بازار نفت در گروی سیاست‌های اقتصادی

گروه بورس جهانی - حمزه بهادیوند چگینی: روند نوسانات قیمت نفت در بازارهای جهانی در هفته گذشته نیز ادامه یافت به طوری‌که برخی مولفه‌های اساسی در هفته گذشته همچنان نگرش سرمایه‌گذاران را تحت کنترل خود داشت. در این میان نرخ‌های بیکاری که از اقتصادهای بزرگ دنیا منتشر می‌شود بر سرمایه‌گذاران طلا و نفت اثرات متفاوتی را بر جای گذاشته به طوری‌که کاهش قیمت طلا در بازارهای جهانی و نوسانات قیمت نفت که غالبا با روند کاهشی همراه بوده از نتایج کاهش اعتماد سرمایه‌گذاران به خصوص واسطه گران در بازار است. نگاهی به قیمت‌های نفت در هفته قبل نشان می‌دهد این ماده که روند نزولی آن از ۲ آوریل آغاز شده به ناگهان از ۸ آوریل روند صعودی خود را آغاز کرد که نشست فدرال رزرو و تداوم سیاست‌های تسهیل پولی در ایالات متحده علت اصلی آن بود این در حالی است که اعلام آمارهای ناامیدکننده از اقتصاد آمریکا باعث شده بود سرمایه‌گذاران حضور کمرنگ تری را در بازار داشته باشند. در عین حال چالش بیکاری در منطقه یورو که به بالاترین حد آن طی چهار سال گذشته رسیده معضل دیگری است که چشم‌اندازها را از بهبود در اقتصاد جهانی کمرنگ کرده است. البته در انتهای هفته گذشته یک بار دیگر کاهش ارزش دلار باعث شد قیمت نفت افزایش یابد که این موضوع در اواخر هفته همزمان شد با اعلام نرخ تورم دولت چین که بر اساس آن نرخ تورم در این کشور کاهش یافته و بر این اساس سرمایه‌گذاران دوباره در بازار نفت حاضر شدند. بهای نفت برنت نیز با همین استدلال افزایشی نسبی را در روزهای آخر هفته گذشته تجربه کرد. در عین حال ایالات متحده تصمیم دارد پیش‌بینی‌های خود را از اقتصاد این کشور کاهش دهد و برای دو سال آینده آمار منتشر شده قبلی را بازبینی نماید که در این صورت ممکن است با نااطمینانی در بازارهای این کشور مواجه شویم. بودجه تنظیم شده اوباما برای اقتصاد ایالات متحده در سال ۲۰۱۴ رشد اقتصادی این کشور را برای سال بعد ۲/۳ درنظر گرفته است و این نرخ را تا پایان سال جاری ۳/۲ درصد تخمین زده است که ۴/۰ درصد از ارقام قبلی پایین‌تر است. این در حالی است که آغاز فصل تعمیرات در کشورهای عضو اوپک تا حدی روند معاملات نفت خاور میانه را دچار رکود خواهد کرد و افزایش عرضه و کاهش سطح تقاضاها قیمت نفت اوپک را در هفته‌های پیش رو کاهش خواهد داد که این مساله نیز قادر به کنترل روند افزایشی قیمت نفت در بازارهای دنیا است. اوپک در تازه‌ترین گزارش خود پیش‌بینی خود را از تقاضای جهانی برای نفت خام اندکی کاهش داده است که این موضوع از کاهش بیشتر قیمت‌ها لااقل تا پایان نیمه اول سال حکایت دارد. در این گزارش آمده است تقاضای جهانی برای نفت در سال ۲۰۱۳ به ۸۹ میلیون و ۶۶۰ هزار بشکه در روز می‌رسد که نسبت به پیش بینی ماه مارس (۸۹ میلیون و ۶۷۰ هزار بشکه در روز) به میزان کمی کاهش یافته است. این موضوع از آن نظر که تقاضا ۱۰ هزار بشکه کاهش می‌یابد اهمیت ندارد، بلکه از این نظر که چرا تقاضا پس از گذشت ۴ سال از رکود جهانی هنوز روند افزایشی ندارد یا امیدواری‌ها به روند افزایشی آن کم است اهمیت دارد و نگران‌کننده است. حتی اوپک پیش‌بینی می‌کند روند تقاضا برای کشورهای عضو سازمان همکاری‌های اقتصادی و توسعه (OECD) ناامیدکننده باشد به طوری که بنابر این گزارش حتی تا ۳۰۰ هزار بشکه در روز کاهش تقاضا در این کشورها قابل پیش بینی است. این موضوع نشان‌دهنده این حقیقت است که رشد اقتصادی کشورهای عضو این سازمان همچنان کاهشی است و در نتیجه امید به اینکه روند رشد اقتصادی به سرعت محقق شود ضعیف است؛ هر چند برخی معتقدند سال ۲۰۱۳ را باید سال آغاز یک جهش اقتصادی در دنیا قلمداد کرد. در این میان به گزارش چشم‌انداز ماه آوریل سازمان اطلاعات انرژی آمریکا (EIA) تولید داخلی نفت آمریکا در ماه جاری روند رو به رشدی را تاکنون طی کرده و انتظار می‌رود تداوم این روند در روزهای باقیمانده از ماه