کارنامه اضافه برداشت بانک‌ها در نیمه نخست سال
کاهش شکاف میان منابع و مصارف
این در حالی است که مانده کل سپرده‌های بانکی کشور پس از کسر سپرده قانونی در دوره مشابه نهایتا به رقم ۳۸۰ هزار و ۴۲۸ میلیارد تومان می‌رسد. بنابراین در یک نگاه کلی حجم تسهیلات بانکی بیش از ۱۵ هزار میلیارد تومان از میزان سپرده‌های آن بیشتر بوده است. کارشناسان معتقدند بخش عمده‌ای از شکاف ایجاد شده را بانک‌ها از طریق استقراض از بانک مرکزی جبران می‌کنند که اثر خود را در رشد نقدینگی و نرخ تورم نشان خواهد داد. این آمار گویای آن است که روند فزونی مصارف به منابع در سیستم بانکی در سال گذشته نیز وجود داشته است. در مردادماه سال ۹۰ حدود ۱۱۱ درصد منابع بانکی به صورت تسهیلات به مصرف رسیده است. این رقم برای تیر ماه سال گذشته ۱۱۲ درصد و برای خردادماه پارسال ۱۰۹ درصد بوده است. مازاد مصارف نسبت به منابع بانکی در حالی در نظام بانکی کشور به یک قاعده تبدیل شده است که در حالت استاندارد در یک نظام بانکی انتظار می‌رود تا ۸۰ درصد منابع به شکل تسهیلات به مصرف برسد.
کاهش تسهیلات‌دهی بانک‌ها در سال 91
با این وجود به نظر می‌رسد که در سال ۹۱، وضعیت تسهیلات‌دهی بانک‌ها در استان‌های مختلف با ملاحظه به منابع و سپرده‌های بانکی بوده است. بنا به آمار بانک مرکزی، میزان مانده سپرده‌های بانک‌ها در ۳۱ استان کشور پس از کسر سپرده قانونی از اسفندماه سال گذشته تا پایان مردادماه امسال روند افزایشی داشته است. در مردادماه امسال، رقم مانده سپرده‌های بانک‌ها پس از کسر سپرده قانونی در حالی به حدود ۳۸۸ هزار و ۶۹۶ میلیارد تومان رسیده که این عدد در پایان اسفندماه سال گذشته تقریبا
343 هزار و 834 میلیارد تومان بوده است. مقایسه این اعداد با سال گذشته به خوبی نشان از افزایش حجم سپرده‌ها در سال جدید دارد. در مردادماه سال گذشته، مانده سپرده‌های بانکی پس از کسر سپرده قانونی به حدود 305 هزار و 138 میلیارد تومان رسیده است؛ این در حالی است که در اسفندماه سال 89 این رقم
۲۸۲ هزار و ۱۸۸ میلیارد تومان بوده است. با این حساب در فاصله اسفندماه سال ۸۹ تا مردادماه سال ۹۰، حجم سپرده‌های ریالی و ارزی بانک‌ها ۲۳ هزار میلیارد تومان بیشتر شده است؛ اما در فاصله اسفندماه ۹۰ تا مردادماه امسال حجم سپرده‌ها بیش از ۳۶ هزار میلیارد تومان افزایش پیدا کرده است. در عین حال در فاصله اسفندماه ۸۹ تا مردادماه ۹۰ میزان تسهیلات‌دهی بانک‌ها از اسفند ۹۰ تا مرداد امسال بیشتر بوده است. به عبارت دیگر، بانک‌های کشور در مدت زمان یاد شده سال گذشته حدود ۶ هزار میلیارد تومان بیشتر از امسال تسهیلات پرداخت کرده اند. به نظر می‌رسد هشدارهای روزهای نخست امسال رییس کل بانک مرکزی مبنی بر جلوگیری از اضافه برداشت بانک‌ها از منابع، پاسخ داده و چنین روندی را در کاهش تسهیلات‌دهی بانک‌ها و جذب منابع رقم زده است.
