دکتر دیواندری در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» اعلام کرد:
۸۰ درصد EPS سال ۸۸ بانک ملت تحقق یافت
گفت‌وگو: حمیدرضا اسلامی منوچهری
بانک ملت با عرضه بخشی از سهام خود در سی‌ام بهمن ماه سال گذشته در بورس رسما به جرگه بانک‌های خصوصی کشور پیوست.
عکس: حمیدجانی‌پور
گفت‌وگو: حمیدرضا اسلامی منوچهری
بانک ملت با عرضه بخشی از سهام خود در سی‌ام بهمن ماه سال گذشته در بورس رسما به جرگه بانک‌های خصوصی کشور پیوست. تاکنون ۷۶ درصد سهام این بانک در قالب رد‌دیون، سهام عدالت، سهام ترجیحی و عرضه بلوکی واگذار شده و واگذاری ۴ درصد از ۲۴ درصد سهام دولت در این بانک نیز به تصویب هیات واگذاری رسیده است. با واگذاری ۴ درصد دیگر از سهام دولت در بانک ملت، سقف قانونی سهام دولتی در نخستین بانک دولتی واگذار شده تحقق خواهد یافت. بانک ملت، نخستین بانک دولتی است که براساس قانون اصل ۴۴ واگذار شده است. بخشی از سهام بانک تجارت و صادرات نیز پس از بانک ملت در بورس واگذار شد. در گفت‌وگویی با دکتر دیواندری، مدیر عامل بانک ملت، آخرین وضعیت این بانک پس از خصوصی‌سازی و برنامه‌های آینده آن مورد بررسی قرار گرفته است. دکتر دیواندری در این گفت‌وگو به عنوان یک مدیر بانکی و به گفته خودش، سهامدار بانک ملت، سهام بانک‌های خصوصی شده و به ویژه سهام بانک ملت را سهامی آینده‌دار می‌داند. وی ضمن ارائه آخرین آمار مربوط به منابع و مصارف بانک، درصد EPS تحقق‌یافته بانک ملت در ۹ ماه سال جاری را ۸۰ درصد اعلام کرد. پیش‌بینی درآمد هر سهم (EPS) بانک ملت برای سال ۸۸، ۲۴۷ ریال اعلام شده بود.
لطفا آماری از آخرین ارقام مربوط به منابع و مصارف بانک و میزان تغییرات، آن نسبت به سال گذشته را ارائه فرمایید.
قبل از هر چیز از جنابعالی و همکاران شما و مجموعه دست‌اندرکاران روزنامه دنیای اقتصاد تشکر می‌کنم که به عنوان یک رسانه مکتوب اطلاع‌رسانی بسیار خوبی را در حوزه اقتصاد به ویژه در مسائل بانکی و بازار سرمایه انجام می‌دهید. در ارتباط با وضعیت بانک از نظر منابع و مصارف، آمارهای موجود نشان می‌دهد در پایان اسفند ماه سال گذشته منابع سپرده‌ای بانک ملت ۲۱۵ هزار میلیارد ریال بوده است که این رقم در پایان آبان ماه سال جاری با ۱۹ درصد رشد به ۲۵۶ هزار میلیارد ریال رسیده است که این میزان رشد، در میان سایر بانک‌ها رقم قابل توجهی است. صددرصد این منابع، منابع بخش خصوصی است و این آمار شامل منابع دولتی نمی‌شود. بانک ملت در حال حاضر نزدیک به ۲۰ میلیون مشتری دارد که تلاش شده است به صورت متمرکز خدمات متنوعی در اختیار این مشتریان قرار بگیرد و این رشد حاصل تعامل بانک با این مشتریان است. در ارتباط با مصارف باید عرض کنم در پایان اسفندماه سال گذشته مانده مصارف بانک ۲۷۸ هزار میلیارد ریال بوده که این میزان در پایان آبان ماه سال جاری به ۲۹۷ هزار میلیارد ریال رسیده است که حدود ۷ درصد رشد را نشان می‌دهد. حال ممکن است این پرسش به وجود بیاید که چرا میزان مصارف از منابع بیشتر است. باید توجه داشته باشید که به غیر از منابع سپرده‌ای در بانک‌ها، سرفصل «سایر منابع» هم وجود دارد که شامل پیش‌دریافت ضمانت‌نامه‌ها، منابع مربوط به اعتبارات اسنادی، منابع ارزی و مشابه اینها، مجموع منابع قابل تخصیص بانک را تشکیل می‌دهد که این رقم در بانک ملت هم اکنون ۳۳۰ هزار میلیارد ریال است که کل منابع را تشکیل می‌دهد.
