تئوری احمق بزرگ‌تر در سرمایه‌گذاری چیست؟
نظریه احمق بزرگ‌تر چیست؟
تئوری احمق بزرگ‌تر، نخستین بار توسط پروفسور برتون مالکیل (Burton Malkiel) مطرح شد. او معتقد بود همیشه یک «احمق بزرگ‌تر» وجود دارد که یک کالای بیش‌ازحد ارزش‌گذاری‌شده را بخرد. بیایید با یک مثال ساده موضوع را روشن‌تر کنیم. تصور کنید در یک بازار تجاری هستید. در این بازار هر کسی کالا یا سهامی دارد و دنبال افرادی می‌گردد تا کالای خودش را با قیمت بالاتر به آنها بفروشد و سود به دست بیاورد. مبنای نظریه احمق بزرگ‌تر دقیقا به همین صورت است. افراد فکر می‌کنند می‌توانند یک دارایی را با قیمت بالاتری بفروشند؛ زیرا احمق بزرگ‌تری پیدا می‌شود که دارایی آنها را بخرد. معمولا مواقعی که به‌دلیل افزایش ناگهانی قیمت حباب ایجاد می‌شود، شاهد این رفتار هستیم. چرخه معاملات تا زمانی ادامه پیدا می‌کند که کسی حاضر باشد دارایی را با قیمت بالاتری بخرد؛ در غیراین‌صورت حباب می‌ترکد و اصلاح قیمت شروع می‌شود. لازم است به این نکته هم اشاره کنم که گاهی از این نظریه با نام «استراتژی احمق بزرگ‌تر» هم یاد می‌شود.
عوامل موثر در پیروی از تئوری احمق بزرگ‌تر
در بازارهای سرمایه زمانی که حباب قیمتی شکل می‌گیرد، با وجود اینکه قیمت دارایی بیش از ارزش واقعی خود می‌شود، سرمایه‌گذار فقط با امید کسب سود حاضر به خرید می‌شود. چنین تصمیمی از مجموعه‌ای از عوامل محیطی و روان‌شناختی نشأت می‌گیرد: تبلیغات رسانه: اکثر مواقعی که برای یک دارایی خاص حباب قیمتی شکل می‌گیرد و عامه مردم به سمت سرمایه‌گذاری جذب می‌شوند، می‌توانیم ردپای رسانه را به‌وضوح ببینیم. ممکن است یک گزارش خبری در رسانه ملی، تبلیغات در شبکه‌های اجتماعی یا صحبت‌های یک فرد مشهور منجر به جذب افراد، شکل‌گیری حباب و افزایش ناگهانی قیمت شود. برخی از میم‌کوین‌ها در بازار ارزهای دیجیتال نمونه بارزی هستند که گاهی فقط با انتشار توییت یک فرد مشهور، صعود ناگهانی قیمت را تجربه می‌کنند.
رفتار گله‌ای: یکی دیگر از فاکتورهایی که باعث می‌شود سرمایه‌گذار درگیر تئوری احمق بزرگ‌تر شود، رفتار گله‌ای (Herd Behavior) است. تنها به این دلیل که اطرافیان شما چه در دنیای واقعی یا مجازی، اقدام به سرمایه‌گذاری روی یک دارایی خاص کرده‌اند، شما هم فارغ از ارزش ذاتی آن برای سرمایه‌گذاری وسوسه می‌شوید. احساس فومو: با شکل گرفتن حباب قیمت، سرمایه‌گذار با ترس از دست دادن فرصت سرمایه‌گذاری، پا در بازار سرمایه می‌گذارد. این احساس که با نام فومو (FOMO) شناخته می‌شود، همزمان با افزایش ناگهانی قیمت اتفاق می‌افتد. تصمیم سرمایه‌گذار نه از روی منطق و تحلیل، بلکه یک تصمیم هیجانی و احساسی است.
بررسی نقاط ضعف و قوت تئوری احمق بزرگ‌تر
توصیه همیشگی به سرمایه‌گذاران بازارهای مالی این است که چشم‌بسته از دیگران پیروی نکنید، پیش از هر اقدامی تحقیق و بررسی داشته باشید و از مزایا و معایب مطلع شوید. تئوری اقتصادی احمق بزرگ‌تر هم مانند هر تئوری دیگری در بازارهای مالی دارای نقاط ضعف و قوتی است که سرمایه‌گذار باید از آنها آگاه باشد.
مزایای تئوری احمق بزرگ‌تر
کسب سود در بازه کوتاه‌مدت: در بازارهای نوسانی که عده‌ای از سرمایه‌گذاران سوار بر موج سفته‌بازی می‌شوند یا زمانی که حباب‌های اقتصادی شکل می‌گیرند، فرصت خوبی برای کسب سود به وجود می‌آید. همان‌قدر که پتانسیل کسب سود در لحظات اولیه شکل گرفتن حباب بیشتر است، احتمال ضرر زیاد هم در ورود دیرهنگام وجود دارد. بهره‌برداری از پویایی و حرکت بازار: زمانی که بازار صعودی و قیمت‌ها افزایشی هستند، سرمایه‌گذار می‌تواند سوار بر موج خوش‌بینی شود و از پتانسیل کسب سود استفاده کند. البته موفقیت این استراتژی به فاکتورهایی نظیر درک احساسات بازار و زمان‌بندی خروج، قبل از ترکیدن حباب قیمت بستگی دارد. سهولت: ازآنجا‌که سرمایه‌گذار تنها بر اساس روند و احساسات بازار تصمیم می‌گیرد، نیازی به تحلیل و تحقیق ندارد. اگرچه این انعطاف‌پذیری جذاب است، اما می‌تواند مخاطرات قابل‌توجهی را به همراه داشته باشد.