بیشترین مازاد مصارف به منابع
نگاهی به گزارش بانک مرکزی که مانده تسهیلات و سپرده‌ها تا پایان مردادماه سال‌جاری در استان‌های مختلف کشور را دربردارد، نشان می‌دهد که استان ایلام در راس این مازاد مصارف قرار دارد. بر این اساس میزان تسهیلات در این استان نسبت به منابع بانکی که توسط سپرده‌ها جذب می‌شود حدود ۲۰۰ درصد فزونی دارد. در استان ایلام میزان کل مانده تسهیلات تا مرداد ۹۱ معادل ۲ هزار و ۶۶ میلیارد تومان است، در حالی که مانده سپرده‌ها در دوره مشابه به رقم ۹۸۷ میلیارد تومان می‌رسد.
هر چند درصد فزونی تسهیلات نسبت به منابع بانکی در این استان بسیار قابل توجه است و در رده بعدی از لحاظ مازاد مصارف نسبت به منابع بانکی نام استان کهکیلویه و بویراحمد مشاهده می‌شود.
در این استان تا پایان مردادماه امسال میزان تسهیلات اعطا شده سیستم بانکی ۱۹۱ درصد سپرده‌های جذب شده پس از کسر سپرده قانونی است. در نتیجه استان‌های ایلام و کهکیلویه و بویراحمد بیش و نزدیک دو برابر منابع بانکی خود تسهیلات اعطایی داشته اند.
از طرف دیگر این دو استان جزو استان‌هایی هستند که از لحاظ مانده سپرده‌ها و تسهیلات در رده‌های پایین لیست استان‌ها قرار می‌گیرند. استان لرستان از این منظر در رده بعدی قرار دارد. بر این اساس در این استان تسهیلات ارائه شده به متقاضیان به میزان 185 درصد از منابع سپرده‌ای فزونی دارد. استان‌های بعدی از این لحاظ اردبیل و گلستان هستند. در استان اردبیل 178 درصد منابع به شکل تسهیلات به مشتریان واگذار شده است. این رقم برای استان گلستان 169 درصد بوده است.
استان‌های با مصارف کمتر
استان خوزستان در این بین استانی است که تنها 76 درصد از منابع خود را به شکل تسهیلات به متقاضیان واگذار کرده است. بر این اساس در این استان تا پایان مرداد 91 به میزان 9 هزار و 272 میلیارد تومان مانده تسهیلات اعطایی در سیستم بانکی گزارش شده است؛ در حالی که میزان مانده سپرده‌ها پس از کسر سپرده قانونی بانک مرکزی در این استان معادل رقم 12 هزار و 154 میلیارد تومان است. در بین استان‌های دیگر کشور استان فارس در رده بعدی قرار دارد. در این استان از میزان 14 هزار و 893 میلیارد تومان سپرده جذب شده در سیستم بانکی، 82 درصد آن، یعنی معادل 12 هزار و 545 میلیارد تومان تا مرداد 91 به شکل تسهیلات در اختیار متقاضیان قرار گرفته است. استان البرز نیز در رده بعدی قرار دارد. در این استان 85 درصد میزان کل سپرده‌ها پس از کسر سپرده قانونی به شکل تسهیلات واگذار شده است.
وضعیت تهران
در میان 31 استان کشور، تهران بزرگ‌ترین سهم را از مانده تسهیلات و سپرده‌های بانکی کشور دارد. در واقع سهم تهران از کل مانده سپرده‌ها پس از کسر سپرده قانونی کشور معادل 59 درصد است که رقمی بسیار قابل توجه است. این سهم برای مانده تسهیلات بانکی استان تهران در حدود 56 درصد است. یکی از علل مهم بالابودن رقم تسهیلات و سپرده‌ها در استان تهران استقرار دفاتر بسیاری از شرکت‌ها و موسسات تولیدی سایر استان‌ها در استان تهران است که موجب می‌شود عمده فعالیت‌های بانکی آنها از طریق شعب بانک‌های این استان انجام شود؛ اما استان تهران به لحاظ تراز منابع و مصارف آماری سربه‌سری نشان می‌دهد. بر این اساس کل مانده تسهیلات اعطایی شبکه بانکی در این استان تا پایان مرداد 91 به میزان 222 هزار و 966 میلیارد تومان است. همچنین میزان مانده سپرده‌ها پس از کسر سپرده قانونی در این استان در دوره مشابه به حدود 225 هزار و 508 میلیارد تومان می‌رسد. در نتیجه در استان تهران مازاد مصارف نسبت به منابع بانکی حدود 99 درصد است که نسبت به سایر استان‌ها میزان کمتری را نشان می‌دهد.
ارسال نظر