پیش از این چک‌های بانکی جزو سرفصل «سایر منابع» محسوب می‌شد. در حال حاضر ایران‌چک‌های بانک مرکزی هم جزو این سرفصل محاسبه می‌شود؟
خیر، در حال حاضر این نوع چک‌ها جزو موجودی نقد بانک‌ها و صندوق به حساب می‌آید و بابت صددرصد آن باید به بانک مرکزی پول بدهیم یا چنانچه بانکی نقدینگی لازم را نداشته باشد می‌تواند از خط اعتباری بانک مرکزی استفاده کند.
در بانک ملت این نوع چک‌ها نقدا از بانک مرکزی خریداری می‌شود و از خط اعتباری استفاه نمی‌کنیم. سال گذشته از این بابت به بانک مرکزی حدود ۷ هزار میلیارد ریال بدهی داشتیم که در اوایل سال جاری تسویه شده است، چون به این خط اعتباری سود ۱۲ درصد تعلق می‌گیرد و ما مایل نبودیم که بابت آن سودی پرداخت کنیم.
آیا بانک ملت اضافه برداشتی هم از منابع بانک مرکزی داشته است؟
خیر، بانک ملت هیچ اضافه برداشتی نداشته و حتی بعضا مازاد منابع هم داشته‌ایم که به صورت بین بانکی (InterBanking) و در قالب تسهیلات کوتاه‌مدت (Overnight) در اختیار سایر بانک‌ها قرار داده‌ایم. در مجموع باید عرض کنم بانک ملت در کل منابع بانکی در بین سایر بانک‌ها بیشترین رشد را داشته است.
آقای دکتر با توجه به اینکه بانک ملت دیگر یک بانک خصوصی است و سهامداران آن در انتظار سود سهام خود هستند، لطفا در مورد میزان پوشش پیش‌بینی درآمد هر سهم بانک (EPS) اطلاعاتی را ارائه فرمایید.
پیش‌بینی درآمد هر سهم بانک ملت ۲۴۷ ریال بود که در ۶ ماه اول سال طبق گزارش حسابرسی شده که به بورس هم ارائه شده ۵۳ درصد آن پوشش داده شده است. گزارش ۹ ماهه هم نشان می‌دهد که ۸۰ درصد EPS پوشش داده شده و تا پایان سال صددرصد آن پوشش داده خواهد شد.
آیا تعدیل مثبت هم خواهید داشت؟
در مورد تعدیل مثبت در حال حاضر نمی‌توانم نظری بدهم، اما مطمئنا تعدیل منفی نخواهیم داشت. باید توجه داشته باشید که تا شهریورماه امسال دو بانک توانسته‌اند درصد EPS مورد نظر را پوشش بدهند که بانک ملت یکی از آنها بوده است.
آیا در مورد شناسایی محرک‌های اصلی سود در بانک ملت برنامه مدونی وجود دارد؟
خوشبختانه در بانک ملت در این مورد خوب عمل شده است. به این معنی که محرک‌های اصلی سود شناسایی شده، برای آن برنامه‌ریزی شده و واحدهای عملیاتی بانک در این مورد تحت آموزش قرار گرفتند. یکی از مباحثی که در مورد بانک‌های اصل ۴۴ باید گفته شود این است که پتانسیل سودآوری در این بانک‌ها بالا است، چون این بانک‌ها به تدریج از پرداخت تسهیلات در قالب عقود مبادله‌ای با سود ثابت به سمت عقود مشارکتی با سود متغیر حرکت می‌کنند، بنابراین پتانسیل خوبی در زمینه سودآوری دارند.
