین بار دچار سانحه می‌شود. همان روز بر حسب تصادف متوجه شدم دوستی که کارت خرید اعتباری بانک پرسر و صدای «...» را در دست دارد به‌رغم داشتن موجودی چندمیلیون تومانی در حساب اعتباری برای خرید کالا به مشکلی مشابه مشکل نویسنده دچار شده و همچون نویسنده چاره‌ای ندارد، جز آنکه قید کارت خرید اعتباری را بزند و با پول نقد اقدام به انجام خریدهای شب عید خود کند، چون به قول متصدی محترم باجه خدمات الکترونیکی مشتریان، دستگاه‌های کارت‌خوان فروشگاه‌ها به دلیل تراکنش زیاد قادر به پاسخگویی به دارندگان کارت‌های اعتباری نیستند.آیا با چنین وضعیتی باز هم می‌‌توان از مردم انتظار داشت بروند وجوه بی‌زبان خود را در شرکت‌های خدمات الکترونیکی بانک‌ها به ودیعه بگذارند و با کارت خرید اعتباری، یعنی پول الکترونیکی نیازمندی‌های خود را خریداری کنند. آیا برای آبرو و اعتبار پول الکترونیکی بهتر آن نیست بانک‌های خصوصی به اندازه ظرفیت زیرساخت‌های خود اقدام به صدور و فروش این کارت‌ها کنند؟

Kiamehr@Hotmail.com