معایب تئوری احمق بزرگ‌تر
ریسک بالا: تنها اصل این تئوری، امید به پیدا شدن یک احمق بزرگ‌تر است و به همین دلیل ریسک بالایی دارد.
ناپایداری در بلندمدت: کارآمد بودن این تئوری متکی بر یافتن مستمر افرادی است که فارغ از ارزش ذاتی کالا، حاضر به پرداخت قیمت بالاتر باشند. در نقطه‌ای که قیمت به اوج می‌رسد و روند کاهشی شروع می‌شود، سرمایه‌گذاران متاخر را با ضررهای هنگفت مواجه می‌کند. بنابراین نظریه احمق بزرگ‌تر، استراتژی پایداری برای سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت نیست.
پیامدهای منفی برای ثبات بازار و تخریب اعتماد سرمایه‌گذاران: تصمیم‌های هیجانی سرمایه‌گذاران و رفتار گله‌ای در بازارهای مالی باعث دامن زدن به حباب قیمت می‌شود. این روند نتیجه‌ای جز نوسان بازار و بی‌ثباتی مالی ندارد. به‌علاوه با ترکیدن حباب، بسیاری از سرمایه‌گذران متحمل ضرر می‌شوند و اعتماد آنها به بازار از بین می‌رود و باعث می‌شود در آینده افرادی کمتری سرمایه‌گذاری کنند.
چطور در دنیای ارزهای دیجیتال یک احمق بزرگ‌تر نباشیم؟
ممکن است بنا به هر دلیلی تصمیم بگیرید از تئوری احمق بزرگ‌تر پیروی کنید و یک ارز دیجیتال خاص را که قیمت آن بیش از ارزش واقعی است، بخرید. خب این تصمیم شخصی شما است؛ اما باید بدانید که زمان ترکیدن حباب قیمت مشخص نیست و احتمال دارد متحمل ضرر هنگفتی شوید. بنابراین بهتر است توصیه‌های زیر را درنظر بگیرید تا داراییهای شما با ریسک کمتری مواجه باشند. تنوع بخشیدن به پرتفولیو: اگر با رشد یک دارایی خاص، وسوسه می‌شوید تا شانس خود را با همه سرمایه امتحان کنید، باید جمله معروف «همه تخم‌مرغ‌های خود را در یک سبد نگذارید!» را به شما یادآوری کنم. درست است که با بزرگ‌تر شدن حباب، سود شما هم بیشتر می‌شود؛ اما به این فکر کنید که در صورت اصلاح قیمت پیش از خروج، دچار ضربه مالی بسیار سنگینی می‌شوید.
تحلیل فاندامنتال: تحلیل‌ها بخش جدایی‌ناپذیر سرمایه‌گذاری در بازارهای مالی هستند. با کمک تحلیل فاندامنتال می‌توانید عوامل اقتصادی، مالی و سایر فاکتورهای کمی و کیفی و مرتبط با یک دارایی را بررسی و ارزش ذاتی آن را برآورد کنید. همچنین با آنالیز صورت‌های مالی، شرایط بازار و شاخص‌های اقتصادی می‌توانید آگاهانه‌تر تصمیم بگیرید و ریسک‌های مرتبط با نظریه احمق بزرگ‌تر را به حداقل برسانید.
تعیین حد ضرر: استراتژی حد ضرر یا استاپ لاس (Stop Loss) دستوری برای بستن یک پوزیشن در قیمت ازپیش تعیین شده است. با استفاده از این سفارش می‌توانید طبق پیش‌بینی خود از ضرر و کاهش بیش‌ازحد قیمت جلوگیری کنید.
اندازه پوزیشن معاملاتی: همیشه پیش از سرمایه‌گذاری، میزان سرمایه و تحمل ریسک خود را مشخص کنید. طبق قانون ۲درصد، بیش از ۲درصد از سرمایه خود را در یک معامله به‌خطر نیندازید.
رویکرد سرمایه‌گذاری بلندمدت: این رویکرد کمک می‌کند تا از آسیب‌ها و ضررهای احتمالی ناشی از استراتژی احمق بزرگ‌تر در امان بمانید و روی داراییهای باکیفیتی سرمایه‌گذاری کنید که در طول زمان پتانسیل رشد خوبی دارند. به‌عبارت دیگر به جای اینکه دنبال سود سریع در کوتاه‌مدت باشید، می‌توانید به کسب ثروت در بلندمدت فکر کنید.