در حال حاضر درصد پرداخت تسهیلات در قالب عقود مبادله‌ای و مشارکتی چگونه است؟
در شرایط فعلی، حدود ۳۰ درصد تسهیلات در قالب عقود مشارکتی و ۷۰ درصد در قالب عقود مبادله‌ای پرداخت می‌شود، در حالی که قبلا این رقم زیر ۱۰ درصد بوده است و پس از خصوصی‌سازی به سرعت این درصد به نفع عقود مشارکتی در حال تغییر است. چون با پایان قراردادهای قبلی، قراردادهای جدید در قالب عقود مشارکتی منعقد می‌شود.
باتوجه به خصوصی شدن بانک ملت سرنوشت تسهیلات تکلیفی و زودبازده‌ها چه می‌شود. آیا همچنان دولت در این زمینه تکالیفی را برای بانک ملت در نظر گرفته است؟
در تسهیلات زودبازده نه تنها بانک‌های خصوصی شده، بلکه بانک‌های دولتی هم طرح جدیدی را نپذیرفته‌اند. بالطبع بانک ملت هم امسال طرح جدیدی را در این زمینه نپذیرفته و اجباری هم در این کار نبوده است. نه برای بانک ما و نه برای سایر بانک‌ها.
ولی حداقل در این زمینه گله‌مندی‌هایی از سوی مقامات دولتی ابراز شده است؟
در پایان سال گذشته در وزارت کار، مصوبه‌ای به تصویب رسید که در سال جاری طرح جدیدی در این زمینه پذیرفته نشود. بحثی که مطرح است اینکه طرح‌های قبلی که پذیرفته شده بود و قراردادهایی منعقد شده بود و اقساطی از وام هم به آنها پرداخت گردیده بود، پرداخت تسهیلات به آنها ادامه یابد. برخی از بانک‌ها که با کمبود نقدینگی مواجه شدند، پرداخت تسهیلات به طرح‌های زودبازده را کند کردند یا بعضا متوقف کردند که مشکلاتی را ایجاد کرد، اما در بانک ملت در این مورد مشکلی وجود نداشته و تعهدات قبلی در حال انجام است. البته حجم تسهیلات زودبازده در بانک ملت به طور کلی
زیاد نیست. از نظر حجم پرداخت تسهیلات به این بنگاه‌ها بانک ملت با وجود رتبه دوم در منابع بانکی رتبه پنجم را در این زمینه دارد. بانک ملت از ابتدا با طرح‌های زودبازده با نظر کارشناسی برخورد کرده و در حال حاضر هم کمترین انحراف مصرف تسهیلات را در این زمینه داریم.
لطفا در مورد میزان مطالبات معوق بانک و اقدامات انجام شده برای وصول آن نیز توضیحاتی را ارائه فرمایید.
در پایان سال گذشته مجموع مطالبات معوق بانک ملت ۲۱ هزار میلیارد ریال بود که با طرح‌هایی که در بانک به مورد اجرا گذاشته شد از جمله طرح «همت» که یک طرح داخلی بود و هدف آن کاهش مطالبات معوق و ارتباط بیشتر با مشتری بود و در واقع می‌توان آن را آشتی‌‌پذیری بیشتر مشتری و بانک نامید.
تمهیداتی اندیشیده شد و تقسیم‌بندی صورت گرفت و اختیاراتی هم به همکاران داده شد که موجب گردید تا رقم مطالبات معوق در سال‌جاری ۱۲ درصد کاهش یابد که این رقم تا پایان آبان‌ماه به ۱۸ هزار میلیارد ریال رسیده است.