آوریل به کاهش میزان واردات نفت توسط این کشور منجر شود که این امر بر قیمت نفت برنت و اوپک اثر منفی می‌گذارد. میزان واردات نفت آمریکا طی سال گذشته با کسب رقم ۵/۸ میلیون بشکه در روز کمترین میزان وارداتی بود که در فاصله سال‌های ۱۹۹۷ تا کنون به دست آمده است. در عین حال مصرف نفت توسط این کشور نیز کاهش یافته به طوری که از سال ۲۰۰۵ تاکنون در حدود ۱۱ درصد میزان مصرف کاهش یافته که این رقم بیشتر به دلیل بروز بحران جهانی و توقف روند تولید در این کشور حاصل شده است. این در حالی است که گزارش جدید EIA از افزایش ۶۰ و ۳۰ هزار بشکه‌ای مصرف نفت آمریکا در سال‌های ۲۰۱۳ و ۲۰۱۴ خبر می‌دهد که نشان از اندکی تحرک در بخش واقعی اقتصاد دارد. تفکیک آمار مصرف سوخت‌های مایع در این گزارش به این شرح است که مصرف قطران که در سال قبل با ۱۶۰ هزار بشکه کاهش در روز مواجه شده بود امسال به میزان ۵۰ هزار بشکه در روز افزایش می‌یابد. این نوع سوخت که پس از جدا کردن گاز از زغال سنگ باقی می‌ماند، دارای فرآورده‌های فرعی ارزنده‌ای است که حتی در صنایع عطرسازی و دارویی هم مورد مصرف قرار می‌گیرد. مصرف ال‌پی‌جی نیز با ۵۰ هزار بشکه در روز افزایش تا پایان سال جاری مواجه می‌شود که این میزان در سال ۲۰۱۴ به ۱۰ هزار بشکه می‌رسد. در عین حال EIA پیش‌بینی می‌کند تولید نفت خام در آمریکا در دو سال آینده رشد اندک و آرامی را پشت سر بگذارد، به طوری که تولید نفت در این کشور به طور میانگین از ۵/۶ میلیون بشکه در روز در سال ۲۰۱۲ به ۳/۷ میلیون بشکه تا پایان سال ۲۰۱۳ و ۹/۷ میلیون بشکه تا پایان سال آینده میلادی خواهد رسید. البته این گزارش اذعان دارد خلق ظرفیت‌های جدید بر این پیش‌بینی اثر گذاشته و میزان تولید را افزایش می‌دهد. EIA همچنین در بخش دیگری از این گزارش اضافه کرده است که مصرف جهانی سوخت‌های مایع در نیمه اول سال جاری میلادی از میزان تولید پیشی خواهد گرفت که این موضوع به کاهش حدودا ۳/۱ میلیون بشکه در روز ذخایر سوخت‌های مایع منجر خواهد شد. در این بین مصرف سوخت‌های مایع برای طرح‌های پروژه‌ای در سال جاری با افزایش یک میلیون بشکه‌ای در روز و در سال آینده با افزایش ۳/۱ میلیون بشکه‌ای مواجه می‌شود که این ارقام به ترتیب ۱۴۰ هزار و ۲۰۰ هزار بشکه در روز کمتر از برآوردهای قبلی هستند. بنا بر این گزارش کشورهای غیرعضو سازمان همکاری‌های اقتصادی و توسعه مصرف‌کنندگان قوی‌تری برای سوخت‌های مایع بوده و رشد بیشتری را تجربه خواهند کرد. در عین حال این گزارش میزان تولید کشورهای غیرعضو اوپک را افزایشی اعلام کرده که این افزایش به میزان ۱/۱ میلیون بشکه در روز در سال‌جاری و ۶/۱ میلیون بشکه طی سال آینده تخمین زده شده است. در این بین کشورهای آمریکای شمالی بیشترین تاثیر را در افزایش تولید سوخت‌های مایع دارند که در این میان نقش سوخت‌های ناشی از منابع جدید به ویژه در کانادا انکارناپذیر است. کشورهای عضو اوپک نیز به خصوص عربستان سعودی در سه ماهه چهارم سال گذشته تولید نفت خام سنگین خود را متوقف کرده که سازمان انرژی آمریکا تخمین زده است این کاهش تولید باعث شده است تولید این کشور از ۹/۹ میلیون بشکه در روز در سه ماهه چهارم سال ۲۰۱۲ به ۹ میلیون بشکه در سه ماهه اول سال جاری برسد. در عین حال به طور کلی عرضه نفت اوپک تا پایان سال جاری با کاهش ۴۰۰ هزار بشکه‌ای در روز مواجه خواهد شد که این کاهش در سال ۲۰۱۴ برطرف شده و تولید با افزایش ۵۰۰ هزار بشکه‌ای رو‌به‌رو خواهد شد. این گزارش در عین حال می‌افزاید انتظار می‌رود تولید نیجریه در سال جاری کاهش یابد که میزان کاهش تولید این کشور نیز در سال‌جاری در حدود ۱۲۰ هزار بشکه تخمین زده شده است. این در حالی است که ظرفیت تولید کشورهای عضو اوپک افزایشی پیش بینی شده به طوری‌که انتظار می‌‌رود ظرفیت تولید کشورهای عضو سازمان کشورهای صادرکننده نفت با ۸/۲ میلیون بشکه در روز افزایش مواجه شود.

بازار نفت در گروی سیاست‌های اقتصادی