گروه بازار پول- عضو هیات مدیره صندوق قرض‌الحسنه رفاه بازار گفت: بانک مرکزی در توافقنامه‌ای ۱۹ ماده‌ای نظارت بر قرض‌الحسنه‌ها را به سازمان اقتصاد اسلامی محول کرد و انتظار می‌رود که به توافق خود پایبند باشد. مجتهدی عضو هیات مدیره صندوق قرض‌الحسنه رفاه بازار به خبرگزاری فارس گفت: در راستای حمایت و تقویت صندوق‌های قرض‌الحسنه از طرفی نظارت بانک مرکزی از طریق سازمان اقتصادی اسلامی، تفاهم‌نامه‌ای بین این سازمان و بانک مرکزی بسته و قرار بر این شد که نظارت بانک مرکزی بر صندوق‌های قرض‌الحسنه مرتبط با این سازمان که حدود ۱۲۰۰صندوق است، از طریق سازمان و به طور غیرمستقیم اعمال شود.

وی با اشاره به برنامه اخیر بانک مرکزی مبنی بر ثبت‌نام همه صندوق‌های قرض‌الحسنه در سایت معرفی شده این بانک مبنی بر درج مشخصات برای نظارت بیشتر، گفت: طبق تفاهم‌نامه بین بانک مرکزی و سازمان اقتصاد اسلامی، قرار شد، برای نظارت بانک بر صندوق‌هایی که زیرنظر سازمان فعالیت دارند، از طریق سازمان و به طور غیرمستقیم نظارت شود و بانک مرکزی هر مطلبی دارد، از طریق سازمان از صندوق‌ها بخواهد.

طبق این توافقنامه، اساسنامه صندوق‌ها باید به تصویب بانک مرکزی برسد، سازمان اساسنامه صندوق‌های همکار را تایید و مراتب را جهت سایر اقدامات به بانک مرکزی اعلام می‌کند. طبق دستورالعمل مصوب، سرمایه ثبتی صندوق حداقل پانصد میلیون ریال تعیین می‌شود که سازمان سرمایه صندوق را به مبلغ فعلی تایید می‏کند تا در آینده برای افزایش سرمایه تمهیدات لازم اجرا شود.

همچنین مدیرعامل صندوق باید حداقل دارای مدرک کارشناسی (لیسانس) باشد و از طرف بانک مرکزی تایید صلاحیت شود. با تایید سازمان، صندوق می‌تواند از خدمات مدیر عامل فعلی همانند گذشته استفاده کند.

براساس بند ۱۹ این دستورالعمل، صندوق‌های قرض‌الحسنه فقط مجاز به افتتاح حساب پس‌انداز هستند و افتتاح هر نوع حساب دیگر (جاری، حواله) ممنوع است، برای جلوگیری از اختلال در امور صندوق و نارضایتی سپرده‌گذاران طبق توافق به عمل آمده صندوق‌های همکار سازمان می‌توانند به مشتریان مورد وثوق و با تصویب هیات مدیره فرم دستور پرداخت (مانند موسسات اعتباری) تحویل دهند تا اشخاص ثالث نیز بتوانند نسبت به دریافت وجه اقدام کنند.

حداکثر مبلغ و مدت وام برای تمام صندوق‌های قرض‌الحسنه یکسان در نظر گرفته شده است، طبق توافق به عمل آمده در مورد صندوق‌های همکار سازمان در صورت لزوم پس از بررسی شرایط صندوق (موقعیت جغرافیایی - مالی) با تایید سازمان شرایط مربوطه تعیین خواهد شد.

پرداخت وام به اعضای هیات امنا، هیات مدیره، مدیرعامل، قائم مقام و معاونان آنان و بازرسان و نزدیکان درجه اول آنان (پدر، همسر و فرزند) طبق دستورالعمل ممنوع است، اما در مورد صندوق‌های همکار سازمان افراد مذکور می‌توانند مانند سایر افراد عادی از وام استفاده کنند.

تخلفات صندوق‌های قرض‌الحسنه طبق دستورالعمل مصوب، توسط بانک مرکزی رسیدگی و در صورت لزوم از فعالیت صندوق جلوگیری می‌شود، در مورد صندوق‌های همکار سازمان، در صورت گزارش تخلف، سازمان مسوول رسیدگی و اصلاح امور خواهد بود و پس از مدت شش ماه در صورت عدم رفع تخلف، با اعلام سازمان، بانک مرکزی رسیدگی و اقدام خواهد کرد.

مطابق این دستورالعمل، پرداخت هرگونه وام براساس جدول زمان‌بندی یا تعیین هرگونه شرط برای پرداخت وام ممنوع و صندوق فقط مجاز به دریافت سپرده قرض‌الحسنه است.

ضمنا صندوق می‌تواند در مقابل وجوه اداره شده (مسدودی) براساس درخواست صاحب حساب و با قبول کلیه مسوولیت‌ها به افراد معرفی شده وام پرداخت کند، این گونه وام‌ها مشمول سایر شرایط (حداکثر مبلغ و مدت) نیستند، بدیهی است بازپرداخت این وجوه فقط از محل وصول اقساط وام امکان‌پذیر است. بنا به دستورالعمل، صندوق‌های قرض‌الحسنه ‏باید همواره ۱۰ درصد سپرده‌های اشخاص نزد صندوق را به عنوان سپرده قانونی نزد بانک مرکزی نگهداری کنند، طبق توافق به عمل آمده مقرر شد، صندوق‌های همکار سازمان حداقل ۵ تا ۱۰ درصد سپرده‌ها را در حسابی که به نام صندوق به عنوان سپرده پشتوانه نزد سازمان افتتاح می‌شود، واریز کنند.

طبق توافق منابع صندوق منحصرا به اعطای قرض‌الحسنه برای رفع نیازهای ضروری مانند ایجاد اشتغال، هزینه ازدواج، درمان، مسکن جهیزیه و سایر موارد مشابه تخصیص خواهد یافت و صندوق‌ها مجاز به فعالیت در امور غیرقرض‌الحسنه نیستند. همچنین، صندوق‌های قرض‌الحسنه همکار اجازه دارند در تاسیس بانک قرض‌الحسنه مشارکت کنند و خرید و فروش سهام و مشارکت در شرکت‌های مختلف و همچنین خرید و فروش اموال به منظور تحصیل سود برای صندوق‌های قرض‌الحسنه ممنوع است.

حداکثر مبلغ مزدکار نیز، طبق دستورالعمل، ۴ درصد تعیین شده است. صندوق‌های همکار می‌توانند از دریافت کارمزد صرف‌نظر کنند، اما به هیچ عنوان مجاز به اخذ بیش از ۴ درصد نیستند.