آیا بدهی دولت هم در قالب این مطالبات معوق است یا سرفصل جداگانه‌ای دارد؟
بدهی دولت شامل این مطالبات معوق نمی‌شود. بدهی دولت به بانک ملت حدودا ۱۰ هزار میلیارد ریال است که بابت این بدهی بانک مرکزی یک خط اعتباری با سود صفر درصد را برای بانک ملت در نظر گرفته و به این ترتیب به نقدینگی بانک لطمه‌ای وارد نمی‌شود و عملا زیانی را از این بابت متحمل نمی‌شویم. در عین حال مکاتباتی هم صورت گرفته تا این مطالبات به صورت سهام یا پیش‌بینی اعتبار در بودجه سال آینده منابعی برای آن در نظر گرفته شود. دولت هم با توجه به خصوصی شدن بانک ملت این آمادگی را دارد و فکر می‌کنم که در بودجه سال آینده برای این سه بانک خصوصی‌شده تمهیداتی اندیشیده شود.
آقای دکتر آیا برای حمایت از سهام بانک ملت، تمهیداتی اندیشیده شده و به طور کلی برنامه‌ای برای بازارگردانی سهام دارید؟
خیر. بانک ملت راسا در این مورد هیچ برنامه‌ای ندارد، اما سهامداران عمده برنامه‌هایی را دارند. گروهی از سهامداران هر وقت که لازم باشد اقداماتی را جهت مدیریت سهام انجام خواهند داد. به هر حال هر بنگاهی سهامداران عمده‌ای دارد که انگیزه این کار را دارند و بانک ملت هم از این امر مستثنی نیست.
سهامداران عمده بانک ملت، تشکلی دارند و در این زمینه هر وقت که لازم باشد اقداماتی را انجام می‌دهند.
آقای دکتر، مخاطبان روزنامه ما عمدتا از فعالان اقتصادی و سهامداران بازار سرمایه هستند. مایلم به عنوان مدیرعامل بانک ملت از برنامه‌های این بانک در جهت ارزش‌آفرینی برای سهامداران خود مطالبی را بیان کنید.
من به عنوان یک عضو این بانک و کسی که از درون به این بنگاه اقتصادی می‌نگرد و همه چیز برای او شفاف است عرض می‌کنم. سهام این بانک، سهام آینده‌داری است. اصولا سهام بانک‌های اصل ۴۴ سهام آینده‌داری هستند؛ زیرا هنوز ظرفیت‌های بالقوه زیادی در این بانک‌ها وجود دارد که تاکنون از آن استفاده نشده است.
ممکن است فهرست‌وار از این ظرفیت‌ها نام ببرید.
یکی از بزرگ‌ترین ظرفیت‌ها همان طور که قبلا عرض کردم، عقود مشارکتی در زمینه پرداخت تسهیلات است. دیگر اینکه قبلا این بانک‌ها از منابع خود به دلیل دولتی بودن به صورت اقتصادی استفاده نکرده‌اند، بلکه بیشتر کارکردهای خدماتی داشته‌اند.
بانک ملت در این زمینه برنامه‌های مشخصی دارد. یکی دیگر از مزیت‌های این بانک‌ها و از جمله بانک ملت گستردگی شبکه شعب است؛ به طوری که با بانک‌های خصوصی قبلی قابل‌مقایسه نیست. از این ظرفیت پیش از این به صورت خدماتی استفاده می‌شده است.
آیا این گستردگی شعب خود نمی‌تواند به دلیل زیان‌ده بودن برخی از آنها و تورم نیروی انسانی، نقطه ضعف باشد؟
نه این طور نیست. تورم نیروی انسانی در این بانک‌ها هم وجود ندارد؛ زیرا یک وقتی برای نیروی انسانی در یک بنگاه اقتصادی کاری وجود ندارد.
اما در بانک‌ها این‌گونه نیست. این نیروی انسانی برنامه و فکر جدید می‌خواهد و تغییر رویکرد می‌طلبد. در بانک‌های خصوصی‌شده گستردگی شبکه شعب یک پتانسیل است که با یک برنامه مناسب می‌توان کار خدماتی به کار اقتصادی شیفت داده شود و با مردم تعامل اقتصادی داشته باشند. درست است که بانک‌ها در حال حاضر در زمینه بانکداری الکترونیک فعال شده‌اند، اما بانکداری فیزیکال و رو در رو در دنیا، جای خودش را دارد. در کشور ما هم در میان‌مدت؛ یعنی ۱۰ الی ۱۵ سال آینده این جایگاه حفظ خواهد شد و ما به شدت به آن وابسته خواهیم بود. این شعب می‌توانند نقاط بازاریابی ما باشند که تا به حال با این دید به آن نگاه نشده بود.
بنابراین شعب و نیروی انسانی بانک‌ها چنانچه برنامه‌ای برای بهره‌وری بیشتر برای آنها داشته باشیم یک ظرفیت و پتانسیل قابل‌توجه هستند. در بانک این برنامه‌ها آغاز خوبی داشته است. در زمینه آموزش کارکنان برنامه‌های مناسبی در حال اجرا است.
در حال حاضر، در نظام بانکی بالاترین سرانه آموزش کارکنان به بانک ملت تعلق دارد. در سال‌جاری سرانه این آموزش به ۱۲۰ ساعت رسیده است.
این آموزش‌ها در زمینه‌های تخصصی و حرفه‌ای صورت می‌گیرد. این سرانه در ۵ سال پیش در بانک ملت ۱۵ ساعت بود.
به هر حال، من فکر می‌کنم که بانک ملت، از نظر مدیریتی، فرهنگی و فرآیندی یک بانک منسجم است. در حال حاضر یک طرح بهبود فرآیندها در این بانک در حال اجرا است که در پی تسهیل فرآیندهای خدمات‌رسانی است. بانک ملت در حال حاضر یک بانک راحت برای مشتریان است و با اجرای این فرآیندها در آینده بانک راحت‌تری خواهد بود. طبیعتا وقتی بتوانیم با مشتریان تعامل بیشتری داشته باشیم و همچنین فرصت‌های بازار را شناسایی کنیم، قطعا این مساله درآمدهای بیشتری را ایجاد خواهد کرد و در نهایت درآمد سهام بانک را افزایش خواهد داد. من به عنوان یک عضو بانک و یک سهامدار، آینده خوبی را برای بانک ملت پیش‌بینی می‌کنم.
در حال حاضر چند درصد سهام بانک ملت واگذار شده و در واقع خصوصی‌سازی صورت گرفته است؟
در شرایط فعلی ۷۶ درصد سهام بانک واگذار شده و واگذاری ۴ درصد از ۲۴ درصد سهام باقی مانده دولت هم در هیات واگذاری به تصویب رسیده است که احتمالا در تاریخ سی‌ام دی ماه در بورس عرضه می‌شود و سهام دولت به ۲۰ درصد خواهد رسید.
از ۷۶ درصد سهام واگذار شده چند درصد به عنوان رد دیون دولت بوده است؟
از این میزان ۲۵ درصد رد دیون بوده که بیش از ۶ درصد از این میزان هم به بازار عرضه و فروخته شده است.
سهام عدالت هم در بانک ملت ۳۰ درصد بوده است؛ چون میزان سهام بابت رد دیون در این بانک زیاد بود ما از دولت درخواست کردیم که به جای ۴۰ درصد ۳۰ درصد سهام بانک ملت به سهام عدالت اختصاص یابد و با این تقاضا موافقت شد.
به عنوان آخرین پرسش می‌خواستم در مورد طرح اخیر کارت سوخت و به طور کلی بانکداری الکترونیک در بانک ملت هم توضیحاتی را ارائه فرمایید.
بانک ملت به لحاظ کارت‌های بانکی بالاترین سهم را در بین بانک‌های کشور دارد. در حال حاضر، ۱۱ میلیون و ۶۰۰ هزار کارت با نام و ۴ میلیون کارت بی‌نام توسط بانک ملت صادر شده که مجموع کارت‌های بانکی ما را به ۱۵ میلیون و ۶۰۰ هزار کارت می‌رساند.
چند طرح بزرگ از طریق کارت‌های بانک در حال انجام است. پروژه اصناف کارت با همکاری معاونت بازرگانی داخلی وزارت بازرگانی آغاز شده که برای ۵/۱ میلیون اصناف کشور کارت صادر شده و طرح ساماندهی اصناف از این طریق در حال انجام است. طرح‌هایی در بانک در حال اجرا است که تراکنش‌های بانکی تقویت شود تا بتوانیم دستگاه های پایانه فروشگاهی بانک را با کارت‌ها لینک کنیم. تعداد پایانه‌های فروشگاهی بانک ملت در حال حاضر ۱۶۵ هزار عدد و دستگاه‌های شعب هم بیش از ۳ هزار و ۵۰۰ دستگاه است. خودپردازهای فعال بانک هم در حدود ۲ هزار دستگاه است؛ اما طرح بزرگ کارت سوخت از ابتدای امر که این کار در وزارت نفت آغاز شده بود ما هم پابه‌پای آنها کار را پیش بردیم. در طراحی کارت سوخت دیده شده بود که یک Aplication بانکی روی کارت نصب شود؛ یعنی یک امکان بانکی برای پرداخت روی کارت سوخت طراحی شده بود.
این پروژه دوساله بود و در واقع قبل از صدور کارت بانک ملت، هماهنگی‌های لازم را با وزارت نفت انجام داده بود.
البته آن موقع بانک‌های دیگر هم می‌توانستند وارد شوند و در واقع این امر انحصاری نبود؛ اما آنها اهمیتی ندادند؛ اما ما پیشقدم شدیم.
در واقع شما به عنوان یک مدیر اقتصادی، فرصت‌شناسی کردید.
بله. همین طور است. در حال حاضر هر کس این کارت را داشته باشد این اختیار را دارد که از امکانات سامانه پرداخت الکترونیکی وجه سوخت استفاده نماید. کافی است یک بار برای همیشه به یکی از شعب بانک ملت مراجعه کند و در عرض چند ثانیه بدون معطلی و هیچ گونه سوال و جواب اضافی و با استفاده از پایانه‌های پوز ویژه موجود در شعبه ارتباط بین کارت سوخت و کارت بانکی خود را فعال نماید. بدین ترتیب در هنگام سوخت‌گیری در جایگاه‌های بنزین در پایان کار می‌توانید به صورت الکترونیکی وجه مورد نظر را پرداخت کنید.
از طریق شبکه شتاب، هم این امکان وجود دارد؟
کارت‌های شتاب هم این قابلیت را دارند که به کارت سوخت متصل شوند؛ اما در حال حاضر کارت‌های بانک ملت این امکان را دارند، چنانچه بانکی بخواهد ما می‌توانیم این امکان را برای مشتریان آنها هم فراهم کنیم. برخی از بانک‌ها این اجازه را داده‌اند و ما از طریق شعب خود می‌توانیم کارت مشتریان آنها را هم متصل کنیم و از آنجایی که امکان برقراری ارتباط با جایگاه‌های بنزین با سرمایه‌گذاری بانک ملت صورت گرفته و نرم‌افزار آن توسط بانک ملت طراحی شده است و این امر موجب می‌شود که گردش نقدینگی مربوط به هزینه بنزین به بانک وارد شود و هم اینکه از طریق posهای بانک ملت، کارمزد طرح شتاب ما هم به بانک ملت تعلق بگیرد. در حال حاضر ۴۶۸ جایگاه در سراسر کشور به این سیستم مجهز شده‌اند. ۴۵ جایگاه به استان تهران تعلق دارد. ۴۲۳ دستگاه هم در سایر استان‌ها است و با برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته تا پایان اردیبهشت ماه سال ۸۹ ، ۹۰۰ جایگاه و تا شهریور سال ۸۹ به ۱۵۰۰ جایگاه می‌رسد. در حال حاضر حدود ۱۵ میلیون کارت سوخت در دست مردم است که تماما ظرفیت فعال شدن این امکان بانکی را دارند.
از وقتی که در اختیار «دنیای‌اقتصاد» قرار دادید سپاسگزارم.
مجددا از زحمات شما تشکر می‌کنم و برایتان آرزوی موفقیت دارم.
ارسال نظر